Organizacja prac budowlanych – dokumenty

Właściwa organizacja prac zaczyna się od prawidłowego zaplanowania robót, a następnie wiąże się z właściwym ich prowadzeniem. Pomocne w tym, jest skomplementowanie wymaganych podstawowych dokumentów.

Wymaganymi podstawowymi dokumentami związanymi z bezpiecznym prowadzeniem robót są np.:

  • Plan bezpieczeństwa ochrony zdrowia (plan bioz) – sporządza go lub zapewnia jego sporządzenie kierownik budowy, jeszcze przed rozpoczęciem budowy. Obowiązkiem kierownika budowy jest również na bieżąco wprowadzanie niezbędnych zmian w tym planie, wynikających z postępu wykonywanych robót. Z planem bioz należy zapoznać wszystkich pracowników.

Plan bioz jest dokumentem stanowiącym podstawowe i aktualne źródło wiedzy na budowie, o technologiach i sposobach realizacji zadania inwestycyjnego, wynikających z nich zagrożeń oraz przyjętych metodach ich ograniczenia.

  • Regulamin budowy – nie jest to dokument obowiązkowy, jednak zalecany i przyjęty przez wielu generalnych wykonawców w ramach dobrych praktyk.

Regulamin budowy powinien określać obowiązki generalnego wykonawcy i podwykonawców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zasady:

  • wstępu, identyfikacji i poruszania się osób wchodzących oraz przebywających na terenie budowy,
  • wyposażenia osób przebywających na terenie budowy,
  • szkolenia i dopuszczania do pracy nowych pracowników,
  • korzystania przez poszczególnych podwykonawców z urządzeń i wyposażenia budowy, w tym podłączaniu urządzeń do instalacji elektrycznej,
  • koordynacji prac,
  • reagowania poszczególnych szczebli kierownictwa budowy na stwierdzane nieprawidłowości w obszarze bezpieczeństwa pracy.
  • Instrukcja bezpiecznego wykonywania robót – obowiązek jej opracowania ciąży na wykonawcy i dotyczy robót budowlanych, które zostały wyszczególnione w przepisach prawa budowlanego, jako stwarzające zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Takie przykładowe prace, związane z procesami w budownictwie, wymienione zostały w rozdziale 3 ustawy-Prawo budowlane, dotyczącym prac szczególnie niebezpiecznych.

Instrukcja bezpiecznego wykonywania robót powinna określać sposób zapobiegania zagrożeniom związanym z wykonywaniem robót budowlanych stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi oraz sposób postępowania w przypadku wystąpienia tych zagrożeń.

  • Ocena ryzyka zawodowego – obowiązek jej przeprowadzenia spoczywa na pracodawcy. Ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, ocenia się w szczególności przy doborze wyposażenia stanowisk i miejsc pracy oraz zmianie organizacji pracy. Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy, występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac.

Ocena powinna uwzględniać warunki pracy charakterystyczne dla danej budowy, co skutkuje koniecznością każdorazowego jej przeprowadzenia na nowej budowie oraz systematycznego dostosowania w przypadku zmian w organizacji pracy.

Ocena ryzyka zawodowego powinna czytelnie i zrozumiale określać zagrożenia oraz przyjęte sposoby ich ograniczania przy wykonywaniu robót na konkretnej budowie.   

  • Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy – opracowanie i udostępnianie instrukcji jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Źródłem zapisów zawartych w instrukcjach powinny być postanowienia: przepisów branżowych, dokumentacji techniczno-ruchowych maszyn, urządzeń i narzędzi, kart charakterystyk substancji niebezpiecznych, postanowienia zawarte w decyzjach z odbiorów urządzeń.

W procesie budowlanym konieczne jest opracowanie instrukcji:

  • wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,
  • obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych; instrukcje te mogą być zawarte w dokumentacjach techniczno-ruchowych maszyn i urządzeń,
  • postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
  • udzielania pierwszej pomocy.

Instrukcje powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać: czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasad postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników.

  • Protokoły przeglądów i odbiorów – na terenie wykonywanych prac powinny być dostępne kopie protokołów i decyzji:
  • pomiarów skuteczności zabezpieczenia przed porażeniem prądem elektrycznym oraz dokumenty z okresowej kontroli stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych; dokonywane naprawy i przeglądy urządzeń elektrycznych powinny być odnotowane w książce konserwacji urządzeń,
  • odbioru rusztowań – użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy lub osobę uprawnioną, co należy potwierdzić wpisem w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego,
  • decyzji Urzędu Dozoru Technicznego zezwalające na eksploatacje urządzeń podlegających dozorowi technicznemu.
  • Inne dokumenty, jak np. karty charakterystyki substancji niebezpiecznych.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 r. poz. 1202 z późn. zm.).

Źródła pomocnicze:

  1. www.pip.gov.pl

Skomentuj