Rodzaje i cele badań technicznych dla UTB

Urządzenia transportu bliskiego to maszyny techniczne, na których należy wykonywać badania techniczne.

Urządzenia Transportu Bliskiego (UTB) pozwalają na przemieszczanie ładunków na niewielkich dystansach, a ich przeznaczenie i typ zależą przede wszystkim od przestrzeni, w której są wykorzystywane. UTB z powodzeniem znajdują zastosowanie w: zakładach produkcyjnych, magazynach czy placach budów. W artykule przedstawiamy rodzaje badań technicznych jakie są przewidziane dla tych urządzeń.  

Wyróżniamy trzy rodzaje badań technicznych UTB:

• odbiorcze – wykonywane po zakończeniu wytwarzania UTB, w warunkach jego gotowości do pracy, przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację,
• okresowe – wykonywane w toku eksploatacji UTB objętego dozorem pełnym,
• doraźne – wykonywane po naprawie, modernizacji, wymianie elementów nośnych lub zmianie miejsca pracy: eksploatacyjne, kontrolne, powypadkowe lub poawaryjne.

Baddania odbiorcze mają na celu m.in. sprawdzenie, czy UTB może być przekazane do bezpiecznej eksploatacji.

Zakres badania odbiorczego obejmuje:

1. identyfikację UTB i sprawdzenie jego oznakowania;
2. sprawdzenie: zaświadczeń kwalifikacyjnych konserwującego lub obsługującego UTB, jeżeli uczestniczą w badaniu, wyposażenia oraz stanu technicznego UTB, sposobu zainstalowania i przeznaczenia UTB, zgodnie z instrukcją eksploatacji;
3. przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTB, mechanizmy oraz urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne działają pra­widłowo.

Badania okresowe mają na celu m.in. sprawdzenie, czy nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu UTB mające wpływ na bezpieczeństwo jego eksploatacji, czy istnieją i pracują prawidłowo niezbędne urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne, jak również czy UTB wymaga przeprowadzenia działań naprawczych.

Swoim zakresem obejmują:

1. sprawdzenie: księgi rewizyjnej i dziennika konserwacji, protokołów pomiarów elektrycznych, zaświadczeń kwalifikacyjnych konserwującego lub obsługującego UTB, jeżeli uczestniczą w badaniu,
2. oględziny UTB w miejscach dostępnych,
3. przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTB, mechanizmy, urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo.

Badania doraźne eksploatacyjne mają na celu sprawdzenie czy:

1. dokonana naprawa, modernizacja lub wymiana elementu, demontaż i ponowny montaż UTB na nowym miejscu pracy nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację UTB;
2. UTB jest zgodne z przedłożoną dokumentacją;
3. instalacja i przeznaczenie UTB są zgodne z instrukcją eksploatacji;
4.  umieszczone na UTB napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje są czytelne.

Badania doraźne eksploatacyjne przeprowadza się w przypadku:

1. wymiany: cięgien nośnych, urządzeń chwytających, zespołu napędowego lub elementów zespołu napędowego, działającego na zasa­dzie sprzężenia ciernego, mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu, urządzeń zabezpieczających, w szczególności ogranicznika prędkości, urządzeń chwytnych, ogranicznika obciążenia;
2. po naprawie lub modernizacji UTB,
3. po zmianie miejsca pracy UTB wymagającej jego demontażu i ponownego montażu,
4. po wykonaniu oceny stanu technicznego UTB po przekroczeniu jego resursu.

Swoim zakresem obejmują:

1. sprawdzenie księgi rewizyjnej UTB i dziennika konserwacji oraz dokumentacji uzu­pełniającej,
2. sprawdzenie protokołów pomiarów,
3. sprawdzenie zaświadczeń kwalifikacyjnych konserwującego lub obsługującego UTB, jeżeli uczestniczą w badaniu,
4. sprawdzenie prawidłowości zainstalowania i przeznaczenia UTB, zgodnie z instruk­cją eksploatacji UTB,
5. przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTB, mechanizmy i urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo

– o ile nie uzgodniono z organem właściwej jednostki dozoru technicznego innego za­kresu badania.

Badania doraźne kontrolne, których cel i zakres odpowiada celowi i zakresowi bada­nia okresowego.

Badania doraźne powypadkowe lub poawaryjne przeprowadza się w celu określenia stanu technicznego UTB oraz przyczyn nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia.

Badanie takie organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza po otrzy­maniu zawiadomienia lub informacji dotyczących niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanych z eksploatacją UTB.

Zakres takiego badania oraz niezbędną dokumentację ustala organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

Podstawa prawna:

1. Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. poz. 2176).