Koordynator ds. BHP

W niniejszym artykule przybliżymy: rolę koordynatora ds. bhp, sposoby powołania na funkcję koordynatora bezpieczeństwa, zakres obowiązków osoby wyznaczonej na koordynatora ds. bhp

Rola koordynatora ds. bhp

Współcześnie, w realiach prowadzenia działalności gospodarczej koniecznością staje się korzystanie z usług  wielu podmiotów zewnętrznych, oferujących różne specjalistyczne usługi.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy szczególnie kwestia ta staje się problematyczna, kiedy w jednym czasie i miejscu muszą swoje różnorakie zadania realizować pracownicy różnych pracodawców. Taki stan rzeczy, w przypadku nieprawidłowej organizacji pracy, generować może  szereg zagrożeń dla poszczególnych ekip przez sam fakt przebywania w danym miejscu.

Remedium na ten stan rzeczy ma być powołanie koordynatora ds. bezpieczeństwa pracy tj. osoby, która organizacyjnie odpowiadać będzie za ustalenie i uporządkowanie różnych elementów środowiska pracy tak aby pracownicy mogli ze sobą bezpiecznie współdziałać.

Ogólny obowiązek w tym zakresie kreuje kodeks pracy, który w art. 208 stanowi, że w sytuacji kiedy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek:

1) współpracować ze sobą;

2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu;

3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników;

4) informować siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych przez nich prac.

Z treści zacytowanego powyżej przepisu jasno wynika, że osoba powołana na funkcję koordynatora ds. bezpieczeństwa pracy sprawować będzie nadzór nad prowadzonymi pracami.

Przypomnieć zatem należy, że pod pojęciem tym rozmieć będziemy zagadnienie dużo szersze niż tylko bieżącą kontrolę stanu bezpieczeństwa. Otóż „nadzór” oznacza z jednej strony weryfikację stanu aktualnego ze stanem pożądanym – kontrola, z drugiej natomiast możliwość władczego oddziaływania w celu osiągnięcia stanu pożądanego – nadzór. Dotykamy zatem tutaj kwestii realnego wpływu na bezpieczeństwo pracy poprzez kierowanie pracami w taki sposób, aby eliminować lub minimalizować powstające zagrożenia i ich wpływ na pracowników przebywających na danym obszarze.

Celowo pada tutaj określenie „obszar”, gdyż pamiętać należy, że uprawnienia koordynatora bezpieczeństwa do nadzoru dotyczą wyłącznie styku sfery wspólnego funkcjonowania podwykonawców na określonym terenie danego pracodawcy.

Oznacza to, że władztwo koordynatora ogranicza się jedynie do wspólnych zagrożeń na danym obszarze, a nie ingerencji w strukturę organizacyjną danego przedsiębiorstwa. Mówi o tym jasno sam kodeks pracy, który w par. 3 cytowanego artykułu 208 stwierdza wyraźnie, że  wyznaczenie koordynatora ds. bhp nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.

Sposoby powołania na funkcję koordynatora bezpieczeństwa

Przepisy kodeksu pracy traktujące na temat koordynatora ds. bhp poza określeniem obowiązku jego wyznaczenia nie określają dalszych szczegółów związanych ze sposobem wyboru ani wymaganiami formalnymi jakie miałaby spełnić osoba wykonująca tę funkcję.

Oznacza to w praktyce, że zadania koordynatora bezpieczeństwa może realizować zarówno osoba fizyczna (w ramach stosunku pracy lub stosunku cywilno-prawnego), a także „podmioty zewnętrzne” (tj. przedsiębiorcy, osoby prawne).

Jedno o czym należy pamiętać to to, że wyznaczenie koordynatora musi nastąpić w formie pisemnego porozumienia wszystkich pracodawców jednocześnie wykonujących pracę na danym obszarze, zawierającego m.in. wskazanie kto (personalnie) będzie sprawował nadzór nad pracownikami poszczególnych pracodawców i w jakiej formie będzie on realizowany.

Zakres obowiązków osoby wyznaczonej na koordynatora ds. bhp

W kwestii zakresu obowiązków koordynatora bezpieczeństwa przepisy kodeksu pracy również mówią niewiele. Będąc precyzyjnym, poza wskazaniem funkcji nadzorczej jaką ma pełnić koordynator kodeks pracy nie mówi nic więcej.

Oznacza to, że osoba obejmująca funkcję koordynatora musi zostać wyposażona w konkretne prawa i obowiązki, aby skutecznie realizować swoją funkcję. Odbywa się to poprzez konkretne wskazanie w zawieranym porozumieniu pomiędzy pracodawcami uprawnień jakimi będzie dysonował koordynator ds. bhp.

Jako dobry wzór do stosowania mogą tutaj służyć przepisy:

– § 6 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej;

§ 25 ust 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego;

§ 31 ust 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych.

Do dobrej praktyki należeć będzie, aby osoba obejmująca funkcję koordynatora bhp dysponowała odpowiednim zasobem wiedzy i umiejętności gwarantującym należyte (staranne) wypełnianie obowiązków w obszarze koordynowanych prac, jak również umiejętności kierownicze i organizacyjne.

Piotr Nowak-Borysławski