Nieobecność w pracy cz. 2

Dalszy ciąg przyczyn nieobecności pracownika w pracy.

W artykule „Nieobecność w pracy cz. 1” zostały przedstawione jedne z najczęstszych powodów usprawiedliwionych nieobecności pracowników w pracy. W tej części artykułu przedstawiamy kolejne okoliczności skutkujące usprawiedliwioną absencją pracownika.

Oddawanie krwi

Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą być one wykonane w czasie wolnym od pracy.

Pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy wszystkim dawcom krwi, a nie tylko honorowym.

Ważne!

Za czas zwolnienia od pracy pracownikowi – krwiodawcy przysługuje prawo do wynagrodzenia ze strony pracodawcy.

Kościoły i związki wyznaniowe

Osoby, które należą do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii.

Zwolnienie, o którym mowa może być udzielone pod warunkiem odpracowania czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych.

Pracownik należący do kościoła lub innego związku wyznaniowego prośbę o udzielenie zwolnienia od pracy, powinien zgłosić pracodawcy co najmniej 7 dni przed dniem zwolnienia. Pracodawca natomiast zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania zwolnienia nie później niż 3 dni przed dniem zwolnienia.

 Uczestnictwo w komisji wyborczej

Członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy.

Członkom obwodowych komisji wyborczych nie przysługuje prawo do wynagradzania za okres, w którym nie mogli świadczyć pracy ze względu na zadania wynikające z członkostwa w komisji.

Co ważne, pracodawca nie może odmówić skorzystania przez pracownika z prawa do zwolnienia od pracy w związku z wykonywaniem zadań członka komisji wyborczej.

Członkowie obwodowych komisji wyborczych w razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy są obowiązani, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić – w formie pisemnej – pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy. Powinni także, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy spowodowaną wykonywaniem zadań w komisji wyborczej.

Urlopy okolicznościowe

Zgonie z przepisami pracownikowi przysługują tzw. urlopy okolicznościowe. Udzielane są one przez pracodawcę w związku z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi i osobistymi pracownika.

Urlop okolicznościowy jest płatny przez pracodawcę.

Urlopy związane ze zdarzeniami rodzinnymi

Okoliczności		Wymiar zwolnienia
ślub	pracownika	2 dni
	dziecka pracownika	1 dzień
narodziny	dziecka pracownika	2 dni
zgon i pogrzeb	małżonka, dziecka, matki, ojca, macochy, ojczyma pracownika	2 dni
	brata, siostry, dziadka, babki, teścia, teściowej oraz innej osoby pozostającej na  utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką pracownika	1 dzień

Zwolnienie obejmuje pełne dni pracy, niezależnie od liczby godzin przepadających do przepracowania w te dni zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy. Za dni zwolnienia na uroczystości osobiste i rodzinne pracownikowi należy się wynagrodzenie. Zwolnienia tego pracodawca nie udziela pracownikowi z własnej inicjatywy. Pracownik musi się sam zwrócić o udzielenie urlopu okolicznościowego.

Pracownikowi, który nie wykorzystał dni wolnych, nie przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Wynagrodzenie

Pracownik za czas zwolnień zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wtedy, gdy przewidują to przepisy prawa. Za czas pozostałych zwolnień wynagrodzenie przysługuje wówczas, gdy pracodawca przyznał takie prawo w przepisach wewnątrzzakładowych (np. w regulaminie pracy).

Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy, stosuje się zasady obowiązujące jak przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy. 

Jeżeli pracownik korzysta ze zwolnienia od pracy, za które nabywa prawa do wynagrodzenia, pracodawca wydaje mu zaświadczenia określające wysokość utraconego zarobku w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu. Wysokość i warunki otrzymywania rekompensaty określają odrębne przepisy, chyba że przepisy prawa pracy obowiązujące u danego pracodawcy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas tego zwolnienia.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. z 2017 r. poz. 1153),
2. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2018 r. poz. 754 z późn.zm.),
3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielana pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632),
4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie wykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927).

Źródła pomocnicze:

1. www.pip,gov.pl