Mechanizm godzenia ról zawodowych i rodzinnych
Istnieje pogląd wśród pracodawców, że zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym to wyłącznie sprawa pracownika. Okazuje się jednak, że mechanizm godzenia ról przeciwdziała różnym negatywnym zjawiskom w miejscu pracy, przekłada się na poziom zaangażowania, a także przyciągania i utrzymywania pracowników, co z kolei wpływa na zysk przedsiębiorstw.
Równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym w Polsce jest niestety towarem deficytowym. Z danych Eurostatu wynika, że pracujemy przeciętnie 40 godzin i 42 minuty tygodniowo. Dla porównania, statystyczny Europejczyk pracuje tylko 37 godzin i 10 minut. Z trudnościami w godzeniu mechanizmu ról zawodowych i prywatnych boryka się znaczna część pracowników zatrudnionych w polskich firmach. Blisko 80% osób zatrudnionych uważa, że zbyt dużo czasu poświęca na pracę, a ponad połowa deklaruje, że dopasowanie czasu pracy do rodzinnych obowiązków przychodzi im z trudnością. Jeszcze inni mają problem z dopasowaniem swojego czasu pracy do opieki nad dziećmi – 43,7%, zaś 33,2% − do opieki nad starszymi członkami rodziny.
Bo lepiej zapobiegać niż leczyć…
Długotrwałe poczucie braku równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym może prowadzić do:
- nadmiernego stresu,
- pracoholizmu,
- pogorszenia stanu zdrowia,
- konfliktów w pracy i w rodzinie,
- spadku poczucia własnej wartości.
Wszystkie wymienione wyżej czynniki w efekcie doprowadzają pracownika do podjęcia decyzji o rezygnacji z pracy, przez co firma traci wartościowego członka zespołu.
Negatywne konsekwencje braku równowagi między pracą i życiem prywatnym
Dla firmy | Dla pracowników i ich rodzin |
· absencja chorobowa, · mniejsze zaangażowanie w pracę, · niższy poziom motywacji, · niższy poziom koncentracji w pracy, · obniżona produktywność, · mniejsza kreatywność i innowacyjność, · zła atmosfera w zespole, · gorsze relacje z klientami i częstsza ich utrata, · wysoki poziom fluktuacji (procesu przemieszczania się pracowników w strukturach organizacji), · obniżona zdolność przyciągania pracowników, · niższa skłonność byłych i obecnych pracowników do polecania firmy jako potencjalnego pracodawcy, · negatywne opinie o firmie jako pracodawcy (kryzysy wizerunkowe). | · stres, · pogorszenie stanu zdrowia, w tym zdrowia psychicznego, · konflikty w rodzinie, · gorsza opieka nad dziećmi, · rozwody, · alkoholizm, · zaburzenia łaknienia, · spadek własnej wartości jako pracownika, · brak poczucia bezpieczeństwa rodzinnego i bezpieczeństwa pracy. |
Najpierw rodzina potem praca…
Okazuje się, że pięcie się po szczeblach kariery przestaje być atrakcyjną perspektywą, jeżeli wiąże się z koniecznością nadmiernego zaangażowania w obowiązki domowe. Z wyników badań przeprowadzonych przez firmę Accenture wynika, że dla 56% pracowników sukces zawodowy jest równoznaczny z możliwością utrzymania równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Dopiero na kolejnych miejscach znalazły się takie wyznaczniki jak pieniądze, uznanie czy autonomia. W tym samym badaniu 52% respondentów przyznało, że zdarzyło im się odrzucić ofertę pracy z obawy, że nowe zatrudnienie wpłynie negatywnie na ich równowagę pomiędzy życiem zawodowym i osobistym.
Pracodawcy coraz częściej sięgają po narzędzia kształtujące nowoczesne i dostosowane do pracownika środowisko pracy, charakteryzujące się większą elastycznością i oferujące dostęp do różnych mechanizmów godzenia ról, takich jak praca zdalna czy ruchomy czas pracy. W ofercie pracy coraz częściej pojawiają się także elementy wspierające godzenie ról, takie jak akcje zdrowotne czy wyprawki szkolne dla dzieci pracowników.
Badania dowodzą również, że równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym zwiększa skłonność pracowników do polecania miejsca pracy oraz przekłada się na poczucie dumy z pracy w firmie. Nie bez powodu firmy stosujące dobre praktyki w tym zakresie chętnie informują o tym kandydatów.
Mechanizm godzenia ról – dlaczego warto?
Kultura sprzyjająca zachowaniu równowagi między życiem zawodowym i osobistym jest źródłem wymiernych korzyści ekonomicznych. Najczęściej w tym kontekście wskazuje się oszczędności wynikające z obniżenia absencji chorobowej i fluktuacji kadr oraz na niższe koszty rekrutacji.
Podsumowując korzyściami odnoszonymi przez pracodawcę z praktyk wspierających utrzymanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym niewątpliwie są:
- ograniczenie kosztów absencji i spóźnień do pracy;
- podniesienie produktywności;
- poprawa wizerunku firmy;
- lojalność i zaangażowanie pracowników;
- zdolność utrzymywania wartościowych pracowników;
- ograniczenie poziomu rotacji pracowników.
Trudno jest jednoznacznie oszacować wszystkie oszczędności i korzyści wynikające z wdrożenia działań wspierających godzenie ról. Część z nich – tak jak poziom fluktuacji czy absencji można sprowadzić do liczb. Natomiast inne korzyści typu wzrost kreatywności w zespole trudno wyliczyć. Nie ulega jednak wątpliwości, że działania te są dla pracodawcy opłacalne.
Źródła pomocnicze:
- rodzinaipraca.gov.pl – strona internetowa, projekt prowadzony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej;
- Defining Success – 2013 Global Research Results, Accenture, 2013 https://www.accenture.com/us-en/~/media/Accenture/Conversion-Assets/DotCom/Documents/About-Accenture/PDF/1/Accenture-IWD-2013-Research-Deck-022013.pdf;
- Strona internetowa Eurostatu – Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej − https://ec.europa.eu/eurostat
Skomentuj