Przygotowanie nowo zatrudnionych pracowników do pracy

Pracodawca zatrudniający nowych pracowników na podstawie umowy o pracę ma względem nich obowiązki. Obowiązki te mają na celu odpowiednie przygotowanie pracownika do pracy.

Pracodawca przed dopuszczeniem nowego pracownika do pracy musi spełnić podstawowe obowiązki wynikające z nawiązanego stosunku pracy. Do tych obowiązków zalicza się:

  1. wstępne badania lekarskie,
  2. szkolenia w zakresie bhp,
  3. sprawdzenie dodatkowych kwalifikacji,
  4. informacje o warunkach zatrudnienia,
  5. równe traktowanie kobiet i mężczyzn,
  6. założenie i prowadzenie dokumentacji – akta osobowe nowego pracownika,
  7. informacje o wypłacie wynagrodzenia, prawie do urlopu,
  8. zapoznanie pracownika z oceną ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy oraz stosowanymi środkami ochrony indywidualnej, odzieżą i obuwiem roboczym, jeżeli są one niezbędne na danym stanowisku pracy,
  9. zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego.

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

  • osoby przyjmowane do pracy,
  • pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe,
  • pracownicy młodociani (tj. do 18 roku życia) przenoszeni na inne stanowiska.

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwskazań do pracy na określonym stanowisku, w warunkach pracy opisanych na skierowaniu na badania lekarskie.

Pracodawcy nie wolno także dopuścić do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Wyróżniamy dwa rodzaje szkoleń w dziedzinie bhp szkolenia wstępne oraz okresowe.

Szkolenia wstępne dzielą się na:

  • instruktaż ogólny – przed dopuszczeniem do wykonywania pracy,
  • instruktaż stanowiskowy – przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na powierzonym stanowisku.

Na niektórych stanowiskach wykonywanie pracy jest możliwe wyłącznie przez pracowników legitymujących się dodatkowymi uprawnieniami kwalifikacyjnymi. Dotyczy to osób pełniących niektóre funkcje nadzoru (dozoru) oraz pracowników zatrudnionych przy obsłudze niektórych maszyn i urządzeń.

Regulamin pracy określa natomiast prawa oraz obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem pracy. Pracodawca jest obowiązany zapoznać pracownika z treścią regulaminu pracy przed rozpoczęciem przez niego pracy.

Obowiązek tworzenia regulaminu ma każdy pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników, z pewnymi wyjątkami, mówi o tym art. 104 § 2 Kodeksu pracy.

Ważnym obowiązek należącym do pracodawcy jest udzielenie informacji o warunkach zatrudnienia. Nie później niż w ciągu 7 dni, od dnia zawarcia umowy o pracę, pracodawca ma obowiązek poinformować na piśmie pracownika o:

  • obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
  • częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę,
  • wymiarze przysługującego urlopu wypoczynkowego,
  • obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  • układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.

Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku tworzenia regulaminu pracy, musi poinformować pracownika także o:

  • obowiązującej porze nocnej,
  • miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia za pracę,
  • przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwianiu nieobecności.

Pracodawca po zatrudnieniu nowego pracownika ma także obowiązek udostępnienia pracownikowi tekstu przepisów dotyczących równego traktowania kobiet i mężczyzn.

Udostępnienie następuje w formie pisemnej lub w inny sposób przyjęty u pracodawcy.

Obowiązek poszanowania godności pracownika w miejscu pracy przejawia się w dwóch formach:

  • obowiązku równego traktowania pracowników w zatrudnieniu,
  • zakazie dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej (również na etapie pozyskiwania kandydatów do pracy).

Ważne!

Kto ze względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego, podlegają karze grzywny nie niższej niż 3 tys. zł.

Pracodawca, niezwłocznie  po zatrudnieniu pracownika, zobowiązany jest do złożenia i prowadzenia dokumentacji ze stosunku pracy oraz akt osobowych pracownika.

Sposób prowadzenia akt osobowych regulują przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika. Należy jednak zaznaczyć, że ten akt wykonawczy utraci moc 1 stycznia 2019 r.

Kolejnym ważnym elementem, o którym pracodawca nie może zapomnieć jest ewidencja czasu pracy.

Karta ewidencji powinna obejmować czas faktycznie przepracowany w poszczególnych dobach, w tym pracę w niedzielę i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz dni wolne, wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy, w szczególności: okres pełnionego dyżuru, okres urlopu (wypoczynkowego, okolicznościowego, płatnego, bezpłatnego), okres zwolnienia od pracy, okres usprawiedliwionej i nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Nieprowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł.

Jeżeli chodzi o wypłatę wynagrodzenia to pracodawca ma obowiązek założenia pracownikowi i prowadzenia, odrębnie dla każdego pracownika, imiennej karty (listy) wypłaconego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą.

Przepisy ustawy gwarantują pracownikowi prawo do minimalnego wynagrodzenia, którego wysokość ustalana jest cyklicznie na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Podejmując prace po raz pierwszy pracownik nabywa prawo do urlopu, z upływem każdego miesiąca w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Jeżeli nie korzysta z tego urlopu, miesięczny wymiar sumuje się. W każdym następnym roku kalendarzowym pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu z dniem 1 stycznia, o ile w tym dniu pozostaje w zatrudnieniu.

Obowiązkiem pracodawcy jest zapoznanie pracownika z oceną ryzyka zawodowego na stanowisku, na którym wykonuje pracę. Pracodawca jest także zobowiązany do oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego występującego przy określonych pracach oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko zawodowe.

Pracodawca nie może również dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku.

Pracodawca zakłada i prowadzi odrębne dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie i konserwację.

Do obowiązków pracodawcy należy zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego w ciągu 7 dni od daty jego zatrudnienia.

Nowo zatrudnionego pracownika pracodawca powinien zgłosić do następujących ubezpieczeń: emerytalnego, rentowego chorobowego, wypadkowego, zdrowotnego. Pracodawca zobowiązany jest też do opłacania składek na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. Niezgłoszenie do ubezpieczenia jest zagrożone karą grzywny do 5 tys. zł.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 z późn. zm.),
  2. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.),
  3. Ustawa z  dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 z późn. zm.).

Źródła pomocnicze:

  1. www.pip.gov.pl

Skomentuj