Ocena ryzyka metodą PHA

Metody oceny ryzyka stanowią podstawę do zastosowywania przez pracodawcę organizacji pracy i stworzenia warunków zabezpieczających pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych.

Wstępna analiza zagrożeń PHA (Preliminary Hazard Analysis) jest metodą indukcyjną, pozwalającą na jakościowe oszacowanie ryzyka. Przeznaczona jest do szacowania ryzyka związanego z zagrożeniami, sytuacjami niebezpiecznymi i zdarzeniami niebezpiecznymi, występującymi przy urządzeniach, maszynach oraz ich systemach i podsystemach.

Metoda zakłada możliwość powstania wypadku i szacuje jakościowo możliwe skutki wypadku lub możliwą utratę zdrowia. Może być stosowana na wszystkich etapach badań, konstruowania i budowy, tzn. w fazach prowadzenia prac rozwojowych, projektu wstępnego i technicznego oraz przy modyfikacjach maszyn i urządzeń. Ma również zastosowanie w eksploatacji. Można nią szacować ryzyko po zastosowaniu zaproponowanych środków ochronnych.

Szacowanie ryzyka metodą PHA powinno być korygowane i aktualizowane, według potrzeb w kolejnych krokach procedury analizy ryzyka, w każdym z etapów badań konstrukcji, budowy i eksploatacji.

Metoda PHA jest najczęściej przeprowadzana w czasie rozwijania projektu, gdy występuje niewiele informacji co do szczegółów projektowych lub procedur działania i może często być prekursorem dalszych badań. Może być również użyteczna, gdy analizowane są istniejące systemy lub do określania priorytetowych zagrożeń, gdy okoliczności nie pozwalają na użycie bardziej rozbudowanej techniki.

Etapy oceny ryzyka

Analiza ryzyka prowadzona metodą PHA obejmuje etapy:

• określenie granic obiektu, dla którego wykonywana jest ocena ryzyka,
• sporządzenie listy zidentyfikowanych zagrożeń,
•  oszacowanie ryzyka, tzn. określenie możliwych strat poprzez stopień szkód S i prawdopodobieństwa szkód zdarzenia P, z jakim szkody mogą wystąpić,
• wartościowanie ryzyka wyrażone poprzez wskaźnik ryzyka W, które określa zależność:

W = S • P

gdzie:  S – stopień szkód,

P – prawdopodobieństwo szkód zdarzenia.

Listę zagrożeń i podstawowych sytuacji zagrażających tworzy się na podstawie:

• materiałów użytych lub produkowanych i ich reaktywności,
• zastosowanego wyposażenia,
• środowiska działania,
• sposobów organizacji.

Szacowanie stopnia szkód S i prawdopodobieństwa szkód P odbywa się według skali na sześciu poziomach dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia. Charakterystykę poszczególnych poziomów przedstawiono poniżej.

Uwaga: Poziom 1–5 dotyczy oceny stopnia szkód i prawdopodobieństwa szkód dla zdarzeń na terenie zakładu, poziom 6 poza terenem zakładu.