„Ile” może Państwowa Inspekcja Pracy?

Każdym rokiem przybywa pracy Państwowej Inspekcji Pracy. W 2013 roku liczba skarg przekroczyła 44 tysiące, a większość z nich dotyczyła opóźnień w wypłacaniu wynagrodzeń.

Najczęściej pieniądze przeznaczone na wynagrodzenia były wykorzystywane do realizacji innych zobowiązań firmy. Nie brakowało też zawiadomień o niewłaściwie sporządzonych umowach oraz przekraczaniu czasu pracy.

W zeszłym roku inspektorzy pracy nałożyli około 19 tys. Mandatów oraz skierowali do sądów prawie 3770 wniosków o ukaranie.

Warto przypomnieć, że inspektor pracy ma prawo przeprowadzenia o każdej porze dnia i nocy, bez uprzedzenia, kontroli przestrzegania prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, we wszystkich podmiotach, na rzecz których świadczona jest praca przez osoby fizyczne.

W razie stwierdzenia naruszenia przepisów inspektor pracy jest uprawniony wydać nakaz (decyzję administracyjną):

  • usunięcia stwierdzonych uchybień gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
  • natychmiastowego wstrzymania prac lub skierowania pracowników lub osób do innych prac gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub osób wykonujących te prace;
  • wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi.

Jeżeli dopuszczenie do eksploatacji nowo wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy mogłoby spowodować bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia osób zatrudnionych, inspektor pracy zgłasza sprzeciw wobec jego uruchomienia. 

Inne nieprawidłowości inspektor pracy reguluje poprzez wystąpienie. Za wykroczenie przeciwko prawom pracownika inspektor pracy ma prawo ukarać sprawcę mandatem lub wystąpić do sądu z wnioskiem o jego ukaranie. Okręgowy inspektor pracy może wydać nakaz zaprzestania działalności przez zakład pracy lub jego część, jeżeli stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowników i nie da się go zlikwidować, stosując inne środki prawne przewidziane dla inspektora pracy.

Źródło

Jeżeli chodzi o wysokości nakładanych mandatów to na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn. zm.) wysokość grzywny nakładanej w przypadkach niewypłacania w terminie przysługującego pracownikowi wynagrodzenia, kwota ta została w istotny sposób zwiększona od 1 lipca 2007 r.

Na skutek tych zmian granice wymiaru grzywny zostały wprost określone w przepisach Kodeksu pracy (art. 281-283) i wynoszą od 1000 do 30 000 zł. Wysokość grzywny nakładanej przez inspektora pracy w postępowaniu mandatowym jest aktualni na poziomie 2000 zł. Ponadto, jeżeli pracodawca co najmniej dwukrotnie ukarany za wykroczenie przeciwko prawom pracownika popełnia w ciągu 2 lat od dnia ostatniego ukarania takie wykroczenie, grzywna może być nałożona w tym trybie w wysokości do 5000 zł (art. 96 § 1ai 1b Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

Pracodawcom, którzy nie zastosują się do wyroku sądu nakazującego im wypłatę wynagrodzenia, grozi do trzech lat więzienia. Dodatkowo jeżeli naruszenie prawa przez pracodawcę ma charakter ciągły i powtarzający się, to może być poddane ocenie, czy nie spełnia znamion przestępstwa przeciwko prawom pracownika określonym w art. 218 § 1 Kodeksu karnego.

Przepisy te stanowią, że kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega  grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Postępowanie w tych sprawach prowadzą organy prokuratury na skutek zawiadomienia m.in. przez pracownika lub inspektora pracy o możliwości popełnienia przestępstwa. 

Podstawa prawna:
Kodeks pracy
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn. zm)
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. 2001 Nr 106 poz. 1148 z późn. zm)

Skomentuj