Mechanizm godzenia ról zawodowych i rodzinnych

Istnieje pogląd wśród pracodawców, że zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym to wyłącznie sprawa pracownika. Okazuje się jednak, że mechanizm godzenia ról przeciwdziała różnym negatywnym zjawiskom w miejscu pracy, przekłada się na poziom zaangażowania, a także przyciągania i utrzymywania pracowników, co z kolei wpływa na zysk przedsiębiorstw.

Równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym w Polsce jest niestety towarem deficytowym. Z danych Eurostatu wynika, że pracujemy przeciętnie 40 godzin i 42 minuty tygodniowo. Dla porównania, statystyczny Europejczyk pracuje tylko 37 godzin i 10 minut. Z trudnościami w godzeniu mechanizmu ról zawodowych i prywatnych boryka się znaczna część pracowników zatrudnionych w polskich firmach. Blisko 80% osób zatrudnionych uważa, że zbyt dużo czasu poświęca na pracę, a ponad połowa deklaruje, że dopasowanie czasu pracy do rodzinnych obowiązków przychodzi im z trudnością. Jeszcze inni mają problem z dopasowaniem swojego czasu pracy do opieki nad dziećmi – 43,7%, zaś 33,2% − do opieki nad starszymi członkami rodziny.

Bo lepiej zapobiegać niż leczyć…

Długotrwałe poczucie braku równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym może prowadzić do:

  • nadmiernego stresu,
  • pracoholizmu,
  • pogorszenia stanu zdrowia,
  • konfliktów w pracy i w rodzinie,
  • spadku poczucia własnej wartości.

Wszystkie wymienione wyżej czynniki w efekcie doprowadzają pracownika do podjęcia decyzji o rezygnacji z pracy, przez co firma traci wartościowego członka zespołu.

Negatywne konsekwencje braku równowagi między pracą i życiem prywatnym

Dla firmy Dla pracowników i ich rodzin

·         absencja chorobowa,

·         mniejsze zaangażowanie w pracę,

·         niższy poziom motywacji,

·         niższy poziom koncentracji w pracy,

·         obniżona produktywność,

·         mniejsza kreatywność i innowacyjność,

·         zła atmosfera w zespole,

·         gorsze relacje z klientami i częstsza ich utrata,

·         wysoki poziom fluktuacji (procesu przemieszczania się pracowników w strukturach organizacji),

·         obniżona zdolność przyciągania pracowników,

·         niższa skłonność byłych i obecnych pracowników do polecania firmy jako potencjalnego pracodawcy,

·         negatywne opinie o firmie jako pracodawcy (kryzysy wizerunkowe).

·         stres,

·         pogorszenie stanu zdrowia, w tym zdrowia psychicznego,

·         konflikty w rodzinie,

·         gorsza opieka nad dziećmi,

·         rozwody,

·         alkoholizm,

·         zaburzenia łaknienia,

·         spadek własnej wartości jako pracownika,

·         brak poczucia bezpieczeństwa rodzinnego i bezpieczeństwa pracy.

Najpierw rodzina potem praca…

Okazuje się, że pięcie się po szczeblach kariery przestaje być atrakcyjną perspektywą, jeżeli wiąże się z koniecznością nadmiernego zaangażowania w obowiązki domowe. Z wyników badań przeprowadzonych przez firmę Accenture wynika, że dla 56% pracowników sukces zawodowy jest równoznaczny z możliwością utrzymania równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Dopiero na kolejnych miejscach  znalazły się takie wyznaczniki jak pieniądze, uznanie czy autonomia. W tym samym badaniu 52% respondentów przyznało, że zdarzyło im się odrzucić ofertę pracy z obawy, że nowe zatrudnienie wpłynie negatywnie na ich równowagę pomiędzy życiem zawodowym i osobistym.

Pracodawcy coraz częściej sięgają po narzędzia kształtujące nowoczesne i dostosowane do pracownika środowisko pracy, charakteryzujące się większą elastycznością i oferujące dostęp do różnych mechanizmów godzenia ról, takich jak praca zdalna czy ruchomy czas pracy. W ofercie pracy coraz częściej pojawiają się także elementy wspierające godzenie ról, takie jak akcje zdrowotne czy wyprawki szkolne dla dzieci pracowników.

Badania dowodzą również, że równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym zwiększa skłonność pracowników do polecania miejsca pracy oraz przekłada się na poczucie dumy z pracy w firmie. Nie bez powodu firmy stosujące dobre praktyki w tym zakresie chętnie informują o tym kandydatów.

Mechanizm godzenia ról – dlaczego warto?

Kultura sprzyjająca zachowaniu równowagi między życiem zawodowym i osobistym jest źródłem wymiernych korzyści ekonomicznych. Najczęściej w tym kontekście wskazuje się oszczędności wynikające z obniżenia absencji chorobowej i fluktuacji kadr oraz na niższe koszty rekrutacji.

Podsumowując korzyściami odnoszonymi przez pracodawcę z praktyk wspierających utrzymanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym niewątpliwie są:  

  • ograniczenie kosztów absencji i spóźnień do pracy;
  • podniesienie produktywności;
  • poprawa wizerunku firmy;
  • lojalność i zaangażowanie pracowników;
  • zdolność utrzymywania wartościowych pracowników;
  • ograniczenie poziomu rotacji pracowników.

Trudno jest jednoznacznie oszacować wszystkie oszczędności i korzyści wynikające z wdrożenia działań wspierających godzenie ról. Część z nich – tak jak poziom fluktuacji czy absencji można sprowadzić do liczb. Natomiast inne korzyści typu wzrost kreatywności w zespole trudno wyliczyć. Nie ulega jednak wątpliwości, że działania te są dla pracodawcy opłacalne.

Źródła pomocnicze:

  1. rodzinaipraca.gov.pl – strona internetowa, projekt prowadzony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej;
  2. Defining Success – 2013 Global Research Results, Accenture, 2013 https://www.accenture.com/us-en/~/media/Accenture/Conversion-Assets/DotCom/Documents/About-Accenture/PDF/1/Accenture-IWD-2013-Research-Deck-022013.pdf;
  3. Strona internetowa Eurostatu – Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej − https://ec.europa.eu/eurostat

Skomentuj