Upał w pracy? Sprawdź co powinien zrobić twój pracodawca

Lipcowy okres wakacyjny przynosi ze sobą wyjątkowe upalne dni. Skok temperatury może sprawić, że wydajność w pracy może zmaleć. Co zrobić, aby temu zapobiec? Jakie w związku z tym dodatkowe obowiązki spoczywają na pracodawcach? Odpowiedzi na te pytania znaleźć można w przepisach prawa pracy.

W Kodeksie pracy znajdują się ogólne regulacje prawne, które wskazują na konieczność podejmowania przez pracodawców działań mających na celu ochronę zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, m.in.:

    • organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
    • reagowanie na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy,
    • dostosowywanie środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.

W celu zastosowania ww. przepisów pracodawca, w sytuacji gdy ze względu na warunki atmosferyczne dochodzi do pogorszenia warunków pracy, powinien podjąć niezbędne działania organizacyjne lub zastosować środki techniczne, w celu zapewnienia właściwych warunków pracy.

Przykładem takich działań mogą być:

  1. skrócenie czasu pracy pracowników,
  2. wprowadzenie dodatkowych przerw w pracy,
  3. zapewnienie klimatyzowanych pomieszczeń do odpoczynku,
  4. zapewnienie klimatyzacji w pomieszczeniach pracy.

Skrócenie czasu pracy

Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracodawca może w upalne dni wprowadzić dodatkowe przerwy albo pozwolić pracownikowi na wcześniejsze wyjście z pracy. Warto przy tym pamiętać, że zależy to wyłącznie od dobrej woli pracodawcy. Jednocześnie nie może to powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.

Możliwość taka dotyczy w szczególności skrócenia obowiązującego czasu pracy poniżej norm wynikających z przepisów, tj. poniżej 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy.

W tym przypadku skrócenie czasu pracy poniżej norm dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych wynikających z podwyższonej temperatury powietrza mogłoby polegać na ustanowieniu dodatkowych lub wydłużeniu przyjętych w zakładzie pracy przerw w pracy wliczanych do czasu pracy lub też na skróceniu czasu pracy.

Przerwy regeneracyjne

W ostatnich latach rośnie popularność oferowanych przez niektórych pracodawców tzw. przerw regeneracyjnych w pokojach relaksu. W ramach relaksu pracownicy mogą poleżeć na wygodnej kanapie, poczytać gazetę czy obejrzeć telewizję i mają do tego prawo nie tylko w letnie upały – mogą tak wypoczywać w każdej porze roku.

Wysokość temperatury

Jakkolwiek istniejące regulacje nakładają  na pracodawcę obowiązek zapewnienia w pomieszczeniach odpowiedniej temperatury, wymiany powietrza oraz zabezpieczenia przed wilgocią oraz niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, to jednak – co do zasady – nie określają maksymalnej temperatury powietrza, w jakiej praca może być wykonywana w pomieszczeniach. Przyjmuje się jednak, że nie powinna przekraczać 30°C przy pracy biurowej oraz 28°C przy ciężkiej pracy fizycznej.

Przepisy bhp określają, że w pomieszczeniach, w których jest wykonywana praca, pracodawca powinien zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, tj. metod pracy oraz wysiłku fizycznego włożonego w jej wykonanie (§ 30 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy). 

Maksymalna wysokość temperatury w pomieszczeniach pracy została natomiast określona w przepisach dla pracowników młodocianych (załącznik nr 1 do rozporządzenia w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac). Pracownicy młodociani nie mogą pracować w pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza – 65%.

Klimatyzacja i zimne napoje

Zmniejszenie związanych z upałami uciążliwości pracy w pomieszczeniach jest możliwe między innymi dzięki zapewnieniu właściwej wentylacji oraz klimatyzacji pomieszczeń.

Kwestie związane z funkcjonowaniem klimatyzacji w miejscu pracy zostały uregulowane w Rozporządzeniu z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Pracodawca musi zapewnić:

    • odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych w celu niedopuszczenia do awarii,
    • stosowanie środków mających na celu ograniczenie natężenia i rozprzestrzeniania się hałasu i drgań powodowanych pracą urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.

Zgodnie z treścią rozporządzenia powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.

Co więcej klimatyzacja powinna być zamontowana tak, by strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie był skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy, oraz nie powodował przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Warto tu jednak zaznaczyć, że przepisy nie obligują pracodawcy do zamontowania klimatyzacji w zakładzie pracy.

Stosowanie powyższych rozwiązań zwalnia pracodawcę z obowiązku zapewnienia napojów pracownikom wykonującym pracę w pomieszczeniach zamkniętych, o ile temperatura w takich pomieszczeniach nie przekracza 28°C.

Kiedy temperatura w pomieszczeniu pracy przekracza 28°C, pracodawca musi zapewnić pracownikom napoje. W takiej sytuacji nie ma znaczenia to, czy stanowisko pracy jest wyposażone w klimatyzację czy też nie.

W odniesieniu do osób pracujących na otwartej przestrzeni obowiązek zapewnienia napojów przez pracodawcę ma miejsce wtedy, gdy temperatura przekracza 25°C. Niezależnie od tego, czy praca jest wykonywana w pomieszczeniu czy na otwartej przestrzeni, napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.

UWAGA! Nierespektowanie przez pracodawcę tego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1 do 30 tys. złotych.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320),
  2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650 z późn. zm.),
  3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. z 2016 r. poz. 1509).

Źródła pomocnicze: 

  1. Podstrona serwisu Rzeczypospolitej Polskiej: https://www.gov.pl/web/rodzina

Skomentuj