Kwestie prawne dotyczące odpowiedzialności materialnej

Odpowiedzialność materialna jest dla pracodawcy prawem dochodzenia ewentualnych roszczeń za wyrządzoną szkodę lub mienie powierzone pracownikowi.

Podstawą prawną, na której opierają się przepisy dotyczące odpowiedzialności materialnej jest rozdział I dział V Kodeksu pracy (art. 114-122). Dodatkowo problematyką odpowiedzialności materialnej pracowników zajmują się rozporządzenia Rady Ministrów:

• z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (Dz. U. z 1996 r. Nr 143, poz. 663),
• z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (Dz. U. z 1996 r. Nr 143, poz. 662).

Kiedy pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy?

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależnego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną.

Do zaistnienia tej odpowiedzialności niezbędne jest powstanie łącznie następujących przesłanek:

• szkoda – uszczerbek w majątku pracodawcy, który stanowi różnicę pomiędzy aktualną wartością majątku, a wartością jaką posiadałby, gdyby szkoda  nie nastąpiła,
• wina – umyślna, bądź nieumyślna,
• bezprawność – niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych,
• związek przyczynowy – zaistniały pomiędzy bezprawnym działaniem lub zaniechaniem pracownika, a powstałą szkodą.

Pracownik ponosi odpowiedzialność materialną wyłącznie w granicach strat poniesionych przez pracodawcę. Pracodawca może domagać się od pracownika pokrycia szkody, która polegałaby na utracie korzyści, które mógłby osiągnąć pracodawca w przypadku, gdy pracownik nie wyrządziłby mu szkody.