Bezpieczny powrót do pracy – zalecenia PIP

Państwowa Inspekcja Pracy przygotowała zalecenia w sprawie bezpiecznego powrotu do pracy. Przypomina m.in. o konieczności podjęcia środków bezpieczeństwa w zakładach pracy w związku z zagrożeniem koronawirusem.

Główny Inspektor Pracy Wiesław Łyszczek w komunikacie kierowanym do pracodawców i przedsiębiorców opublikował zalecenia opracowane w związku ze stopniowym powrotem do normalnego funkcjonowania gospodarki i zakładów pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy w swoim komunikacie podkreśla, że niektóre środki bezpieczeństwa podjęte w zakładach pracy w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa, zostaną utrzymane. Nie wyklucza jednak, że w przyszłości może nastąpić zwiększenie liczby zakażeń, a to będzie wymagało ponownego wprowadzenia szerszych ograniczeń. Wprowadzenie nowych procedur i praktyk bezpieczeństwa w zakładach pracy w związku z epidemią koronawirusa wpłynąć może na zmianę organizacji i sposobu pracy na wielu stanowiskach, dlatego bardzo ważne jest, aby pracodawcy obowiązkowo korygowali ocenę ryzyka i uwzględniali w niej wszystkie nowe zagrożenia, również te związane ze zdrowiem psychicznym.

PIP podkreśla, że podobnie jak w normalnych warunkach pracy, także w czasie obowiązywania ograniczeń zapobiegających rozprzestrzenianiu się koronawirusa identyfikacja zagrożeń fizycznych, biologicznych, chemicznych, a także psychospołecznych oraz prawidłowo przeprowadzona ocena ryzyka w środowisku pracy to punkt wyjściowy w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy.

Inspekcja zaznacza również, że udział pracowników i ich przedstawicieli w procesie weryfikacji oceny ryzyka jest bardzo ważny – szczególnie w obecnej sytuacji, gdy epidemia wywołana przez koronawirusa u większości grup zawodowych budzi uzasadniony lęk, stres, a także frustrację.

„Wiąże się z tym duża dawka negatywnych emocji, napięcia i niepewności. Niepokój i poczucie realnego niebezpieczeństwa, bo wirusa nie widać, a zarażać można bez objawów chorobowych, zwiększa stres całego zespołu pracowników. Taka negatywna sytuacja nie tylko ujemnie oddziałuje na kondycję psychofizyczną załogi, ale wpływa także na ich reakcje i zachowania podczas pracy. Dlatego tak ważne jest uwzględnienie w aktualizowanej ocenie ryzyka zawodowego wszystkich zagrożeń psychospołecznych ujawnionych w związku z pandemią.” – podkreśla PIP.

Następnie PIP wskazuje, że po aktualizacji oceny ryzyka kolejny krokiem do zapewnienia bezpiecznego miejsca pracy jest stworzenie planu działań, obejmującego właściwe środki bezpieczeństwa i kontroli, pozwalające normalnie pracować i jednocześnie zapobiegać możliwości rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2.

PIP wymienia środki, które mogą minimalizować zagrożenia i należą do nich:

• środki techniczne (środki ochrony zbiorowej, np. obudowy pleksiglasowe, oddzielanie stanowisk pracy przegrodami); należy unikać elementów, które nie są zwarte lub mają przestrzenie, takich jak rośliny doniczkowe, lub które stwarzają dodatkowe ryzyko, np. potknięcia się pracownika, czy upadku przedmiotu. Jeśli nie można zastosować przegrody, należy zapewnić dodatkową przestrzeń między pracownikami (odstęp min. 1,5 m.); konieczne jest dbanie o sprawną i wydajną wentylację pomieszczeń pracy,
• środki organizacyjne (np. zmianowość na stanowiskach pracy, zwiększenie czasu trwania i ilości przerw w pracy, kierowanie tylko wykwalifikowanych pracowników do wykonania określonej pracy),
• środki ochrony osobistej (np. półmaski FFP2 i FFP3, N95 itp.),
• środki behawioralne (np. obserwacje przestrzegania reguł i wytycznych kierownictwa, nadzór nad pracownikami),
• działania przeciwepidemiczne (np. zapewnienie środków do dezynfekcji rąk i elementów środowiska pracy – blatów, klamek, poręczy, wyposażenia technicznego np. wspólne drukarki i kopiarki; zwiększenie częstotliwości sprzątania pomieszczeń pracy, a przede wszystkim pomieszczeń higieniczno-sanitarnych; przypominanie o zasadach higieny – praktyczne informacje rozmieszczone w ogólnodostępnych miejscach zakładu pracy, dostępne na stronach internetowych m.in. Państwowej Inspekcji Sanitarnej).

Co ważne, Inspekcja Pracy wskazuje, że przed wznowieniem pracy należy poinformować pracowników o wprowadzanych zmianach i przekazać im nowe procedury, a w razie potrzeby, zapewnić szkolenie, np. z właściwego korzystania ze środków ochrony indywidualnej.

Dalej, PIP  wskazuje, że w początkowym okresie przywracania funkcjonowania firmy dobrze jest wykonywać tylko kluczowe prace. Część prac można odłożyć na czas, kiedy ryzyko zachorowania będzie niższe. Jeśli to możliwe, należy świadczyć usługi zdalnie (przez telefon, organizując wideokonferencje), a nie osobiście. W miarę możliwości trzeba minimalizować obecność osób postronnych.

W kolejnych zaleceniach czytamy, o redukowaniu, na ile to możliwe, kontaktu fizycznego między pracownikami (np. podczas spotkań lub przerw) oraz o odizolowaniu pracowników, którzy mogą bezpiecznie wykonywać swoje zadania sami oraz tych, którzy nie potrzebują specjalistycznego sprzętu ani maszyn stacjonarnych. Przykładowo, w miarę możliwości, można zlecić im pracę w wolnym biurze, pokoju socjalnym, stołówce lub sali spotkań (adaptacja pomieszczeń). Jeśli to możliwe, należy poprosić najbardziej narażonych pracowników, aby pracowali z domu (osoby starsze i cierpiące na choroby przewlekłe, w tym nadciśnienie, problemy z płucami lub sercem, cukrzycę, osoby w trakcie leczenia onkologicznego lub przyjmujące inne leki immunosupresyjne, oraz kobiety w ciąży).

Jeśli chodzi o przerwy na posiłki to powinny być one zorganizowane w taki sposób, aby ograniczyć liczbę osób przebywających w tym samym czasie np. w stołówce lub w pokoju socjalnym. Korzystanie z pomieszczeń higieniczno-sanitarnych powinno być zorganizowane w sposób uwzględniający harmonogramy czyszczenia i dezynfekcji.

Należy także zalecić pracownikom, aby pozostawiali swoje miejsca pracy w czystości. Kosze na śmieci powinny mieć worki foliowe, aby mogły być opróżniane bez kontaktu z zawartością.

Przy wejściu do zakładu pracy i w innych widocznych miejscach należy umieścić plakaty zachęcające do pozostania w domu w przypadku choroby, informujące o zasadach, które należy stosować podczas kasłania i kichania oraz o zasadach higieny rąk i wytyczne dotyczące korzystania z maseczek i rękawiczek, jeśli pracownicy muszą je nosić. PIP wskazuje, że dobrą praktyką, ograniczającą możliwość zainfekowania wirusem zakładu pracy, jest zastosowanie mat dezynfekcyjnych przy wejściach do biur i hal produkcyjnych.

Inspekcja dodaje, że pracownikom należy ułatwić korzystanie z transportu indywidualnego zamiast zbiorowego, np. poprzez udostępnienie miejsc parkingowych lub miejsca, w którym można bezpiecznie przechowywać np. rowery.

„Absencja znacznej liczby pracowników, nawet jeśli tylko tymczasowa, może utrudnić kontynuowanie działalności. Podczas, gdy dostępni pracownicy powinni być elastyczni, istotne jest, by nie znaleźli się oni w sytuacji zagrażającej ich zdrowiu i bezpieczeństwu. Dodatkowe obciążenie pracą powinno być jak najmniejsze i nie trwać zbyt długo” – zwraca uwagę PIP.

Inspekcja przypomina, że należy przestrzegać przepisów w zakresie czasu pracy i okresów odpoczynku. W przypadku korzystania z personelu tymczasowego ważne jest, aby poinformować takich pracowników o zagrożeniach w pracy, a w razie potrzeby zapewnić im szkolenie.

PIP zwraca uwagę, że powrót do pracy mającej cechy pracy szczególnie niebezpiecznej, a także przy obsłudze maszyn i urządzeń, może stwarzać dodatkowe ryzyko wypadkowe, wynikające z przerwy w wykonywaniu codziennych czynności zawodowych i obsługowych. Przed rozpoczęciem pracy pracownikowi należy umożliwić przypomnienie sobie informacji kluczowych dla bezpieczeństwa, aby nie dochodziło do wypadków.

Źródło:

1. Strona internetowa Państwowej Inspekcji Pracy – www.pip.gov.pl