Badania lekarskie pracowników – zmiany

To lekarz medycyny pracy będzie kierował, w zależności od wskazań, do lekarzy specjalistów. Zrezygnowano z obligatoryjnych konsultacji specjalistycznych dla pracowników – takie zmiany zakłada projekt nowelizacji.

Mowa tu o projekcie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 2067), wydawane na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495). Zmiany dotyczą tego, że lekarze medycyny pracy nie będą już musieli obligatoryjnie kierować pacjentów na konsultacje specjalistyczne. Sami będą mogli ocenić jego stan zdrowia. Zyskają również możliwość kierowania na specjalistyczne badania konsultacyjne.

Według nowych regulacji to lekarz medycyny pracy, w zależności od wskazań, ma decydować o skierowaniu pracownika na badania konsultacyjne, w szczególności otolaryngologiczne, neurologiczne, okulistyczne, dermatologiczne, alergologiczne lub psychologiczne – czytamy w projekcie.

Według ustawodawcy lekarze medycyny pracy są przygotowani do samodzielnej oceny podstawowych parametrów objętych badaniami lekarzy specjalistów, co wynika ze zmienionego kilka lat temu programu specjalizacji w zakresie medycyny pracy, zrezygnowano w możliwym zakresie z obligatoryjnych konsultacji specjalistycznych

W uzasadnieniu zaznaczono, że proponowane w projekcie rozwiązania mają zoptymalizować dostępności do badań profilaktycznych i zracjonalizować ich przeprowadzanie. Stwierdzono, że przeprowadzone analizy wykazały, że można obniżyć koszty badań profilaktycznych. Posłużono się przykładami.

W badaniu przeprowadzonym na próbie 4 tys. pracowników narażonych na hałas wyszło, że tylko w 4% przypadków konieczne były konsultacje otolaryngologiczne. Kolejne, przeprowadzone na próbie 5 043 w ciągu jednego roku, w placówce sprawującej profilaktyczną opiekę nad pracownikami w 360 zakładach pracy o różnym profilu produkcji i usług wykazało, że do wydania orzeczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadzono 5107 konsultacji specjalistycznych, które stanowiły blisko 50% kosztów badań profilaktycznych.

Dlatego też zaproponowano w projekcie, aby badania lekarza specjalisty przeprowadzane były tylko wtedy, gdy lekarz medycyny pracy uzna to za konieczne.

Argumentem przemawiającym za nowelizacją jest również fakt, że dodatkowo do kosztów obecnie funkcjonującego systemu należy doliczyć czas pracy jaki pracownik poświęca na przeprowadzenie badań specjalistycznych, a ten jest coraz dłuższy nie tylko w mniejszych miejscowościach, ale również w dużych miastach, z uwagi na duże zaangażowanie lekarzy specjalistów w przeprowadzanie badań profilaktycznych.

Wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników

Zmieniono także wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników (załącznik nr 1 rozporządzenia). I tak na przykład, u osób, które w pracy obsługują monitory ekranowe, badanie lekarskie w badaniu narządu wzroku wykonuje się co 4 lata. Według planowanych zmian, takie badanie będzie wykonywane co 5 lat.

Obecnie u osób wykonujących pracę wymagającą stałego i nadmiernego wysiłku głosowego badanie lekarskie (ocena współczynnika niepełnosprawności głosowej − w przypadku wyniku dodatniego: konsultacja otolaryngologiczna lub foniatryczna z wykonaniem − w zależności od wskazań − wideolaryngostroboskopii) wykonuje się co 5 lat. Według nowych regulacji prawnych, pierwsze badanie okresowe miałoby być wykonane po 12 miesiącach, a następne co 5 lat.

U osób, które w codziennej pracy narażone są na promieniowanie jonizujące, badania wykonuje się co 3 lata. Nowelizacja rozporządzenia przewiduje zakwalifikować pracowników do dwóch kategorii: A, u której badania będą wykonywane co 1 rok, oraz do kategorii B − u której badania będą wykonywane co 3 lata.

Z kolei u osób narażonych na pole elektromagnetyczne obecnie badania wykonuje się co 4 lata. Zgodnie z planowanymi zmianami, co 4 lata badania będą wykonywane u pracowników poniżej 45. roku życia. Z kolei u osób, które skończyły 45 lat − co 2 lata.

Podobna zmiana dotyczyć będzie osób, które wykonują swoją pracę w mikroklimacie zimnym. W obecnym stanie prawnym badania u pracowników narażonych na ten czynnik wykonuje się co 3 lata, natomiast po nowelizacji: do 45. roku życia co 3 lata, a po 45 roku życia co 2 lata. Natomiast w przypadku pracy w zakresie temperatur od -25°C do -45°C pierwsze badanie okresowe po 6 miesiącach, a następne co 1 rok, a w przypadku pracy w temperaturze poniżej -45°C pierwsze badanie okresowe po 3 miesiącach, a kolejne co 6 miesięcy.

W projektowanym rozporządzeniu uwzględniony został przepis przejściowy stanowiący, że badania profilaktyczne oraz postępowania w sprawie wydania orzeczenia lekarskiego wszczęte, a niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadza się z uwzględnieniem nowych przepisów. Termin wejścia w życie projektowanego rozporządzenia został określony na 14 dni od dnia jego ogłoszenia.

Projekt nowelizacji rozporządzenia znaleźć można tutaj. 

Natomiast całość zmian legislacyjnych wraz z uzasadnieniem na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.

Źródło:

1. www.rcl.gov.pl