Jak kwestie bhp wpisują się w obszar ESG?

Współczesne przedsiębiorstwa muszą funkcjonować w dynamicznie zmieniającym się środowisku, gdzie zrównoważony rozwój jest nie tylko koniecznością, lecz również kluczowym elementem strategii świadomej organizacji. Głównym filarem odpowiedzialnego biznesu jest koncepcja ESG (ang. Environmental, Social, Governance), która obejmuje kwestie środowiskowe, społeczne i zarządcze. W ramach wdrażania strategii ESG obserwuje się, że kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy zyskują na znaczeniu, będąc kluczowym elementem komponentu społecznego.

ESG – więcej niż środowisko

Choć świadomość w zakresie ESG rośnie, a sam termin staje się coraz bardziej powszechny, nadal bywa kojarzony głównie z kwestią ochrony środowiska. Warto jednak podkreślić, że ESG nie odnosi się wyłącznie do działań proekologicznych, takich jak redukcja emisji CO₂ czy optymalizacja zużycia energii. Zrównoważony rozwój to znacznie szerszy obszar obejmujący również czynniki społeczne (ang. Social), takie jak troska o pracowników, ich bezpieczeństwo, zdrowie i komfort pracy, oraz ład korporacyjny (ang. Governance) odnoszący się m.in. do etyki biznesowej i kultury organizacyjnej.

Bhp jako filar komponentu społecznego ESG

Czynniki społeczne są związane z relacjami z dostawcami, klientami, lokalnymi społecznościami oraz pracownikami. Szczególnie istotnymi aspektami społecznej odpowiedzialności biznesu jest zapewnienie odpowiednich warunków pracy oraz bezpieczeństwa i higieny. Organizacje, chcąc poprawić swoją działalność w tym zakresie, wdrażają polityki bhp i wellbeingu, stosują procedury i standardy w zakresie bhp, służące do zarządzania ryzykiem zawodowym, oraz wykorzystują różne środki techniczne i organizacyjne w celu zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym. Wśród elementów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy wskazuje się również kwestie związane z dobrostanem pracowników, dbałość o ich zdrowie fizyczne oraz kwestie psychospołeczne.

Wyrazem społecznej odpowiedzialności jest troska o pracowników w całym łańcuchu dostaw ze szczególnym uwzględnieniem warunków pracy u dostawców i partnerów biznesowych. Włączenie kwestii bhp do zarządzania łańcuchem dostaw może obejmować wprowadzenie klauzul w umowach, zobowiązujących dostawców do przestrzegania określonych standardów bhp, oraz wdrożenie działań weryfikujących, czy te standardy są przestrzegane. Pracodawcy, którzy z pełnym zaangażowaniem podchodzą do kwestii bhp, nie tylko zwiększają lojalność i zaangażowanie swoich pracowników i partnerów biznesowych, ale także znacząco poprawiają wyniki swojej firmy.

Bhp i prawo pracy w strategiach ESG

Zapewnienie bezpieczeństwa pracy to nie tylko spełnianie wymogów prawnych, lecz również kluczowy krok w kierunku budowania zrównoważonego i odpowiedzialnego przedsiębiorstwa. Firmy, które zaniedbują kwestie zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, mogą napotkać trudności w pozyskiwaniu finansowania, nawiązywaniu współpracy z partnerami biznesowymi oraz przyciąganiu utalentowanych pracowników. W dzisiejszym coraz bardziej świadomym świecie zarówno inwestorzy, jak i potencjalni pracownicy zwracają uwagę na pełne spektrum ESG. Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia pracowników staje się więc fundamentem odpowiedzialnego zarządzania.

W ramach najlepszych praktyk w zatrudnieniu kluczowe jest tworzenie zdrowych warunków pracy, w tym programów rozwoju dla pracowników, zapewnienie równości płac i szans oraz budowanie długoterminowej wartości dla pracowników i lokalnych społeczności. Obejmuje to zarówno zapewnienie fizycznego bezpieczeństwa i ergonomii pracy, jak również zarządzanie ryzykiem psychospołecznym, w tym wyzwaniami związanymi np. z pracą zdalną.

Zarządzanie – zgodność z przepisami i standardami

Powszechnie znane systemy zarządzania w zakresie bezpieczeństwa i dobrostanu koncentrują się na identyfikacji, ocenie i minimalizacji ryzyka, aby zapewnić bezpieczne i zdrowe środowisko pracy. Kluczowym elementem jest ciągłe doskonalenie procesów poprzez rzetelną ocenę ryzyka oraz wdrażanie działań mających na celu eliminację zagrożeń. Takie podejście nie tylko zapewnia zgodność z wymogami prawnymi, ale także realizuje strategie organizacji, w której zarówno pracownicy, jak i partnerzy biznesowi są zaangażowani w utrzymanie wysokich standardów bezpieczeństwa.

Jakie standardy mogą wspierać społeczny aspekt bezpieczeństwa oraz dobrostanu pracowników?

Normy ISO odgrywają kluczową rolę we wspieraniu celów związanych z bezpieczeństwem i dobrostanem pracowników. W ramach strategii ESG wiele firm wykorzystuje obecne systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, takie jak norma ISO 45001:2024, lub decyduje się na ich wdrażanie. Ta norma, podobnie jak wiele innych norm ISO, skupia się na rozpoznawaniu i minimalizowaniu ryzyka, wspierając firmy w organizowaniu działań związanych z bezpieczeństwem pracy oraz podnoszeniu ich efektywności.

Zarządzanie ryzykiem psychospołecznym i normy ISO

Przez ostatnie cztery lata stres, depresja i lęk związane z pracą były jednymi z głównych przyczyn problemów zdrowotnych i utraty dni roboczych, jak wynika z danych statystycznych oraz licznych raportów HSE. Te informacje wskazują na poważne problemy, z którymi boryka się społeczeństwo.

Norma ISO 45003, będąca uzupełnieniem ISO 45001, koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem psychospołecznym, co jest kluczowe dla zdrowia i dobrostanu pracowników. W pracy często spotykamy się z sytuacjami powodującymi stres, takimi jak presja czasu czy brak jasnych wytycznych. Norma ISO 45003 pomaga w identyfikacji takich stresorów i oferuje konkretne rozwiązania, które wspierają firmy w redukcji tego typu zagrożeń.

Warto pamiętać, że wdrażając systemy zarządzania firmy nie tylko spełniają wymogi prawne, ale nawet wykraczają poza podstawowe standardy, tworząc bardziej odpowiedzialną i transparentną organizację. Z perspektywy zrównoważonego rozwoju skuteczna implementacja polityk i procedur w zakresie bhp staje się częścią holistycznego podejścia do ESG. Ochrona zdrowia i życia pracowników przekształca się w kluczowy element długoterminowej strategii przedsiębiorstwa, wzmacniając jego reputację oraz trwały sukces. Nie brakuje przykładów powiązań norm ISO z koncepcjami ESG. Standardy te oferują firmom wytyczne i ramy do wdrażania skutecznych systemów zarządzania w kluczowych obszarach.

Korzyści płynące z certyfikacji systemów zarządzania są liczne – od obniżenia kosztów przez poprawę skuteczności i produktywności aż po zwiększenie efektywności działania organizacji. Audyt przeprowadzany przez stronę trzecią, który weryfikuje, czy systemy i procesy firmy spełniają wymagania normy, daje dodatkową wartość. Uzyskanie certyfikatu staje się wiarygodnym sygnałem dla interesariuszy, takich jak inwestorzy, klienci czy organy regulacyjne, że firma poważnie podchodzi do przestrzegania zasad ESG, co wzmacnia jej reputację i zaufanie.

Można zatem stwierdzić, że wdrożenie norm ISO w pełni wspiera realizację wymagań organizacji skoncentrowanych na ESG, pomagając im osiągnąć wyznaczone cele w zakresie odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. 

tekst:
Joanna Greinert
specjalista ds. systemów zarządzania i zrównoważonego rozwoju
w EcoMS Consulting Sp. z o.o.

Artykuł z miesięcznika ATEST – Ochrona Pracy nr 1/2025
https://www.atest.com.pl