Informacje niezbędne do oceny ryzyka zawodowego

Zebranie informacji stanowi pierwszy krok do wykonania poprawnej i pełnej oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy.

Proces oceny ryzyka zawodowego można podzielić na kroki realizowane w odpowiedniej kolejności. Prawidłowo wykonana ocena ryzyka powinna składać się z następujących etapów:

1. zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka,
2. identyfikacje zagrożeń,
3. szacowanie ryzyka,
4. ocenę ryzyka,
5. ograniczenie ryzyka, plan działań korekcyjnych.

W tym artykule uwagę poświęcimy informacjom potrzebnym do oceny ryzyka.

Zaleca się, aby do oceny ryzyka zawodowego były wykorzystywane informacje dotyczące:

• lokalizacji stanowiska pracy i/lub realizowanych na nim zadań;
• osób pracujących na stanowisku, ze szczególnym uwzględnieniem tych osób, dla których przyjmuje się inne szczególne kryteria, takich jak np. kobiety w ciąży, młodociani lub osoby niepełnosprawne;
• stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych;
• wykonywanych zadań, czynności oraz sposobu i czasu ich wykonywania przez pracujące na stanowisku osoby;
• wymagań przepisów prawnych i norm, odnoszących się do analizowanego stanowiska;
• zagrożeń, które już zostały zidentyfikowane i ich źródeł;
• zagrożeń zewnętrznych mogących negatywnie wpływać na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników;
• możliwych skutków występujących zagrożeń;
• stosowanych środków ochronnych;
• wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, chorób zawodowych oraz innych związanych z warunkami pracy, a także awarii;
• działań osób niezatrudnionych na ocenianym stanowisku pracy, które mogą powodować dodatkowe zagrożenia;
• psychospołecznego środowiska pracy;
• zmian, w tym zmian przejściowych i ich wpływ na procesy, materiały, środowisko pracy.

Źródłami tych informacji mogą być:

• dane techniczne o stosowanych na stanowisku maszynach i urządzeniach;
• dokumentacja techniczno-ruchowa i instrukcje stanowiskowe;
• nowe projekty: stanowisk pracy, instalacji maszyn i urządzeń:
• wyniki pomiarów czynników szkodliwych i/lub niebezpiecznych, a także uciążliwych, występujących na stanowisku pracy;
• wyniki badań ankietowych odnoszących się do psychospołecznego środowiska pracy;
• dokumentacja dotycząca wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, chorób zawodowych i innych chorób związanych z pracą;
• dokumentacja dotycząca szkoleń i badań lekarskich pracowników;
• przepisy prawne i inne dokumenty normatywne;
• literatura naukowo-techniczna;
• karty charakterystyk substancji chemicznych itp.

Informacji o analizowanym stanowisku mogą dostarczyć również:

• obserwacja środowiska pracy;
• obserwacja zadań wykonywanych na stanowisku pracy;
• obserwacja zadań wykonywanych poza stanowiskiem pracy;
• wywiad z pracownikami;
• obserwacja czynników zewnętrznych, które mogą wpłynąć na stanowisko pracy (np. prace wykonywane przez pracowników na innych stanowiskach pracy, czynniki atmosferyczne);
• analiza działań, których celem jest zapewnienie właściwych warunków pracy.

Właściwym ukierunkowaniem w dokonywaniu charakterystyki stanowiska pracy jest przykładowy formularz charakterystyki stanowiska pracy.

Przykładowy formularz charakterystyki stanowiska pracy

(pieczęć zakładu)	CHARAKTERYSTYKA STANOWISKA PRACY		Kod stanowiska:
	Stanowisko
Lokalizacja stanowiska pracy:
Osoby odpowiedzialne za stan bezpieczeństwa na stanowisku:
System pracy: jedno-/dwuzmianowy		Praca w porze nocnej: TAK/NIE
Pozycja przy pracy:
Opis procesu produkcji:
Opis miejsca pomieszczenia pracy:
Materiały, surowe stosowane w procesie produkcji:
Obsługiwane maszyny, urządzenia, narzędzia:
Wymagane wykształcenie, umiejętności, szkolenia:
Wymagany staż pracy:
Przeciwskazania do pracy:
Ograniczenia pracy dla:
Szkolenia bhp wymagane na stanowisku:
Posiłki i napoje profilaktyczne:
Zagrożenia zawodowe występujące na stanowisku:
Czynniki szkodliwe: