Procedura powypadkowa w wypadkach w drodze z/do pracy

Jak wygląda procedura powypadkowa w wypadkach w drodze z/ do pracy? Co jest podstawą uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy?

Specyfiką wypadku w drodze jest przede wszystkim miejsce, w którym zdarzenie uznane za wypadek wystąpi. Przy ustalaniu okoliczności wypadku należy określić początek i koniec drogi.

Przepisy nie określają początku i końca drogi do pracy lub z pracy. Można natomiast powołać się na orzecznictwo Sądu.

Droga do pracy rozpoczyna się w momencie wyjścia z domu (mieszkania) i kończy się z chwilą przybycia do miejsca pracy. Pracownik rozpoczyna drogę do pracy po przekroczeniu progu swojego mieszkania, co w przypadku zamieszkiwania w budynku jednomieszkaniowym oznacza przekroczenie progu domu – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 1980 r.   sygn. akt III URN 59/79. Fizycznym końcem lub początkiem drogi w budynku wielomieszkaniowym będzie przekroczenie progu mieszkania, natomiast w przypadku budynku jednorodzinnego przekroczenie drzwi wejściowych – wyrok SN z dnia 25 października 1994 r. II URN 39/94.  

W przypadku posługiwania się przez poszkodowanego środkiem lokomocji, koniec drogi, a tym samym ochrona ubezpieczeniowa obejmuje czynności zmierzające do zabezpieczenia pojazdu, czyli np. zaparkowania samochodu w garażu – wyrok TUS z dnia 29 grudnia 1952 r. III 444/1952.

Drogą do pracy jest również droga powtórnie odbywana w tym samym dniu przez pracownika z domu do pracy, po załatwieniu sprawy osobistej, jeśli w tym celu uzyskał on zwolnienie od pracy – wyrok SN z dnia 25 stycznia 1980 r. III URN 59/79.

Ustalenie przyczyn i okoliczności wypadków w drodze do lub z pracy określa się na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do lub z pracy oraz terminu jego sporządzania (J.t.: Dz. U. z 2013 r. poz. 924).

Na podstawie przepisów wyżej wymienionego rozporządzenia  na poszkodowanym, który uległ wypadkowi w drodze do lub z pracy, spoczywa obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o zdarzeniu swojego pracodawcę, bądź też innego podmiotu wskazanego w art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Poszkodowany zawiadamia pracodawcę niezwłocznie lub gdy ustaną przeszkody uniemożliwiające niezwłoczne zawiadomienie. Do takich przeszkód można zaliczyć np. pobyt w szpital, czy trudności komunikacyjne.

Uznanie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy następuje na podstawie:

1. Oświadczenie poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków co do czasu, miejsca, okoliczności zdarzenia,
2. Informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyn zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy,
3. Ustaleń sporządzającego kartę wypadku.

Zapis ustaleń okoliczności wypadku w drodze następuje w karcie wypadku w drodze do lub z pracy, gdzie wzór można odnaleźć w załączniku rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do lub z pracy oraz terminu jego sporządzania (J.t.: Dz. U. z 2013 r. poz. 924).

Prawidłowo wypełniona karta wypadku powinna zawierać:

• Dane płatnika, podmiotu będącego płatnikiem składek na ubezpieczenia chorobowe/ rentowe,
• Dane identyfikacyjne poszkodowanego, w tym z podaniem tytułu ubezpieczenia chorobowego/ rentowego,
• Informacje o wypadku, w tym z datą oraz miejscem zdarzenia, szczegółowym opisem okoliczności i przyczyn tego zdarzenia,
• Dane dotyczące świadków zdarzenia,
• Informacje o ewentualnym zgonie,
• Uzasadnienie ewentualnego nieuznania zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy,
• Pozostałe informacje – data i miejsce sporządzenia karty wypadku, datę odebrania jej przez uprawnionego.

Wyżej wymienioną kartę wypadku należy sporządzić po ustaleniu okoliczności i przyczyn zdarzenia, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Sporządzona zostaje w dwóch egzemplarzach, gdzie jeden otrzymuje poszkodowany lub członek jego rodziny, drugi zaś przechowuje się w dokumentacji powypadkowej.

Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków w drodze z/ do pracy dokonuje pracodawca w stosunku do ubezpieczonego, będącego pracownikiem. Dla pozostałych ubezpieczonych ustaleń wypadku dokonują podmioty wymienione w art. 5. ust. 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. (J.t.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1242, z późn. zm.).

Na mocy tego artykuły podmiotami prowadzącymi ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku będą m.in. ZUS dla osób prowadzących pozarolniczą działalność; Kancelaria Sejmu i Kancelaria Senatu – w stosunku do posłów i senatorów; właściwa zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna – w stosunku do duchownych; podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy agencyjnej; pracodawca, u którego osoba odbywa służbę zastępczą –w stosunku do odbywających tę służbę itp.

W przypadku niesporządzenia przez pracodawcę, bądź też przez podmiot właściwy z art. 5 ust. 1 ustawy wypadkowej, wskazanej powyżej dokumentacji (karty wypadku) uznawane jest to za przestępstwo określone art. 221 Kodeksu karnego.