Niebezpieczna praca w lesie

Warmińsko – Mazurskie/ Lubuskie. Nieprzestrzeganie procedur, łamanie instrukcji doprowadziły do tragicznych wypadków, w których ucierpieli doświadczeni pracownicy leśni.

Wieloletnia praktyka nie zawsze pozwala uniknąć zagrożeń w miejscu pracy.

Inspektor pracy badał okoliczności wypadku do którego doszło w lesie koło Olsztyna podczas pozyskiwania drewna. Okazało się, że pilarz z wieloletnim doświadczeniem (posiadający uprawnienia od 30 lat) ściął ponad 20-metrową brzozę o średnicy pnia 50-60 cm, która padając zawiesiła się na dębie znacznie go przyginając i naprężając przyciśnięte gałęzie. Poszkodowany, trzymając pilarkę, wszedł po zawieszonej brzozie na dąb, na wysokość około 2,5 metra, aby odciąć konar, na którym zawiesiła się brzoza. Przerzynając naprężoną gałąź doprowadził do jej pęknięcia i odbicia w górę. Gałąź uderzyła pracownika od dołu w lewą część twarzy powodując chwilową utratę przytomności i upadek na ziemię. Pierwszej pomocy udzielił mu kolega, który zatrzymał krwawienie, a potem zadzwonił do pracodawcy, który wezwał pogotowie ratunkowe. W wyniku wypadku poszkodowany doznał licznych złamań kości twarzoczaszki po lewej stronie twarzy.

Inspektor pracy, stwierdził, że pracownik, mimo dużego doświadczenia w zawodzie, kompletnie zlekceważył zagrożenie. Poszkodowany posiadał wymagane dodatkowe uprawnienia kwalifikacyjne, aktualne pozytywne badanie – orzeczenie lekarskie, aktualne przeszkolenie z zakresu bhp, był wyposażony w odzież roboczą i ochrony osobiste, zgodnie z wymogami stanowiska pracy pilarza.

Inspektor pracy ustalił następujące przyczyny wypadku:

• popełnienie błędu, podjęcie niewłaściwej decyzji przez samego poszkodowanego, który  próbował zrzucić zawieszone drzewa w sposób zabroniony – poprzez wejście na nie, na wysokość ok. 2,5 metra,
• podjęcie przerzynki naprężonej gałęzi, co doprowadziło do jej odbicia i uderzenia w twarz pilarza,
• zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem (odbiciem gałęzi),
• nietrzeźwość poszkodowanego, która z pewnością miała wpływ na podejmowane decyzje i jego zachowanie (obecność alkoholu we krwi pracownika stwierdzono w szpitalu, do którego został przewieziony, a ponadto sam poszkodowany zeznał, że poprzedniego dnia pił alkohol z sąsiadem do późnej nocy, a właściwie wczesnego rana).

Inspektor pracy w dokumentach pokontrolnych wskazał na zaniedbania organizacyjne po stronie pracodawcy polegające na braku powiadomienia właściciela lub dysponenta linii energetycznej o ścince i obalaniu drzew rosnących w jej zasięgu. Pracodawca oświadczył, że zabronił pracownikom obalania drzew w zasięgu linii energetycznej. Brak właściwego nadzoru sprawił, że zarządzenie to nie było przestrzegane, w związku z czym inspektor zastosował wobec właściciela zakładu środek wychowawczy w postaci ostrzeżenia. W ramach realizacji wniosków profilaktycznych wypadek został omówiony podczas dodatkowego szkolenia z pracownikami zakładu.

Z kolei na terenie OIP w Zielonej Górze doszło do śmiertelnego wypadku przy pracy, którego ofiarą został doświadczony pilarz.

Operator forwardera (maszyny wielooperacyjnej – przy zrywce i składowaniu drewna) zobaczył za zwalonym drzewem przygniecione gałęziami ciało pilarza, który pracował w tej części lasu. Zawiadomił pracodawcę oraz pogotowie ratunkowe, wcześniej sprawdzając czynności życiowe kolegi, których już nie było. Przybyły na miejsce zespół ratowników medycznych stwierdził zgon.  Nie było bezpośrednich świadków wypadku, jednak inspektorowi udało się z dużym prawdopodobieństwem ustalić jego przebieg.

Wszystko wskazuje na to, że ścinane przez pilarza drzewo nie upadło w zaplanowany sposób tylko zawiesiło się na gałęziach sąsiednich drzew. Poszkodowany, jako doświadczony pracownik (staż ok. 30 lat), podjął próbę samodzielnego ściągnięcia drzewa. W tym celu przystąpił do skrócenia odziomka odcinając od niego wałek długości 1,88 m. Prawdopodobnie ten zabieg nie przyniósł efektu, gdyż obok pnia znajdował się drugi wałek o podobnej długości – 1,87 m (długość wałków odpowiadała długości jednego z sortymentów wyrabianych na tej powierzchni).  

Najprawdopodobniej, gdy drzewo nie upadło po odcięciu drugiego wałka, zdecydował się iść do swojego samochodu, zrobić sobie przerwę w pracy i jednocześnie poprosić o pomoc operatora forwardera, który pracował nieopodal. Wziął więc pilarkę i przez łąkę, skierował się do zaparkowanego nieopodal swojego prywatnego samochodu przechodząc pod zawieszonym drzewem. Gdy przechodził pod zawieszonym drzewem, ścięta sosna osunęła się na niego uderzając  konarami w głowę, przygniatając mu szyję i kręgosłup, co w konsekwencji spowodowało uraz czaszkowo – mózgowy ze złamaniem kości czaszki, krwawienie do układu mózgowego i śmierć pracownika.

Przyczyny wypadku ustalone przez inspektora pracy

Organizacyjne 

• niezachowanie zasad bezpiecznej ścinki przez poszkodowanego;
• nieużywanie przez poszkodowanego, w chwili wypadku, przydzielonych
  mu środków ochrony indywidualnej w postaci hełmu wyposażonego w siatkę ochronną twarzy i oczu; (hełm znajdował się w samochodzie poszkodowanego),
• wykonywanie prac pozyskaniowych w pojedynkę;
• praca bez nadzoru nad wykonywanymi pracami – pracownik samodzielnie podjął próbę ściągnięcia zawieszonego drzewa pomimo tego, że tego typu czynności, jako prace szczególnie niebezpieczne powinny się odbywać z zachowaniem zasady nadzoru bezpośredniego, polegającego na stałym kontakcie pracodawcy lub osoby przez niego wyznaczonej z pracownikiem,
• brak elementów wyposażenia dodatkowego ułatwiających ściąganie drzew zawieszonych, jak obracak, czy wciągarka linowa typu tirfor;

Ludzkie

• zlekceważenie zagrożenia przez poszkodowanego – próba obalenia drzewa poprzez skracanie odziomka-metody wynikającej z rutyny, stażu pracy oraz pośpiechu,
• wykonywanie pracy bez usunięcia zagrożenia – pośpiech, spowodowany być może chęcią szybszego zakończenia pracy.

W związku z ww. nieprawidłowościami, inspektor wydał 3 decyzje oraz 8 wniosków w wystąpieniu. Osobę działającą w imieniu pracodawcy, w związku z popełnieniem wykroczeń, ukarał mandatem karnym. O wynikach kontroli powiadomił prokuraturę.

Źródło: www.pip.gov.pl