Dwa dni dodatkowego urlopu – zmiana przepisów w związku z epidemią

Według nowych przepisów honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki (w tym osocze po chorobie COVID-19), w przypadku ogłoszenia stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego, należy się m.in. zwolnienie z pracy w dniu oddania krwi oraz w dniu następnym.

Ustawa z 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła od 26 stycznia 2021 r. zmianę w ustawie z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi.

Na mocy ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:

1. zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych
2. w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
3. zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy,
4. zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi,
5. posiłek regeneracyjny.

Według ustawy z dnia 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, w przypadku ogłoszenia stanu epidemii albo stanu zagrożenia epidemicznego honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki (w tym osocze po przejściu COVID-19) przysługuje:

1. zwolnienie od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym; (dokumentem poświadczającym uprawnienia jest zaświadczenie wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA);
2. po przynajmniej trzech donacjach – ulga w wysokości 33% na komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego:

• • autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej oraz kolejowego w 1 i 2 klasie pociągów osobowych i pospiesznych,
  • kolejowego w 2 klasie pociągów innych niż osobowe i pospieszne

– na podstawie biletów jednorazowych.

Dawca, któremu przysługuje ulga na przejazd, jest zobowiązany do uiszczenia dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2 – dokumentem poświadczającym uprawnienia, jest zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA.

Środki finansowe na realizację powyższych uprawnień pochodzą z budżetu państwa.

Dodatkowe uprawnienia przysługują wszystkim honorowym dawcom krwi, nie zostały one ograniczone wyłącznie do dawców, którzy są ozdrowieńcami po przejściu COVID-19.  Nie ma możliwości wykorzystania dodatkowych dni wolnych w innym terminie niż w dniu oddania krwi i dniu następnym. Jeśli dawca odda krew w piątek dni wolne przysługują mu w piątek i sobotę (nawet jeśli jest ona dla niego dniem wolnym od pracy).

Aby usprawiedliwić nieobecność pracownik powinien przedstawić zaświadczenie wydane w stacji krwiodawstwa. Pracownikowi przysługuje zwrot wynagrodzenia w wysokości jakie by otrzymał za dzień urlopu.

Przy chęci skorzystania z tego uprawnienia należy pamiętać, że:

• pracodawcę należy uprzedzić o swojej nieobecności,
• pracodawca ma obowiązek zwolnienia pracownika,
• dawca krwi otrzymuje zwolnienie z pracy na dzień, w którym oddał krew (oraz na dzień następny w przypadku ogłoszenia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego) lub (jeżeli z przyczyn medycznych nie doszło do oddania krwi) na kilka godzin.

Osocze może oddać osoba, która chorowała na COVID-19 i wyzdrowiała. W organizmie takiej osoby znajdują się przeciwciała, które mogą wspomóc leczenie innych osób. Chcąc oddać osocze należy spełnić wymagania, które dotyczą wszystkich dawców krwi (m.in. nie leczyć się z powodu chorób przewlekłych) oraz:

• być w przedziale wiekowym 18-65 lat,
• ważyć przynajmniej 50 kg,
• być co najmniej 14 dni po zakończeniu izolacji.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1777, z 2021 r. poz. 159),
2. Ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw ( U. 2021 poz. 159).

Źródło pomocnicze:

1. https://www.gov.pl/web/nck/