Od poniedziałku ruszają kontrole PIP

Główny Inspektor Pracy Wiesław Łyszczek zdecydował, że od 22 czerwca inspektorzy PIP w pełnym zakresie powrócą do wykonywania swoich zadań.

Wznowione od 22 czerwca br. działania kontrolno-nadzorcze prowadzone przez Państwową Inspekcją Pracy będą odbywać się przy zastosowaniu procedur ograniczających ryzyko zakażenia wirusem COVID-19.

Zadbaliśmy o to, by Inspektorzy pracy mogli bezpiecznie wykonywać swoje obowiązki, a pracodawcy mieli poczucie, że kontrola nie niesie dodatkowych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Wraz z uruchomieniem kolejnych sektorów gospodarki, konieczne jest przywrócenie działalności Państwowej Inspekcji Pracy w pełnym zakresie. To trudny czas dla pracowników i pracodawców. Jest wiele skarg wynikających ze spornych sytuacji w zakładach pracy, które wymagają reakcji i sprawdzenia przez Inspektorów PIP – podkreśla Główny Inspektor Pracy Wiesław Łyszczek.

Nowe zasady przeprowadzania kontroli zostały określone w wytycznych opracowanych przez Głównego Inspektora Pracy i Głównego Inspektora Sanitarnego. Dotyczą one w szczególności funkcjonowania jednostek organizacyjnych Państwowej Inspekcji Pracy w okresie stanu epidemii SARS-CoV-2.

Zgodnie z wytycznymi przed rozpoczęciem czynności kontrolnych – w sytuacji, gdy nie wyklucza tego charakter kontroli – zaleca się, aby inspektor pracy podjął próbę kontaktu telefonicznego z pracodawcą w celu ustalenia obowiązujących w zakładzie procedur dotyczących utrzymania reżimu sanitarnego.

Inspektorzy pracy będą wyposażeni w odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej. W przypadku kontroli w zakładach, w których ryzyko narażenia na SARS-CoV-2 jest wysokie, inspektorzy będą mieli do dyspozycji takie środki ochrony jak: 

• półmaska filtrująca FFP2 lub FFP3 lub równoważne,
• osłona twarzy lub okulary ochronne z osłonką boczną,
• rękawice jednorazowe,
• kombinezon spełniający wymagania w zakresie odporności na przenikanie rozpylonej cieczy dla konstrukcji typu 4 oraz posiadający odporność na przenikanie skażonych cieczy pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego.

Z kolei w przypadku kontroli zakładów bez dowodów lub podejrzenia infekcji/zakażeń SARS-CoV-2 inspektorzy powinni stosować:

• podstawowe zasady higieny (częste mycie rąk),
• środki do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu min. 60 proc.,
• rękawice jednorazowe,
• maski medyczne lub półmaski filtrujące FFP1 (lub w razie potrzeby wyższej klasy ochronności),
• osłonę twarzy − przyłbice.

Podczas prowadzenia czynności kontrolnych na terenie zakładu pracy Główny Inspektor Pracy zaleca korzystanie z wydzielonego pomieszczenia. Czynności kontrolne na terenie zakładu pracy powinny trwać możliwie jak najkrócej.

Wytyczne przewidują, że inspektorzy pracy w miarę możliwości będą przeprowadzali poza siedzibą pracodawcy te czynności kontrolne, które mogą być prowadzone zdalnie.

Dokumenty udostępnione inspektorowi pracy przez pracodawcę do kontroli poza terenem zakładu, zostaną poddane 24-godzinnej kwarantannie w szczelnie zamykanych pojemnikach. Dokumenty te, podobnie jak inna korespondencja, mogą zostać wyjęte i skierowane do użytku w danej jednostce organizacyjnej PIP dopiero po upływie 24 godzin od wpłynięcia.

W czasie kontroli inspektor powinien respektować obowiązujące u pracodawcy ograniczenia i obowiązki związane z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się SARS-CoV-2, a także:

• stosować wymaganą osłonę ust i nosa,
• przestrzegać higieny rąk, 
• nie podawać dłoni na powitanie,
• poddać się wymaganej dezynfekcji rąk czy obuwia,
• korzystać z udostępnionego przez przedsiębiorcę pomieszczenia,
• zachowywać wymagany dystans w stosunku do osób przebywających w kontrolowanym podmiocie min. 2 m,
• ograniczyć czas wizytacji stanowisk pracy (podlega indywidualnej ocenie przez inspektora),
• w miarę możliwości ograniczyć kontakt z osobami, z którymi spotyka się w czasie prowadzenia czynności kontrolnych.

Przypomnienie najważniejszych informacji dotyczących kontroli prowadzonych przez PIP

Kto podlega kontroli PIP?

Pracodawca zatrudniający pracowników, podlega kontroli PIP w zakresie:

• bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP),
• legalności zatrudnienia,
• ograniczenia handlu w niedziele i święta,
• wypłacania osobom zatrudnionym wynagrodzenia minimalnego lub w wysokości odpowiadającej minimalnej stawce godzinowej.

W ramach kontroli inspektorzy PIP mogą m.in.:

• oglądać obiekt, maszyny i urządzenia,
• badać dokumenty, w tym:

• dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji oraz uruchomienia zakładu pracy;
• plany, rysunki i dokumentację techniczną, ekspertyzy, badania i pomiary, które dotyczą produkcji, środowiska pracy (hałas, zanieczyszczenie) bądź innej działalności zakładu,

• przeglądać akta osobowe i inne dokumenty związane z pracą osób zatrudnionych,
• sprawdzać tożsamość osób, które pracują lub przebywają na terenie firmy,
• przesłuchiwać,
• żądać oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia.

Kiedy PIP przeprowadza kontrolę?

Kontrola PIP może mieć charakter:

• planowany,
• doraźny.

Kontrola doraźna zazwyczaj ma miejsce po otrzymaniu przez PIP informacji, że pracodawca:

• naruszył prawo pracy,
• zatrudnia nielegalnie,
• nie przestrzega przepisów BHP,
• zatrudnia w handlu osoby w dni objęte zakazem,
• stosuje przy umowie zlecenia niższą niż obowiązująca stawkę godzinową.

Uwaga! PIP nie musi:

• zawiadamiać pracodawcy o rozpoczęciu kontroli,
• robić kontroli w obecności pracodawcy (lub w obecności osoby, która ma upoważnienie od przełożonego),
• ograniczać czasu trwania kontroli.

PIP może też prowadzić kontrolę, gdy w danej firmie trwa jednocześnie inna kontrola.

Kto przeprowadza kontrolę?

Kontrolę mogą przeprowadzić:

• inspektorzy pracy zatrudnieni w okręgowych inspektoratach pracy,
• inni upoważnieni pracownicy PIP, którzy posiadają niezbędną wiedzę w przedmiocie kontroli.

Gdzie PIP przeprowadza kontrolę?

Inspektorzy PIP mogą przeprowadzić czynności kontrolne w:

• siedzibie firmy,
• innych miejscach działalności,
• miejscach, gdzie przechowujesz dokumenty finansowe i kadrowe,
• okręgowych inspektoratach pracy (dotyczy to niektórych czynności w sytuacji, gdy nie jesteś w stanie udostępnić inspektorom PIP odpowiedniego miejsca i sprzętu).

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1251).

Źródła pomocnicze:

1. Strona internetowa Państwowej Inspekcji Pracy: www.pip.gov.pl