Instruktaż stanowiskowy pracowników adm.-biurowych

W artykule przedstawiamy wzorcowy program szkolenia wstępnego na stanowisku pracy (instruktaż stanowiskowy) pracowników administracyjno-biurowych narażonych na działanie czynników uciążliwych.

Szkolenie dla tej grupy pracowniczej powinno być przeprowadzone w formie instruktażu, na podstawie szczegółowego programu szkolenia.
Instruktaż stanowiskowy winien być przeprowadzony przed dopuszczeniem pracownika do  pracy na określonym stanowisku pracy. Szkolenie to powinno uwzględniać wszystkie rodzaje prac, które będą należały do obowiązków pracownika.
Osobą prowadzącą tego typu szkolenie może zostać pracodawca lub wyznaczona przez niego osoba – jako osoba kierująca pracownikami. Osoba taka musi posiadać odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz posiadać przeszkolenie w zakresie metod prowadzenia instruktażu.
Sposób realizacji oraz czas trwania poszczególnych etapów instruktażu stanowiskowego powinny być uzależnione od przygotowania zawodowego, dotychczasowego stażu pracownika oraz zagrożeń występujących na jego stanowisku pracy. Dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych instruktaż stanowiskowy powinien trwać 2 godziny.
Prowadzący instruktaż stanowiskowy osoby zatrudnionej na stanowisku administracyjno-biurowym winien dostosować ten instruktaż do przygotowania zawodowego instruowanego pracownika. Powinien pominąć zagadnienia znane instruowanemu pracownikowi, a zaoszczędzony czas wykorzystać na zagadnienia specyficzne dla danego zakładu, mające wpływ na bezpieczeństwo instruowanej osoby i współpracowników.
Instruktażem stanowiskowym powinny być objęte osoby narażone na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych. Praca na stanowisku z obsługą komputera należy do prac uciążliwych.

Cele kształcenia   

Celem instruktażu stanowiskowego jest przygotowanie pracownika do wykonywania pracy na konkretnym stanowisku poprzez przekazanie mu: 

  • informacji o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą; 
  • wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagrożeniami wypadkowymi i zagrożeniami dla zdrowia w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych; 
  • wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy.

Dla zrealizowania celu szkolenia niezbędne jest przekazanie instruowanym pracownikom informacji na następujące tematy:

  • elementy pomieszczenia pracy mające wpływ na warunki pracy pracownika (podłączone media, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne itp.); 
  • elementy stanowiska roboczego mające wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy;
  • przebieg procesu pracy na danym stanowisku w kontekście modelu produkcyjnego zakładu;
  • czynniki środowiska pracy oraz zagrożenie, jakie mogą stwarzać te czynniki;
  • przygotowanie wyposażenia stanowiska pracy do wykonania określonego zadania.

Plan nauczania określający nazwę zajęć edukacyjnych i ich wymiar

Lp.

Nazwa zajęć edukacyjnych

1

2

3

1.

Przygotowanie pracownika do wykonania określonej pracy, w tym szczególności:

  • omówienie warunków pracy z uwzględnieniem:

─ elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika (np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne),

─ elementów stanowiska roboczego, mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy prac, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia, surowce i produkty),

─ przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy,

  • omówienie czynników środowiska pracy występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy oraz zagrożeń, jakie mogą stwarzać te czynniki, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagrożeniami, a także zasad postępowania w razie wypadku lub awarii,
  • przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania.

2

        Razem:

min. 2 godziny

*w godzinach lekcyjnych trwających 45 minut.

Szczegółowy program instruktażu stanowiskowego

Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy na stanowisku administracyjno-biurowym, w tym w szczególności:

1. Omówienie warunków pracy z uwzględnieniem:
─ elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika (np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne).
Zapoznanie instruowanego pracownika z charakterem stanowiska administracyjno-biurowego, na którym jest zatrudniony. Pracownik ten powinien być zapoznany z topografią pomieszczeń, które dotyczą danej osoby. Mając na myśli pomieszczenia i stanowiska pracy należy zwrócić szczególną uwagę na elementy pomieszczeń, mające wpływ na warunki pracy instruowanej osoby, np. zasilanie pomieszczeń w energię elektryczną, energię cieplną, oświetlenie, ogrzewanie, wentylację, urządzenia ochronne itp.
─ elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia, surowce i produkty).
Zapoznanie instruowanego pracownika ze stanowiskiem pracy, a szczególnie z  elementami stanowiska, mającymi wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy, takimi jak zainstalowane urządzenia techniczne, doprowadzenie instalacji elektrycznej do tych urządzeń, miejscowe oświetlenie, miejscowa wentylacja itp.,
─ przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i w zakładzie pracy.
Zapoznanie instruowanego pracownika z działalnością lub procesem pracy w całej komórce organizacyjnej (zakładzie pracy) oraz działalnością komórki organizacyjnej, w której dany pracownik ma pracować. Przedstawienie pracownikowi harmonogramu pracy oraz zwyczajów ustalonych w danej komórce organizacyjnej, wynikających z poleceń lub zarządzeń kierownictwa, dotyczących zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Omówienie zagrożeń występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagrożeniami oraz zasad postępowania w razie wypadku, pożaru, awarii zasilania w energię elektryczną, centralnego ogrzewania, klimatyzacji itp.
Zapoznanie instruowanego pracownika z czynnikami środowiska pracy na jego stanowisku pracy, zwracając uwagę na zagrożenia i czynniki uciążliwe. Należy poinstruować pracowników o sposobie przeciwdziałania tym zagrożeniom poprzez przestrzeganie przepisów bezpiecznej obsługi urządzeń, obowiązujących instrukcji, zachowanie należytych środków ostrożności, kultury pracy oraz przestrzeganie poleceń przełożonych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Instruowany pracownik powinien zapoznać się z definicją ryzyka zawodowego oraz jeżeli to możliwe, pracodawca winien poinformować pracownika o ryzyku zawodowym występującym na jego stanowisku pracy. Pracownika należy także zapoznać z zasadami postępowania w przypadku zaistnienia wypadku w czasie pracy, awarii lub pożaru.

3. Przygotowanie wyposażenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania
Należy zapoznać pracownika z czynnościami dotyczącymi jego pracy, a w szczególności czynnościami przed rozpoczęciem pracy, w czasie pracy oraz z czynnościami po zakończeniu pracy.
Stanowisko pracy powinno być tak zorganizowane, by pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych.

Organizacja stanowiska pracy

  • odległość między sąsiednimi monitorami powinna wynosić co najmniej 60 cm,
  • odległość pomiędzy pracownikiem a tyłem sąsiedniego monitora powinna wynosić co najmniej 80 cm.

Ograniczenie uciążliwości fizycznych można uzyskać poprzez:

  • odpowiednią postawę przy pracy,
  • użycie oddzielnej podstawy monitora lub regulowanego stołu w razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika – wzrost, niepełnosprawność itp.

Ograniczenie narażenia narządu wzroku:

  • oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie:

─ poziom natężenia oświetlenia powinien wynosić minimum 500 lx,
─ należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub pół przezroczystych ścian oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach, stosowanie opraw oświetlenia miejscowego,

  • odległość oczu pracownika od ekranu powinna wynosić 40 do 75 cm,
  • powierzchnia blatu stołu roboczego powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej (zakaz ustawiania na stole elementów błyszczących).

Pracodawca powinien zwrócić szczególną uwagę na sprawdzenie skuteczności urządzeń zabezpieczających, używanie przez pracowników ochron indywidualnych, ochrony zbiorowej, a także używanie przydzielonej odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ustaleniami, jakie obowiązują w zakładzie pracy.

Skomentuj