Prezenty od pracodawcy na święta

Z okazji świąt wielu pracodawców robi prezenty swoim pracownikom. Kiedy świąteczne „bonusy” od pracodawcy stają się jego obowiązkiem, a kiedy pracodawca z własnej nieprzymuszonej woli obdarowuje swoich pracowników?

Święta Bożego Narodzenia to czas szczególny. Kojarzone głównie z ciepłą, domową atmosferą i spędzaniem czasu w gronie najbliższych. Często jednak także w pracy chcemy poczuć magię świąt, dlatego też wielu pracodawców organizuje spotkanie wigilijne. Jednak w tym roku pracodawcy rezygnują z organizowania dla pracowników świątecznego spotkania ze względu na COVID-19. Co zatem możemy dostać od swojego pracodawcy na święta?

Pracodawcy mogą swoim pracownikom przyznawać świąteczne dodatki, bony, premie, dodatkowe dni wolne od pracy. Należy jednak mieć na uwadze oraz rozróżnić dwie sytuacje. Pracodawca może wspomóc swoich pracowników w okresie świątecznym z własnej nieprzymuszonej woli i z własnych środków obrotowych. W niektórych jednak przypadkach świąteczna pomoc dla pracowników jest obowiązkiem pracodawcy i wynika to z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Zakładowy fundusz świadczeń to środki finansowe gromadzone przez pracodawcę na osobnym rachunku bankowym w celu wykorzystania ich na wsparcie socjalne uprawnionych do tego pracowników. Fundusz socjalny jest obowiązkowy dla wszystkich pracodawców z jednostek budżetowych i samorządowych (bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników) oraz pozostałych, którzy na dzień 1 stycznia danego roku zatrudniają min. 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Fundusz powstaje z tzw. corocznego odpisu podstawowego, naliczonego w stosunku do liczby osób zatrudnionych.

Środkami z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych dysponuje pracodawca i to on decyduje, na co je wykorzysta. Jednak ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych określa na co przykładowo pieniądze mogą być wykorzystywane.

Fundusz socjalny może być wykorzystywany przykładowo na:

  • świadczenia urlopowe czyli dofinansowanie wypoczynku pracownika lub jego dzieci,
  • zapomogę dla pracownika dotkniętego poważnym zdarzeniem losowym, chorującego na przewlekłe choroby, opiekującego się niepełnosprawnymi dziećmi, posiadającego wieloletnie rodziny lub samotnie wychowującego dzieci,
  • dofinansowanie świadczeń o charakterze sportowo-rekreacyjnym lub kulturalno-oświatowym,
  •  organizowanie paczek żywnościowych dla dzieci lub z okazji świąt.
  • dofinansowanie lub tworzenie przyzakładowych żłobków i przedszkoli.

Środki z funduszu socjalnego nie powinno wykorzystywać się m.in. na:

  • finansowanie stołówki firmowej,
  • wynagradzanie pracowników obsługujących fundusz socjalny,
  • zakup środków trwałych,
  • zapewnienie prywatnej opieki medycznej czy szczepień profilaktycznych,
  • finansowanie dojazdów do pracy,
  • imprezy integracyjne,
  • nagrody lub kwiaty okolicznościowe.

Zasady przyznawania świadczeń określa pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładową organizacją związkową. Należy jednak mieć na uwadze, że regulamin nie może powstać w oderwaniu od ustawy.

W regulaminie pracy pracodawca powinien określić formę świadczenia, jakie jest udzielane pracownikom. Mogą to być bony, talony, jak i paczki czy świadczenia pieniężne, jednak pod warunkiem, że przyznawane są one wedle zasad określonych w ustawie.

Uprawnionymi do korzystania z Funduszu zgodnie z ustawą są: pracownicy, emeryci i renciści będący byłymi pracownikami i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu. Jako pracowników rozumie się wszystkie osoby pozostające w stosunku pracy, niezależnie od tego czy jest to umowa o pracę czy też np. mianowanie. Wyłączone natomiast z przywileju korzystania z funduszu są osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych. 

Ważne stanowisko w przyznawaniu świadczeń z funduszu socjalnego zajął Sąd Najwyższy, który to w wyroku z dnia 16 września 2009 r. o sygnaturze I UK 121/09, wyraźnie stwierdził, iż w momencie, w którym każdy z pracowników otrzymuje np. bon towarowy o wartości 300 zł, nie ma wtedy mowy o wykorzystaniu środków z funduszu, gdyż przyznawanie świadczeń z funduszu uzależnione jest od kryterium socjalnego: sytuacji materialnej, rodzinnej i życiowej pracowników. Zatem bon towarowy o wartości 300 zł przyznawany każdemu pracownikowi nie jest świadczeniem przydzielanym ze względu na sytuację materialną pracownika. W takiej sytuacji pracodawca przyznaje bony ze środków własnych.

Jeżeli jednak fundusz nie istnieje u danego pracodawcy, to wsparcie na święta dla pracowników zależy od jego dobrej woli, ponieważ wtedy finansuje to z własnych środków obrotowych. Gdy pracodawca decyduje się na prezenty świąteczne dla pracowników to nie wiążą go żadne ograniczenia. Sam decyduje, w jakiej formie udzieli wsparcia swoim pracownikom. Firmy prywatne coraz częściej wręczają swoim pracownikom bony towarowe, upominki rzeczowe czy dodatkowe dni wolne właśnie w okresie świątecznym. Dodatkowy czas wolny jest bardzo dobrym rozwiązaniem, gdyż pracownicy mają więcej czasu na przygotowania świąteczne oraz spędzenie czasu z rodziną.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1352 i 1907),
  2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2009 r. sygn. akt I UK 121/09.

Skomentuj