ISO 45001 – nowy system zarządzania BHP

Pierwsza na świecie międzynarodowa norma dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy ISO 45001 zostanie opublikowana prawdopodobnie w marcu bieżącego roku.

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO od dłuższego czasu prowadziła pracę nad pierwszą, międzynarodową normą dotyczącą stricte bezpieczeństwa i higieny pracy – ISO 45001.

Najnowsze szacunki Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) pokazują, że każdego dnia ponad 7 600 osób umiera w wyniku działań związanych z pracą, co stanowi ponad 2,28 miliona zgonów rocznie oraz ponad 370 milionów wypadków przy pracy w ciągu roku. Tworzy to olbrzymie obciążenie zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, powodujące straty dla całej gospodarki wynikające z wcześniejszego przechodzenia na emeryturę, nieobecności pracowników w pracy oraz rosnących składek ubezpieczeniowych.

ISO 45001 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy – wymagania i wytyczne ma za zadanie stać się pierwszy światowym standardem, dający firmom oraz zakładom pracy powszechne akceptowane ramy dla poprawy zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, zmniejszenia ryzyka w miejscu pracy i tworzenia zdrowszych oraz bezpieczniejszych warunków pracy.

ISO  45001 to norma, która podąża śladami innych systemów zarządzania ISO, takich jak ISO 14001 (środowisko) czy ISO 9001 (jakość). Uwzględnia ona także inne międzynarodowe standardy w tej dziedzinie, w tym OHSAS 18001, wytyczne ILO-OSH, różne normy krajowe oraz międzynarodowe standardy pracy MOP i konwencje.

Pracę nad omawianą normą rozpoczęły się w roku 2013, a w chwili obecnej znajdują się na etapach końcowych:

  • 30 listopada 2017 r. – opublikowanie projektu końcowego FDIS (Final Draft International Standard),
  • 27 stycznia 2018 r. – informacja o uzyskaniu akceptacji członków ISP dla projektu nowej normy ISO 45001.

Proces wdrażania ISO 45001

Etapy wdrażania standardu ISO 45001

Data

1.

Etap składania wniosków

Marzec 2013

2.

Etap przygotowawczy

Listopad 2013

3.

Etap komitetu (CD)

Marzec 2015

4.

Etap 2 komitetu (CD)

Lipiec 2015

5.

Faza dochodzenia (DIS)

Listopad 2015

6.

Drugi etap dochodzenia (DIS)

Maj 2017

7.

Etap zatwierdzania (FDIS)

Listopad 2017

8.

Oczekiwana publikacja

Marzec 2018

Nowa norma w porównaniu do dotychczas obowiązujących norma z tego zakresu (w Polsce – PN-N-18001:2004, na świecie – OHSAS 18001:2007) zawiera znacznie bardziej rozbudowany spis treści oraz posiada wiele zmienionych lub całkiem nowych elementów.

Do najistotniejszych i nowych wymagań zawartych w normie ISO 45001 należą m.in.:

  • zmiana struktury,
  • określenie kontekstu organizacji,
  • wprowadzenie podejścia opartego na zarządzaniu ryzkiem z uwzględnieniem szans,
  • zwiększenie odpowiedzialności po stronie najwyższego kierownictwa,
  • zdecydowanie większy nacisk na rozpisanie ról i odpowiedzialności pośród kadry i pracowników w zakresie funkcjonowania Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy (SZBHP),
  • zwiększenie nacisku na świadomość i kompetencje pracowników,
  • większy nacisk na ocenę skuteczności bhp,
  • pełniejsze rozpisanie wymagań w zakresie sterowania operacyjnego,
  • wprowadzenie wymagań dotyczących outsourcingu, zakupów, wykonawców,
  • uwzględnienie oceny zgodności z wymaganiami prawnymi,
  • rozwijanie w organizacji pozytywnej kultury dotyczącej zdrowia i bezpieczeństwa,
  • brak wymagań dotyczących udokumentowanych procedur, działań zapobiegawczych.

Ważnym elementem w omawianej normie jest załącznik A zawierający informacje w formie wytycznych, które co prawda nie podlegają obowiązkowi wdrożenia, ale stanowią ważne uzupełnienie do wymagań konkretnego punktu normy. Oznacza to, że dla lepszego zrozumienia wymagań danego punktu normy, niezbędne jest zapoznanie się z informacjami uzupełniającymi na ten temat właśnie z załącznika A.

Wymaganiami zawartymi w ISO 45001, które nie zostały uwzględnione we wcześniejszych normach są m.in.: zrozumienie organizacji i jej kontekst, zrozumienie potrzeb i oczekiwań zainteresowanych stron, określenie zagrożeń, ryzyka, szans i innych możliwości, outsourcing.

Jakich korzyści można spodziewać się z wdrożenia normy ISO 45001?

  • zmniejszenie liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy i awariach,
  • zapobieganie wypadkom śmiertelnym przy pracy,
  • zmniejszenie obciążeń związanych z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi, co skutkuje zmniejszeniem strat wynikających m.in. z nieobecności pracowników,
  • możliwość zmniejszenia składki na ubezpieczenia wypadkowe pracowników, co istotnie wpłynie na obniżenie kosztów pracy,
  • stworzenie jednolitych, powszechnie obowiązujących ram dla poprawy bezpieczeństwa pracowników, zmniejszenia ryzyka w miejscu pracy i stworzenie lepszych, bezpieczniejszych warunków pracy na całym świecie,
  • poprawa stosunków z instytucjami kontrolującymi,
  • ujednolicenie struktur i wymagań w zakresie systemów zarządzania.

Termin publikacji omawianej normy przewidywany jest na marzec 2018 r.

Źródła pomocnicze:

  1. Strona internetowa Międzynarodowej Organizacji Normalizacji (https://www.iso.org/home.html)
  2. Strona internetowa Międzynarodowej Organizacji Pracy (http://www.ilo.org/global/lang–en/index.htm)

Skomentuj