Biocydy w miejscu pracy

Produkty biobójcze są substancjami chemicznymi o szerokiej skali działania i mogą mieć szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka.

Biocydy (gr. bios życie + łac. –cida od caedere zabijać) są związkami syntetycznymi (np. pestycydy, zaprawy nasienne, kwas pruski) lub pochodzenia naturalnego (np. Albarep – koncentrat czosnkowy o właściwościach repelencyjnych i bakteriostatycznych, antybiotyki, fitoncydy, wyciągi z ziół) do zwalczania szkodliwych organizmów w rolnictwie, leśnictwie i przechowalnictwie.

Produkt biobójczy to taki, który kontroluje szkodliwe lub niechciane organizmy za pomocą środków chemicznych lub biologicznych. Typowymi przykładami takich produktów są środki dezynfekujące, środki do konserwacji drewna i środki odstraszające owady. Biocydy są wykorzystywane przez pracowników w różnych branżach do zwalczania organizmów takich jak wirusy, bakterie, grzyby, owady i zwierzęta. Wszyscy ludzie są narażeni na kontakt z produktami biobójczymi lub produktami, które zostały nimi zanieczyszczone – w miejscu pracy, sklepach, obiektach wypoczynkowych lub we własnych domach i ogrodach. Ważne jest, aby istniały zabezpieczenia zapewniające, że produkty zawierające biocydy mogą być używane bez powodowania szkód dla ludzi, środowiska lub zwierząt.

Produktem biobójczym w rozumieniu prawa zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U.UE.L.2012.167.1) jest każda substancja lub mieszanina w postaci, w jakiej jest dostarczana użytkownikowi, składająca się z jednej lub kilku substancji czynnych lub zawierająca lub wytwarzająca jedną lub więcej substancji czynnych, której przeznaczeniem jest niszczenie, odstraszanie, unieszkodliwianie organizmów szkodliwych, zapobieganie ich działaniu lub zwalczanie ich w jakikolwiek sposób inny niż działanie czysto fizyczne lub mechaniczne. Każda substancja lub mieszanina wytwarzana z substancji lub mieszanin, które same nie są objęte zakresem tiret pierwszego, przeznaczona do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania organizmów szkodliwych, zapobiegania ich działaniu lub zwalczaniu ich w jakikolwiek sposób inny niż działanie czysto fizyczne lub mechaniczne.

BIOCYD – ZAGROŻENIE W ŚRODOWISKU PRACY

W pierwszej kolejności w celu poprawy bezpieczeństwa należy zidentyfikować, którzy pracownicy w zakładzie są narażeni na działanie biocydów poprzez określenie w jakich procesach są one wykorzystywane. Do narażenia może dojść podczas wytwarzania substancji oraz produktów biobójczych, przetwarzania preparatów w procesach technologicznych, podczas stosowania biocydów oraz w trakcie gospodarowania odpadami.

Kontrolowanie narażenia na zagrożenia ze strony biocydów jest podstawową metodą ochrony pracowników. Hierarchia kontroli jest wykorzystywana jako sposób określania jak wdrożyć wykonalne i skuteczne działania.

Tam, gdzie to możliwe, najbardziej pożądana jest eliminacja lub zamiana niebezpiecznych substancji, a następnie stosowanie środków ochrony indywidualnej. Sprzęt ochrony osobistej jest najmniej pożądany, ale może być nadal skuteczny.

Rodzaj kontroli Przykłady

 

Eliminacja / substytucja

 

  • Zastąpienie substancji jej bezpieczniejszymi alternatywami

 

 

Kontrola

wdrażanie fizycznych zmian w miejscu pracy, które eliminują / zmniejszają zagrożenie związane z pracą / procesem

 

 

  • Zmiana procesów w celu zminimalizowania kontaktu z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi
  • Izolacja lub obudowanie procesu
  • Stosowanie mokrych metod w celu ograniczenia powstawania pyłów lub innych cząstek stałych
  • Ogólna wentylacja
  • Używanie dygestoriów

 

 

Kontrola administracyjna i praktyka pracy

ustanowienie skutecznych procesów lub procedur

 

 

  • Rotacja na stanowiskach pracy
  • Dostosowanie harmonogramu prac tak, aby pracownicy nie byli wystawieni na niebezpieczną substancję chemiczną
  • Szkolenie pracowników z zakresu bezpiecznej pracy z biocydami

 

 

Sprzęt ochrony osobistej

należy stosować ochronę w celu zmniejszenia narażenia na czynniki ryzyka

 

 

  • Używanie chemicznej odzieży ochronnej
  • Stosowanie ochrony dróg oddechowych
  • Używanie rękawic
  • Stosowanie okularów ochronnych

 

PODSTAWY OCENY ŚWIADOMEGO ZASTĘPOWANIA I ALTERNATYW

Rozważanie bezpieczniejszych alternatyw dla niebezpiecznych biocydów nie jest nowym podejściem i pozwala pracodawcom, pracownikom i decydentom identyfikować rozwiązania, zamiast kontynuować ocenę i określać problemy. Takie podejście może obniżyć koszty i utrzymać konkurencyjność przedsiębiorstw. Z drugiej strony, dalsza ocena problemu nie przynosi korzyści ekonomicznych.

Świadome zastępowanie substancji niebezpiecznych bezpieczniejszymi alternatywami jest celem podejścia zorientowanego na rozwiązanie problemu w procesie zarządzania chemikaliami. Obejmuje ono identyfikację alternatyw i ocenę ich zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa, potencjalnych kompromisów oraz wykonalności technicznej i ekonomicznej. Bezpieczniejszą alternatywą jest opcja, że istnieje mniej szkodliwa dla pracowników substancja niż obecnie wykorzystywana. Czasami może oznaczać to wybór opcji, która stwierdza, że nie można kontynuować działalności; może to również obejmować stosowanie substytutów chemicznych lub przeprojektowanie produktów lub procesów, które całkowicie eliminują potrzebę stosowania określonych niebezpiecznych biocydów. Świadoma zamiana jest celem siedmioetapowego procesu przedstawionego poniżej.

Ocena alternatyw polega na zidentyfikowaniu, porównaniu i selekcji bezpieczniejszych alternatyw dla niebezpiecznych substancji chemicznych na podstawie ich zagrożeń, wydajności i ekonomicznej żywotności. Ocena alternatyw jest kluczowym elementem procesu planowania zastępowania. Planowanie zastępcze jest procesem systematycznego wyznaczania celów i priorytetów w celu zmniejszenia zagrożeń, opracowania inwentaryzacji wykorzystania chemikaliów, oceny alternatyw, określenia preferowanych alternatyw i wdrożenia rozwiązań alternatywnych. Podsumowując, w krokach 1-7 przedstawiono proces planowania zastępowania.

KROKI PLANOWANIA ZASTĘPOWANIA NIEBEZPIECZNYCH BIOCYDÓW

Krok 1: Utworzenie zespołu do opracowania planu

Tworzenie systematycznej zmiany w użyciu biocydów najlepiej jest osiągnąć poprzez stworzenie zespołu, który opracuje plan pracy i wyznaczy cele. Ten krok pomoże rozwinąć plan.

Kluczowe pytania

  • W jaki sposób pracownicy będą zaangażowani w zespół i podczas procesu planowania?
  • Kto powinien uczestniczyć w opracowywaniu planu pracy i ustalaniu celów przejścia na bezpieczniejsze chemikalia (np. menedżerowie, partnerzy w łańcuchu dostaw)?
  • Jakie cele powinien zawierać plan? Należy rozważyć konkretne cele, takie jak eliminacja czynników rakotwórczych, ograniczenie stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych o określony procent w określonej liczbie lat, substytuty substancji chemicznych wzbudzające obawy z list rządowych lub branżowych itp.
  • Jakie zasady, zadania, obowiązki, terminy powinny być zawarte w planie?
  • W jaki sposób zaangażowani są zewnętrzni interesariusze?

W celu przypisania odpowiedzialności za opracowanie planu pracy dotyczącego przejścia na bezpieczniejsze substancje należy stworzyć zespół wewnętrzny, a osoby zaangażowane w zespół powinny zostać zidentyfikowane.

Nie ma jednej uniwersalnej metody opracowywania planu pracy w celu przejścia na bezpieczniejsze biocydy. Ustalanie celów jest ważną częścią planu pracy; cele te mogą być długoterminowe, specyficzne dla branży lub specyficzne dla substancji chemicznych. Plan może również obejmować politykę firmy lub branży dotyczącą bezpieczeństwa lub zarządzania chemikaliami, cele związane z chemikaliami i podejście do ustalania priorytetów i zarządzania zagrożeniami chemicznymi.

Krok 2: Sprawdzenie bieżącego zużycia substancji chemicznych

Niezbędne jest określenie w jaki sposób w zakładzie używane są biocydy oraz zagrożeń związanych z każdą z tych substancji chemicznych.

Kluczowe pytania

Dla każdej substancji należy rozważyć:

  • Gdzie jest używana substancja chemiczna?
  • Jaką funkcję spełnia?
  • Czy substancja jest niezbędna w procesie lub produkcie? Czy można wyeliminować substancję chemiczną bez negatywnego wpływu na wydajność produktu lub procesu?
  • Jakie zagrożenia wiążą się z substancją chemiczną i jak jej użycie może zaszkodzić pracownikom?
  • W jaki sposób pracownicy są potencjalnie narażeni na kontakt z substancją chemiczną (np. podczas produkcji chemikaliów lub produktów, podczas używania produktu zawierającego chemikalia, podczas stosowania chemikaliów w branży usługowej lub podczas chemicznego unieszkodliwiania)?

Aby zidentyfikować priorytety należy rozważyć:

  • Jakie zagrożenia należy najpierw wyeliminować lub zredukować?
  • Jakie zastosowania chemikaliów budzą największe obawy?
  • Jakie potencjalne zagrożenia chemiczne dla pracowników budzą największy niepokój?
  • Czy zmiana chemiczna lub procesowa może poprawić bezpieczeństwo i zdrowie w miejscu pracy?
  • Czy zidentyfikowane priorytety są zgodne z planem prac dotyczącym przejścia na bezpieczniejsze chemikalia?

Po pierwsze, niezbędna jest współpraca z zespołem, aby opracować aktualny spis wszystkich chemikaliów używanych w miejscu pracy, w tym chemikaliów używanych podczas produkcji, wykonywania zadań serwisowych oraz podczas czyszczenia i konserwacji. Spis powinien obejmować informacje jak dana substancja chemiczna jest wytwarzana, obsługiwana, przechowywana, usuwana lub transportowana. Niezbędne jest również opisanie funkcji jaką spełnia biocyd, jak również fizyczna postać, częstotliwość i czas użycia chemikaliów oraz ilość użytej substancji chemicznej. Ważne jest aby określić czy użycie substancji chemicznej jest rzeczywiście niezbędne w procesach pracy.

Krok 3: Identyfikacja alternatywy

Identyfikacja alternatyw otwiera możliwości znalezienia bardziej wydajnych, bezpieczniejszych i bardziej zrównoważonych rozwiązań. Ten krok pomoże uzyskać przejrzysty przegląd różnych opcji.

Kluczowe pytania

  • Czy istnieją alternatywy chemiczne, które zostały wdrożone w podobnych aplikacjach?
  • Czy istnieją istotne zmiany lub zmiany procesowe, które mogłyby zastąpić stosowanie niebezpiecznych substancji chemicznych?
  • Czy są inne firmy, które również szukają bezpieczniejszych alternatyw dla tej samej substancji chemicznej lub podobnego zastosowania chemikaliów? Czy istnieją możliwości współpracy?

Po ukierunkowaniu biocydów na działania zastępcze ważne jest, aby szeroko rozważyć wszystkie możliwe chemiczne alternatywy, alternatywne materiały, zmiany procesów, zmiany w projekcie, rozwiązania technologiczne lub inne opcje eliminacji niebezpiecznej substancji chemicznej, nawet jeśli konkretne opcje mogą być obecnie niewykonalne.

Szukając chemicznych alternatyw, substytutów materiałów lub zmian procesowych dla konkretnego zastosowania, najlepiej zacząć od informacji branżowych i przykładów przypadków dotyczących tego, co jest obecnie używane na rynku. Tak zazwyczaj można zidentyfikować konkretne firmy, które używają zamienników; firmy te są często dobrymi źródłami, aby zidentyfikować inne alternatywy, o których mogą wiedzieć lub których próbowały. Rozmowy z dostawcami, pracownikami, stowarzyszeniami branżowymi, urzędnikami państwowymi, stowarzyszeniami zawodowymi i organizacjami pozarządowymi mogą również dostarczyć informacji na temat istniejących alternatyw.

Krok 4: Ocena i porównanie alternatyw

Systematyczne porównywanie zagrożeń, kosztów i wydajności różnych alternatyw pozwoli podjąć świadomą decyzję. Ten krok pomoże ocenić i porównać alternatywy.

Kluczowe pytania

Aby nadać priorytet alternatywom do dalszej oceny należy rozważyć:

  • Jakie są wymagania dotyczące działania substancji lub procesu?
  • Czy konkretne alternatywy stanowią duże zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników?

Oceniając i porównując alternatywy należy rozważyć:

  • Jakie kryteria zdrowia i bezpieczeństwa (właściwości toksykologiczne i fizyczne) muszą być porównywane?
  • Czy pracownicy doświadczą zmian w wykonywaniu zadań służbowych podczas korzystania z rozwiązania alternatywnego, w tym wszelkich zmian w korzystaniu z kontroli technicznych, kontroli administracyjnych i ŚOI? Czy pracownicy doświadczą zmian w ekspozycji podczas korzystania z alternatywy? Czy zmiany te będą źródłem nowych / różnych zagrożeń dla pracowników?
  • Jakie kryteria wydajności muszą być porównywane?
  • Jakie koszty należy porównać?

Po zidentyfikowaniu najbardziej obiecujących rozwiązań alternatywnych należy ocenić i porównać zagrożenie, wydajność i koszt każdej alternatywy. Wybór odpowiednich kryteriów zagrożenia jest pierwszym krokiem do oceny. Aby poprawić bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, niektóre zagrożenia, które można uwzględnić podczas oceny, obejmują ostre zagrożenia zdrowia (uszkodzenie oczu), przewlekłe zagrożenia wzroku (rakotwórczość), zagrożenia bezpieczeństwa (wybuchowość).

Krok 5: Wybieranie bezpiecznej alternatywy

Decyzje, które rozważają zalety i wady bezpieczniejszych alternatyw przynoszą korzyści firmie i pracownikom. Ten krok pomoże uporządkować informacje o zagrożeniach, kosztach i wydajności, a także ocenić potencjalne kompromisy, aby wybrać alternatywy, które poprawią bezpieczeństwo i zdrowie pracowników.
 

Kluczowe pytania

  • Jakie są zalety i wady każdej alternatywy w odniesieniu do zagrożenia, wydajności i kosztów?
  • Jakie kompromisy istnieją dla każdej alternatywy?
  • W jaki sposób należy rozważyć różne kryteria i skutki, aby wybrać alternatywy, które najlepiej poprawią bezpieczeństwo i zdrowie pracowników?
  • Czy istnieją inne czynniki, które należy wziąć pod uwagę przy ustalaniu najlepszej opcji (zużycie energii, zużycie wody, wpływ na środowisko, zarządzanie odpadami niebezpiecznymi, zagrożenie dla pracowników na wyższym lub niższym poziomie itd.)?

Po zebraniu informacji o potencjalnych alternatywnych substancjach chemicznych, materiałach, produktach lub procesach ważne jest uporządkowanie danych dla każdej alternatywy, w tym informacji o źródłach danych, jakości i lukach. Przemyślane prezentowanie danych zgromadzonych podczas oceny alternatyw może pomóc w usprawnieniu procesu decyzyjnego.

Krok 6: Testowanie alternatywy

Należy zaplanować niezbędne zmiany techniczne i organizacyjne w mniejszej skali pilotażowej, zanim w pełni zostanie wdrożona alternatywa. Ten krok pomoże przetestować i ocenić zmianę, aby zidentyfikować sukcesy i porażki oraz rozpoznać długoterminowe skutki lub problemy.

Kluczowe pytania

  • Czy alternatywa działa dobrze?
  • Czy alternatywa zmienia warunki pracy?
  • Jakie szkolenie mają pracownicy aby bezpiecznie i skutecznie wykorzystać alternatywę?
  • Czy są jakieś nieprzewidziane efekty lub kompromisy w korzystaniu z alternatywy?
  • Czy istnieje bezpieczne źródło alternatywne?
  • W jaki sposób alternatywa mogłaby zostać wdrożona na większą skalę?

Przed całkowitym przejściem na bezpieczniejszą alternatywę, ważne jest zastosowanie zmiany na mniejszą skalę, szczególnie w przypadku dokonywania złożonej zmiany. W przypadku niektórych rozwiązań alternatywnych może być konieczne przeprowadzenie testu w terenie, aby upewnić się, że preferowana alternatywa spełnia oczekiwania dotyczące wydajności i jakości produktu, oraz że wykryto wszelkie nieprzewidziane zmiany w schematach użytkowania lub narażeniu. Na wydajność i jakość może mieć wpływ sam proces, a także wszelkie powiązane procesy.

Krok 7: Wdrożenie i ocena alternatywy

Ten krok pomoże opracować plan wdrożenia rozwiązania alternatywnego na pełną skalę, monitorować jego wpływ i kontynuować udoskonalanie tego procesu.

Kluczowe pytania

  • Czy pracownicy korzystają z alternatywy?
  • Czy klienci, partnerzy w łańcuchu dostaw lub inni przedstawili jakieś uwagi?
  • W jaki sposób można poprawić wykorzystanie alternatywy?

Po pomyślnym przetestowaniu alternatywy na małą skalę należy zaplanować zmiany technologiczne i organizacyjne niezbędne do wdrożenia zastępowania przy pełnej wydajności. Obejmuje to: opracowanie planu krok po kroku do wdrożenia; dokumentowanie planu wdrożenia; decydowanie, kto powinien być zaangażowany w realizację; przekazywanie planu pracownikom; rozwijanie i przeprowadzanie niezbędnych szkoleń. Zespół powinien regularnie komunikować się z pracownikami podczas tego procesu, co pomoże zidentyfikować praktyczne problemy z wdrażaniem i przyczyni się do rozwiązania problemu.

Skomentuj