Sygnały porozumiewawcze operatora suwnicy z hakowym

Jednym z bardzo ważnych elementów wpływających na bezpieczeństwo pracy urządzeń dźwignicowych jest właściwa komunikacja pomiędzy operatorem a hakowym (lub sygnalistą) podczas wykonywania operacji podnoszenia ładunków.

Komunikaty słowne

Najprostszym i najbardziej naturalnym sposobem komunikacji pomiędzy operatorem dźwignicy a hakowym będzie porozumiewanie się za pomocą słów.

W myśl obowiązujących przepisów stosowanie komunikatów słownych winno spełniać poniższe wymagania:

— komunikat słowny powinien mieć formę krótkich tekstów, zwrotów, pojedynczych słów lub grup słów,

— komunikat słowny powinien być możliwie jak najkrótszy, najprostszy i najbardziej przejrzysty – tj. przystosowany do zdolności werbalnej nadawcy i zdolności słyszenia konkretnego odbiorcy lub grupy odbiorców.

Komunikat słowny może być przekazywany bezpośrednio, tj. wypowiadany przez człowieka, lub pośrednio, tzn. emitowany za pomocą odpowiedniego urządzenia nadawczo-odbiorczego.

Kolejnym czynnikiem związanym z komunikowaniem słownym jest zasada, że osoby będące nadawcami i odbiorcami komunikatu powinny dobrze znać język, w którym jest on sformułowany. Jest to konieczne do tego, aby można było dany komunikat poprawnie wymówić oraz z drugiej strony zrozumieć i w efekcie przyjąć odpowiednie zachowanie zgodne z wymaganiami bezpieczeństwa.

Jeżeli komunikat słowny jest używany zamiast lub razem z sygnałami ręcznymi, a nie stosuje się specjalnych kodów, wówczas należy użyć słów wg zestawienia przedstawionego w poniższej tabeli.

Tab.  Komunikaty słowne i ich znaczenie

Przedstawione powyżej komunikaty słowne stanowią jedynie przykład możliwych form porozumiewania się pomiędzy pracownikami.

W zakładzie pracy może obowiązywać inny, zwyczajowo przyjęty system komunikacji, z którym pracownik musi bezwzględnie być zapoznany.

Operator powinien reagować wyłącznie na komunikaty głosowe wydawane przez hakowego (lub sygnalistę) współpracującego z nim w danym momencie przy operacji podnoszenia.

Wyjątkiem od powyższej zasady jest sygnał „STOP”, do którego operator musi się bezwzględnie zastosować niezależnie od tego, kto ten sygnał wydał.

2. Sygnały ręczne

Niejednokrotnie warunki pracy związane z otoczeniem (np. znaczna odległość, hałas itp.) będą uniemożliwiały porozumiewanie się operatora z hakowym za pomocą komunikatów słownych. W takich sytuacjach będzie zachodziła konieczność porozumiewania się w inny sposób. Obok możliwości zastosowania rozwiązań związanych z wykorzystaniem urządzeń telekomunikacyjnych (komunikacja za pośrednictwem radia), innym, najprostszym sposobem będzie komunikacja za pomocą gestów, tj. sygnałów ręcznych.

Sygnał ręczny co do zasady powinien być precyzyjny, prosty, łatwy do wykonania i do zrozumienia, a także odróżniać się od innych sygnałów.

Operator podczas operacji podnoszenia powinien reagować wyłącznie na sygnały porozumiewawcze przekazywane przez hakowego lub sygnalistę, wypełniając w ten sposób jego instrukcje, dotyczące określonych manewrów.

Osoba przekazująca sygnały ręczne powinna kierować manewrami w taki sposób, aby ich wykonywanie zapewniało bezpieczeństwo pracownikom znajdującym się w pobliżu.

Hakowy lub sygnalista powinien mieć możliwość kontrolowania wszystkich manewrów – bez ryzyka narażenia na zagrożenia związane z wykonywaniem tych manewrów. Jeżeli wymóg ten nie może być w pełni spełniony przez jednego sygnalistę – pracodawca powinien zatrudnić jednego lub kilku dodatkowych sygnalistów.

Tab. Sygnały porozumiewawcze i ich znaczenie

Jeżeli operator nie może wykonać otrzymanych od sygnalisty poleceń z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa – powinien wstrzymać wykonywanie rozpoczętego manewru i zażądać nowych instrukcji.

Sygnalista powinien być wyposażony w jeden lub więcej elementów rozpoznawczych, takich jak kurtka, kamizelka, kask, opaska. Elementy rozpoznawcze powinny mieć jaskrawe, najlepiej jednakowe kolory, takie jak pomarańczowy, żółty lub czerwony, używane wyłącznie przez sygnalistę.