Środki chemiczne to nie zabawa

Zadaniem konkursowym jest wykonanie pracy plastycznej na temat zapobiegania wypadkom dzieci związanym z obecnością w gospodarstwie rolnym substancji chemicznych, w tym przede wszystkim substancji żrących, paliw, chemicznych środków ochrony roślin, nawozów (szczególnie wapna palonego) i rozpuszczalników organicznych, a także substancji szkodliwych powstających w procesie produkcji rolniczej. Nie od dzisiaj wiadomo, że przekazanie dzieciom wiadomości na temat bhp w rolnictwie skutkuje zwiększeniem świadomości wśród rodziców – troska o bezpieczeństwo dzieci często jest impulsem do wprowadzenia zmian w gospodarstwie, czasem dorośli czują się po prostu zawstydzeni pytaniami dzieci i poziomem zabezpieczeń (często ich brakiem) w gospodarstwach czy niewielkich firmach rodzinnych.

Warto przy tej okazji przywołać opracowany przez KRUS „Wykaz czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat”. W wykazie tym znalazły się prace z wykorzystaniem substancji chemicznych, nawozów mineralnych i rozpuszczalników. Zwraca się przy tym uwagę, że tlenkowe wapno nawozowe to substancja o silnych właściwościach pylących, żrących i parzących. Podczas prac związanych z jego załadunkiem, wyładunkiem i wysiewem może dojść do poważnych poparzeń błon śluzowych, oczu i skóry. Nawozy i środki ochrony roślin zwykle są szkodliwe lub trujące. Niebezpieczne dla organizmu, nawet dorosłego, są środki chemiczne zwłaszcza I i II klasy toksyczności, dlatego ich stosowanie wymaga wcześniejszego specjalistycznego przeszkolenia i używania środków ochrony indywidualnej. Rozpuszczalniki (benzyny, rozpuszczalniki nitro, chlorokauczukowe i inne) będące składnikami farb, lakierów, czy klejów są szkodliwe dla zdrowia. Niektóre z nich są rakotwórcze, mają właściwości narkotyczne. Oddziałują na układ nerwowy i mogą powodować trwałe szkody w organizmie. Ponadto ich pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Niedozwolony jest również udział dzieci w pracach związanych z topieniem i podgrzewaniem lepiku i smoły, z uwagi na zagrożenie wybuchem, pożarem i poparzeniem. Opary lepiku i smoły również zawierają rozpuszczalniki organiczne.

Wydane przez KRUS „Zasady ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym” to jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących bhp w rolnictwie. Jest to zbiór porad i praktycznych wskazówek – sformułowanych na pewnym poziomie ogólności, ale wystarczających jako podstawowy przewodnik do organizacji bezpiecznej pracy w gospodarstwie.

Przypominamy tę część, która dotyczy bezpieczeństwa przy stosowaniu środków ochrony roślin:

1. Młodzież poniżej 18 lat, kobiety ciężarne, ludzie chorzy na choroby układu nerwowego, padaczkę, gruźlicę i inne choroby płuc, choroby przewodu pokarmowego, wątroby, nerek, ostre choroby psychiczne, schorzenia oczu (szczególnie stany zapalne), nałogowi alkoholicy oraz osoby chore na inne choroby przewlekłe, a także ludzie w okresie rekonwalescencji nie mogą wykonywać prac wymagających kontaktu ze środkami chemicznymi.

2. Przy wszelkich pracach związanych ze stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin należy używać środków ochrony indywidualnej lub specjalnie do tego celu przeznaczonej odzieży roboczej.

3. Do pracy ze środkami ochrony roślin nie należy przystępować na czczo. W dniu pracy, a także w dniu poprzedzającym pracę i po jej zakończeniu, nie wolno spożywać napojów alkoholowych.

4. Spożywanie posiłków i napojów bezalkoholowych oraz palenie tytoniu jest dopuszczalne w czasie przerw w pracy, po uprzednim zdjęciu wierzchnich środków ochrony indywidualnej oraz po umyciu rąk, twarzy i przepłukaniu jamy ustnej wodą odpowiadającą warunkom wody zdatnej do picia. Zaleca się, aby miejsce, w którym spożywa się posiłki i pali tytoń, było usytuowane w odległości nie mniejszej niż 50 m od miejsca stosowania środków ochrony roślin – od strony nawietrznej.