Nowe przepisy BHP przy obsłudze zwierząt gospodarskich

5 września ogłoszono w Dzienniku Ustaw nowe rozporządzenie z dnia 4 sierpnia 2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze zwierząt gospodarskich (Dz. U. poz. 1692).

Nowe rozporządzenie wchodzi w życie 6 miesięcy po ogłoszeniu go w Dzienniku Ustaw, data wejścia w życie to 6 marca 2018 r. Tego dnia moc utraci dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze zwierząt gospodarskich (Dz. U. poz. 1268 oraz z 2005 r. poz. 2149).

Cel wprowadzenia nowych przepisów

Nowe przepisy mają na celu uregulowanie warunków bezpiecznej i higienicznej pracy przy obsłudze zwierząt gospodarskich. Obowiązujące rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze zwierząt gospodarskich (Dz. U. poz. 1268 oraz z 2005 r. poz. 2149) dotyczy obsługi koni, bydła, trzody chlewnej, owiec, kóz oraz pszczół. Natomiast nie reguluje ono warunków bezpiecznej i higienicznej pracy przy obsłudze zwierząt futerkowych, jeleniowatych oraz strusi utrzymywanych w warunkach fermowych, które zgodnie z ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. poz. 921, z późn. zm.) zaliczone zostały do zwierząt gospodarskich.

Przepisy obowiązującego rozporządzenia nie uwzględniają także nowych technologii produkcji. Dotyczy to głównie gospodarstw ekologicznych prowadzących hodowlę wolno wybiegową lub chowu bydła mięsnego w dużych stadach na terenach otwartych. Dodatkowo nie zostały uregulowane kwestie bezpieczeństwa pracowników obsługujących zwierzęta wewnątrz zagród, przy bezpośrednim kontakcie ze zwierzętami.

W związku z brakiem ww. uregulowań zasadne stało się wydanie nowego rozporządzenia.

Zakres przedmiotowy nowego rozporządzenia

Nowe rozporządzenie reguluje kwestie związane z:

1. warunkami bezpiecznej obsługi zwierząt futerkowych, jeleniowatych w warunkach fermowych,
2. nowymi kierunkami produkcji zwierząt gospodarskich,
3. wymaganiami dotyczącymi bezpiecznych warunków pracy w obiektach i pomieszczeniach inwentarskich,
4. bezpieczeństwem osób obsługujących zwierzęta uznane za niebezpieczne,
5. bezpieczną obsługą strusi,
6. bezpieczeństwem pracy przy zabiegach pielęgnacyjnych i hodowlanych wykonywanych na zwierzętach gospodarskich,
7. obowiązkami pracodawcy dotyczącymi przeszkolenia osób wykonujących pracę przy obsłudze zwierząt gospodarskich oraz wyposażenia ich w środki ochrony indywidualnej,
8. pomocą osobom poszkodowanym przy obsłudze zwierząt gospodarskich.

W nowych przepisach uwzględniono również wymagania dotyczące nowo budowanych lub przebudowywanych pomieszczeń inwentarskich w zakresie zabezpieczeń przed samoczynnym zamykaniem drzwi, zabezpieczeniem otworów stropowych na poddaszach oraz zabezpieczeń dotyczących przykrycia kanałów odprowadzających gnojowicę lub gnojówkę.

Szczegółowo określono obsługę zwierząt uznanych za niebezpieczne jak i zwierząt utrzymywanych w systemie otwartym.

Wypadkowość przy obsłudze zwierząt gospodarskich

Chów i hodowla zwierząt wiąże się z dużym ryzykiem wypadków. Przy obsłudze zwierząt często dochodzi do uderzeń, przygnieceń lub ataku zwierząt na osoby je obsługujące. Niewłaściwe warunki pracy zwiększają liczbę wypadków przy pracy i chorób zawodowych, skutkują większą ciężkością tych zdarzeń oraz powodują czasową, długotrwałą lub trwałą niezdolność do pracy. Co roku odnotowuje się niemal 3 tys. wypadków związanych z obsługą zwierząt gospodarskich, z których kilka kończy się nawet śmiercią poszkodowanych.

Każdy pracodawca w gospodarstwie rolnym powinien zwracać uwagę na zapewnienie odpowiednio bezpiecznych warunków pracy poprzez dobrą organizację pracy, która zmniejszy ryzyko wypadku.

Należy przede wszystkich prowadzić okresową identyfikacje ryzyka wystąpienia wypadków w każdym gospodarstwie i stosować odpowiednie środki zapobiegawcze.