Nowe przepisy BHP w uczelniach

W piątek tj. 02.11.2018 ukazało się nowe rozporządzenie w sprawie sposobu zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia.

Do 1 października 2018 r. zagadnienia dotyczące bhp w uczelniach regulowane były przez rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach. Po miesięcznym okresie braku przepisów prawnych dotyczących tych zagadnień, ukazały się nowe przepisy. Nowe rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 30 października 2018 r. w sprawie zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia weszło w życie dzień po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, czyli 3 listopada br. Ten akt wykonawczy wydany został na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668 ze zm.).

Nowe rozporządzenie w sprawie zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia określa przede wszystkim jakie działania ma podejmować i jakimi narzędziami powinien posługiwać się rektor, aby zapewnić w uczelni bezpieczne i higieniczne warunki pracy i kształcenia. Rektor realizując te zadania musi brać pod uwagę zakres działalności uczelni, jej specyfikę oraz strukturę organizacyjną.

Główne obowiązki rektora to:

• analizowanie i identyfikowanie zagrożeń oraz ocena i dokumentowanie ryzyka związanego z pracą i kształceniem w uczelni, wynikające z realizowania zadań uczelni oraz przeciwdziałanie tym zagrożeniom,
• współpracowanie z organami właściwymi w sprawach bezpieczeństwa i higieny pracy (m.in. z Państwową Inspekcją Pracy, Państwową Inspekcją Sanitarną, Państwową Strażą Pożarną) oraz związkami zawodowymi reprezentującymi pracowników uczelni, samorządem studenckim i samorządem doktorantów w zakresie, o którym mowa powyżej.

Ponadto rektor ma obowiązek dokonywać analizy przyczyn i okoliczności wypadków związanych z pracą lub kształceniem w uczelni, a także określać główne kierunki działań, jakie należy podejmować w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i kształcenia w uczelni oraz sposób udostępniania i korzystania z infrastruktury uczelni, w tym wyposażenia technicznego.

Rektor powinien uwzględniać wyniki analiz zagrożeń oraz przyczyn i okoliczności wypadków w procesie organizacji pracy i kształcenia w uczelni.

Do nowych przepisów wprowadzono także regulacje dotyczącą organizowania na terenie uczelni imprez niebędących imprezami masowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. W uczelniach imprezy sportowe i artystyczno-rozrywkowe, jeżeli spełniają warunki cytowanej ustawy, są traktowane jako imprezy masowe i poddane jej rygorom, a sposób postępowania w przypadku ich organizacji określa art. 6 ust. 3 ww. ustawy. Biorąc pod  uwagę specyfikę działania i organizacji uczelni, w nowych przepisach dodano regulacje, aby to rektor ustalał sposób organizacji innych imprez niebędących imprezami masowymi.

Oprócz wyżej poruszonych kwestii na rektorze spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo osób uczestniczących w różnych formach kształcenia na uczelni. Zgodnie z nowym rozporządzeniem rektor jest obowiązany do umieszczenia, w widocznych miejscach, w budynkach uczelni oraz na stronie internetowej uczelni informacji o sposobie bezpiecznego i higienicznego korzystania z pomieszczeń uczelni i wyposażenia technicznego oraz planów ewakuacji osób z budynków uczelni i oznaczenia dróg ewakuacji. Rektor dodatkowo ma za zadanie zamieszczać na stronie internetowej informacje o sposobie postępowania w przypadkach wystąpienia zagrożenia lub ryzyka dla bezpieczeństwa i higieny pracy i kształcenia, a także sposób dokumentowania stwierdzonego zagrożenia lub ryzyka oraz jego usunięcia. Musi także analizować wszelkie zgłoszenia dotyczące zagrożeń i ryzyka osób zatrudnionych i kształcących się w uczelni.

Rozporządzenie określa kwestię zapewnienia przez rektora przeprowadzenia w uczelni obowiązkowych szkoleń wstępnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla studentów i doktorantów, w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny. Szkolenia te należy przeprowadzić dla ww. osób rozpoczynających kształcenie w uczelni z uwzględnieniem specyfiki kształcenia oraz rodzaju wyposażenia technicznego wykorzystywanego w procesie kształcenia.

Uczestnicy studiów podyplomowych, kształcenia specjalistycznego i innych form kształcenia w uczelni, o ile będzie to konieczne dla bezpiecznej realizacji zajęć w ramach tych studiów lub kształcenia, będą również objęci szkoleniem w tym zakresie. Natomiast wymiar szkolenia rektor będzie ustalał odpowiednio do rodzaju odbywanego kształcenia.

Do obowiązków rektora będzie należało również stałe monitorowanie spełnienia wymogów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i kształcenia w uczelni, a także przeprowadzenia bieżących kontroli stanu pomieszczeń uczelni i wyposażenia technicznego. W przypadku stwierdzenia zagrożeń dla bezpieczeństwa korzystania z pomieszczeń uczelni lub wyposażenia technicznego, rektor wprowadzi zakaz korzystania z nich i jednocześnie nakaże niezwłoczne usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.

Rozporządzenie wskazuje działania, jakie rektor będzie podejmował w związku z zapewnieniem bezpieczeństwa w pomieszczeniach uczelni, w szczególności warsztatach, laboratoriach, pracowniach, w których prowadzone będą zajęcia, a także zapewnieniem sprawności działania urządzeń technicznych, sprzętu i narzędzi wykorzystywanych do prowadzenia zajęć.

Całość nowego rozporządzenia mogą Państwo znaleźć tutaj.

Podstawa prawna:

1. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 października 2018 r. w sprawie sposobu zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia (Dz. U. poz. 2090).

Źródła pomocnicze:

1. www.rcl.gov.pl