Dokumentowanie oceny ryzyka

Do obowiązków pracodawcy należy prowadzenie dokumentacji związanej z oceną ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy.

Po dokonaniu oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy należy zapisywać wyniki tej oceny. Sposób dokumentowania ryzyka zawodowego powinien być opracowany przez pracodawcę. Szczegółowość dokumentowania oraz zawarte w dokumentacji informacje powinny odpowiadać potrzebom wynikającym z prowadzonej działalności, występujących zagrożeń, struktury organizacyjnej i zatrudnienia.

Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego powinna być tak opracowana, by była punktem odniesienia do kolejnych wymaganych ocen ryzyka i zawierać tylko niezbędne informacje. Należy unikać zapisów dotyczących tych samych wielkości w kilku dokumentach, ponieważ istnieje niebezpieczeństwo pominięcia któregoś z nich, gdy zachodzi konieczność dokonania poprawek lub wniesienia zmian. Jeżeli do oceny ryzyka wykorzystywano informacje, które są zapisywane w innych dokumentach, np. wartości stężeń czynników środowiska pracy, to w opracowywanej dokumentacji powinno się używać odnośników do tych dokumentów.

Dokumentacja oceny ryzyka powinna zawierać grupy informacji, jakie wynikają z procedury zarządzania ryzkiem zawodowym:

  • charakterystykę stanowiska pracy,
  • informacje dotyczące identyfikacji zagrożeń,
  • szacowanie parametrów ryzyka i jego wartościowanie,
  • informacje dotyczące kryteriów akceptacji oraz poziomu ryzyka akceptowanego,
  • środki ochrony konieczne do zlikwidowania zagrożeń lub zmniejszenia ryzyka,
  • wynik końcowy oceny ryzyka oraz zalecenia dotyczące monitorowania ryzyka i jego okresowej oceny,
  • przepisy, normy lub wytyczne stosowane przy ocenie ryzyka.  

Poszczególne elementy dokumentacji

Charakterystyka stanowiska pracy

W charakterystyce stanowiska pracy powinny być umieszczone informacje mające istotny wpływ na bezpieczeństwo pracy. Informacje te powinny zawierać:

  • rodzaj stanowiska pracy, wykonywane na nim operacje technologiczne i procesy pracy ewentualnie czynności, jeżeli jest to istotne dla bezpieczeństwa, wraz z czasem ich wykonania,
  • wyposażenie stanowiska w narzędzia, materiały, maszyny, urządzenia oraz środki ochrony,
  • podstawowe wskaźniki bezpieczeństwa, takie jak np. masa przenoszonych materiałów, temperatura, ciśnienie itp.,
  • lokalizację stanowiska pracy oraz ewentualne powiązania z innymi stanowiskami,
  • informacje o fazie obiektu, dla którego prowadzona była ocena ryzyka,
  • granice stanowiska pracy,  
  • osoby pracujące na stanowisku, wymagany oraz posiadany przez te osoby poziom wykształcenia, wiedzy, zdolności i uprawnienia,
  • inne osoby, które mogą przebywać stale lub okresowo na stanowisku,
  • zarejestrowane informacje o niebezpiecznych zdarzeniach i niedogodnościach, jakie miały miejsce w przeszłości.

Informacje dotyczące identyfikacji zagrożeń

Informacje dotyczące identyfikacji zagrożeń powinny zawierać typ zagrożenia, metodę identyfikacji lub źródło, na podstawie którego zidentyfikowano zagrożenie. Krótką charakterystykę zagrożenia, sposób, w jaki może dojść do kontaktu (np. kiedy może być narażony pracownik), stosowane środki ochrony. Jeżeli, mimo wystąpienia zagrożenia pominięto je w dalszej analizie, to również krótkie uzasadnienie.

Szacowanie parametrów ryzyka i jego wartościowanie

W tej części ryzyka zawodowego należy podać jaką zastosowano metodę oceny ryzyka i jeżeli jest to konieczne, krótkie uzasadnienie wyboru metody. Zależnie od zastosowanej metody należy podać charakterystykę parametrów ryzyka np. jego konsekwencje, ekspozycję oraz poziom wartościowanego ryzyka. Jeżeli jest to istotne, to w opisie szacowania parametrów ryzyka powinno być podane źródło szacowania, np. wypadki z przeszłości, dane i doświadczenie w szacowaniu parametrów ryzyka na podobnych stanowiskach lub przy podobnych zagrożeniach, jak również wątpliwości w ocenie parametrów ryzyka i ich wpływ na wartościowanie ryzyka. Należy zwrócić tu uwagę, że jeżeli w zastosowanej metodzie ryzyko wartościowane jest liczbą, to w dokumentacji poziom ryzyka powinien być podany również opisowo.

Kryteria akceptacji oraz poziom ryzyka akceptowanego

Wymagane jest, by kryteria akceptacji ryzyka zawodowego były podawane dla stanowiska pracy o dużym lub bardzo dużym ryzyku. Akceptowanie ryzyka dużego wymaga uzasadnienia ze szczególnym wskazaniem zasad postępowania lub wykonywania pracy. Powinny się tu znaleźć również informacje o szczególnych bądź rzadko spotykanych zagrożeniach i związanym z nim ryzykiem.

Konieczne środki ochrony

Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego powinna zawierać sposoby uniknięcia skutków ryzyka. Powinny tu być podane konieczne do zastosowania rodzaje środków ochrony oraz konsekwencje, jakie mogą mieć miejsce, gdy nie będą one stosowane.

Wynik oceny ryzyka oraz zalecenia monitorowania ryzyka

Informację końcowej oceny ryzyka powinny zawierać wartość ryzyka resztkowego, jeżeli ono występuje po zastosowaniu środków ochrony, sposób monitorowania ryzyka oraz, jeżeli to konieczne, wytyczne do następnej oceny ryzyka, np. terminy, szczegóły dotyczące, jakich zagrożeń ma dotyczyć ocena ryzyka itp., a ponadto informacje:

  • które grupy pracowników są szczególnie narażone na ryzyko,
  • jakie rodzaje ryzyka budzą obawy. 

Przepisy, normy lub wytyczne stosowane przy ocenie ryzyka

Dokumentacja oceny ryzyka powinna również zawierać przepisy, normy i wytyczne, które wykorzystano lub na podstawie których wykonano ocenę ryzyka. Mogą to być wymagania zewnętrzne, np. państwowe, ale również wprowadzone w organizacji wewnętrzne zarządzenia.

Dokumentacja powinna wykazać, że cele oceny ryzyka zostały osiągnięte oraz podawać sposób, w jaki to osiągnięto. Dokumentacja oceny ryzyka powinna być prowadzona w porozumieniu z pracownikami i/lub ich przedstawicielami i przy ich współudziale, oraz powinna być im udostępniona do wglądu. Dokumentacja powinna także być udostępniana pracownikom wyznaczonym  przez pracodawcę do pełnienia funkcji związanych z bhp.

Więcej informacji na powyższy temat mogą Państwo znaleźć w książce: Ocena ryzyka zawodowego – książka wraz z płytą CD

Skomentuj