Czas pracy osób niepełnosprawnych – czy to się opłaca?
Mniejszy wymiar czasu pracy, dodatkowe przerwy na regenerację, dodatkowy urlop na cele rehabilitacyjne. Czy zatrudnianie osób z niepełnosprawnością się opłaca?
Zgodnie z art. 15 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.), zwaną dalej ustawą o rehabilitacji, czas pracy pracownika z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. Ponadto art. 17 daje niepełnosprawnym pracownikom prawo do 15 – minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Przerwa ta jest wliczana do czasu pracy.
Kolejne ograniczenie czasu pracy niepełnosprawnego pracownika nakłada na nas artykuł 19 i 20 ustawy. Przyznaje on osobom niepełnosprawnym prawo do dodatkowych 10 dni urlopu wypoczynkowego w roku oraz 21 dni zwolnienia od pracy na cele rehabilitacyjne lub na badania specjalistyczne.
Jak więc widać, ustawa o rehabilitacji nakłada dość liczne ograniczenia czasu pracy niepełnosprawnych pracowników w porównaniu z czasem pracy pracowników pełnosprawnych. Czy zatem pracodawcom opłaca się zatrudniać osoby niepełnosprawne? Przecież przywileje zmniejszające czas pracy pracowników z niepełnosprawnością niejako z góry powodują, że będzie on mniej wydajny. Jednak jest to tylko jedna strona medalu.
Artykuł 21 ustawy obliguje pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy do zatrudniania co najmniej 6 % niepełnosprawnych pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Pracodawcy nie osiągający 6 – procentowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych zobligowani są do obowiązkowych comiesięcznych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wysokość wpłaty stanowi iloczyn 40,65 % przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy pomiędzy zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6 % a rzeczywistą liczbą zatrudnionych niepełnosprawnych pracowników.
Przykład:
Pracodawca zatrudnia 100 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Powinien zatem zatrudniać co najmniej 6 pracowników z niepełnosprawnością w przeliczeniu na pełne etaty. Jednak w ogóle nie zatrudnia on osób niepełnosprawnych. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2015 r. wyniosło 3854,88 zł. Wskutek nie zatrudniania osób niepełnosprawnych Pracodawca musi wpłacać do PFRON kwotę 9402,05 zł miesięcznie (40,65 % x 3854,88 zł x 6 etatów).
Jak widać, koszty nie zatrudniania wymaganej liczby osób z niepełnosprawnością są dość wysokie.
Warto wziąć też pod uwagę, że pracodawcy z sektora prywatnego, którzy zatrudniają co najmniej 6 % niepełnosprawnych pracowników, mogą korzystać z refundacji części wynagrodzenia tychże pracowników ze środków PFRON. Wysokość refundacji uzależniona jest od stopnia i rodzaju niepełnosprawności pracownika. W przypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności refundacja może wynieść maksymalnie 1800 zł miesięcznie, dla pracowników z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności 1125 zł miesięcznie, a dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności 450 zł miesięcznie. Refundacja ma na celu zrekompensowanie pracodawcy podwyższonych kosztów zatrudniania niepełnosprawnych pracowników wynikających m. in. ze zmniejszonego czasu pracy.
Zatrudniając co najmniej 6 % pracowników niepełnosprawnych, pracodawcy nie tylko więc są zwolnieni z obowiązkowych wpłat na PFRON, ale również mogą otrzymać częściową refundację kosztów ich zatrudnienia.
Osoby niepełnosprawne są często bardzo wydajnymi pracownikami. Szanują swoją pracę i bardziej angażują się w wykonywanie swoich zadań. Ich zaangażowanie może w wielu przypadkach rekompensować skrócony czas pracy wynikający z przepisów ustawy o rehabilitacji.
Przy planowaniu zatrudniania niepełnosprawnych pracowników należy zatem wziąć pod uwagę z jednej strony ich krótszy wymiar czasu pracy, a z drugiej możliwość uzyskania zwolnienia z wpłat na PFRON oraz refundacji części wynagrodzeń tych osób. Decyzja o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych zależy też od specyfiki danego pracodawcy. W firmie budowlanej znacznie trudniej jest stworzyć stanowisko dla pracownika z niepełnosprawnością niż w firmie biurowej. Jednak kwestia opłacalności zatrudnienia osób niepełnosprawnych zawsze musi być rozważana w oparciu o możliwość uzyskania rekompensaty kosztów wynikających z ograniczonego czasu pracy takich pracowników.
Mariusz Barczak
Fundacja „Normalna Przyszłość”
Artykuł z miesięcznika Przyjaciel przy Pracy 11/2015
www.przyjacielprzypracy.com.pl
Skomentuj