Skutki kontroli Państwowej Inspekcji Pracy

Jeżeli podczas kontroli Państwowa Inspekcja Pracy stwierdzi nieprawidłowości może podjąć odpowiednie działania prawne.

Kontrole prowadzone przez Państwową Inspekcję Pracy mają za zadanie zweryfikować przestrzeganie przepisów prawa pracy przez pracodawcę.

W przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwy organ PIP jest uprawniony do:

  1. nakazania usunięcia w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień w przypadku, gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad bhp;
  2. nakazania:
  1. wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób, wykonujących te prace lub prowadzących działalność;
  2. skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji;
  3. wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń w sytuacji, gdy ich eksploatacja powoduje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi;
  4. zakazania wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi;
  5. wypłacenia przez pracodawcę należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi.
  1. nakazania w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowników lub osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, zaprzestania prowadzenia działalności bądź działalności określonego rodzaju;
  2. nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku;
  3. nakazania wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy w przypadku naruszenia trybu, metod, rodzaju lub częstotliwości wykonywania tych badań i pomiarów lub konieczność stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach;
  4. skierowania wystąpienia lub wydania polecenia, w razie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione w pkt. 1-5, w sprawie ich usunięcia, a także wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych.

Nie każde stwierdzenie nieprawidłowości musi oznaczać skutki prawne przedstawione powyżej. W uzasadnionych przypadkach, wobec pracodawcy rozpoczynającego działalność, a także jeśli nie stwierdzono:

  • bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących pracę,
  • popełnienia wykroczenia z winy umyślnej

− inspektor pracy może odstąpić od stosowania środków, poprzestając na ustnym pouczeniu o sposobach zgodnego z wymogami prawa zorganizowania pracy i odebraniu od podmiotu kontrolowanego oświadczenia o terminie usunięcia uchybień ujawnionych w toku kontroli.

„Pierwsza kontrola”

W marcu 2016 r. główny inspektor pracy zaproponował nową formułę postępowania kontrolnego nazwaną „Pierwsza kontrola”. W Założeniach Programowych PIP na lata 2016-2018 wynika, że „pierwsza kontrola” i jej szczególny charakter ma zastosowanie do podmiotów, które nigdy wcześniej nie były kontrolowane przez organy PIP.

W przypadku nieprawidłowości stwierdzonych na „pierwszej kontroli”, inspektor pracy może wydać takie środki prawne takie jak: decyzje, wystąpienia i polecenia. Najważniejsze jest jednak to, że inspektor pracy nie rozpocznie postępowania wykroczeniowego (odstąpi od nałożenia mandatu), jeśli tylko okoliczności stwierdzonych naruszeń prawa nie będą dotyczyły:

  • wypadku przy pracy,
  • rażącego naruszenie prawa,
  • bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia i życia osób pracujących,
  • nielegalnego zatrudnienia.

Inspektorzy pracy mogą również przeprowadzić kontrole z zakresu:

  • spełnienia wymagań przez wyroby przeznaczone do stosowania u pracodawców lub przeprowadzić kontrole w zakresie stwarzania przez wyroby zagrożenia, w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, z wyłączeniem wyrobów podlegających kontroli innych właściwych organów nadzoru rynku (UOKiK, Inspekcja Handlowa), w rozumieniu ww. ustawy,
  • wyrobów wprowadzanych do obrotu lub oddanych do użytku po względem spełnienia przez nie zasadniczych lub innych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach,
  • spełniania przez pracodawców obowiązków określonych w art. 35 oraz art. 37 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH)…

Do obowiązków pracodawcy należy powiadomienie inspektora pracy na piśmie o wykonaniu poszczególnych decyzji zawartych w nakazie pisemnym wraz z upływem terminów ich wykonania oraz o sposobie realizacji wniosków zawartych w wystąpieniu, w terminie 30 dni od otrzymania wystąpienia.

Za nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bhp osoba odpowiedzialna za stan bhp w zakładzie pracy lub osoba kierująca pracownikami oraz innymi osobami fizycznymi, może zostać ukarana karą grzywny w wysokości od 1 000 do 30 000 zł. Karę grzywny nakłada inspektor pracy lub wydział grodzki sądu rejonowego na podstawie wniosku o ukaranie.

W przypadku, gdy naruszenie przepisów bhp przez osobę odpowiedzialną za stan bhp nosi znamiona przestępstwa, inspektor pracy zawiadamia prokuratora o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Może także poinformować inne organa nadzoru i kontroli o stwierdzonych nieprawidłowościach podczas kontroli. 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 623).

Źródła pomocnicze:

  1. www.pip.gov.pl

Skomentuj