Urlop ojcowski

Od dnia 1.01.2012 r. urlop ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni. Urlop ten nie może być jednak udzielony zasadniczo dłużej niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia.

Z dniem 1.01.2011 r. ustawodawca na mocy ustawy z dnia 25.11.2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy, Dz. U. Nr 249, poz., 1655, znowelizował art. 182³. Wedle obecnego brzmienia, urlop ojcowski przysługuje ponadto do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Wprowadzona zmiana nie dotyczy jednak pracownika-ojca dziecka, który skorzystał z urlopu ojcowskiego przed dniem 1 stycznia 2011 r. (art. 2 cyt. ustawy nowelizującej kodeks). Zastrzeżenie to należy rozumieć w tej sposób, że chodzi tutaj o przypadek rozpoczęcia korzystania z urlopu ojcowskiego przed dniem 1.01.2011 r. czyli udzielony przed tym dniem urlop ojcowski może częściowo przypadać na okres po dniu 1.01.2011 r. Pracownik-ojciec dziecka, który nie skorzystał z urlopu ojcowskiego chociaż w części przed dniem 1.01.2011 r., nawet jeśli decyzja w sprawie udzielenia urlopu ojcowskiego została przed tym dniem podjęta, powinien być traktowany korzystniej, to znaczy, że do niego należy stosować przepisy komentowanego artykułu w brzmieniu obowiązującym od dnia 1.01.2011 r.

Ustawodawca przewiduje, że wymiar urlopu ojcowskiego w 2011 r. wynosi 1 tydzień, natomiast urlop ojcowski w wymiarze 2 tygodni przysługuje od dnia 1.01.2012 r. Pracownik-ojciec dziecka korzystający z urlopu ojcowskiego w dniu 1.01.2012 r., który rozpoczął ten urlop w 2011 r., ma prawo do urlopu w wymiarze odpowiadającym różnicy między podwyższonym a dotychczasowym wymiarem urlopu ojcowskiego.

Część urlopu ojcowskiego udziela się bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu w dotychczasowym wymiarze, na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 3 dni przed rozpoczęciem korzystania z takiej części urlopu (art. 4 ust. 2 cyt. ustawy nowelizującej kodeks). Urlop ojcowski jest uprawnieniem pracownika, z którego on może ale nie musi skorzystać i dlatego konstrukcja przepisu przewiduje wydłużenie urlopu ojcowskiego na wniosek pracownika.

Wskazana różnica w wymiarze urlopu ojcowskiego, o której ustawodawca wspomina w dość zawiłej formie legislacyjnej, de facto, sprowadza się do prawa skorzystania z drugiego tygodnia urlopu ojcowskiego. Co do trybu jego udzielenia, nie ma oczywiście żadnych przeszkód, aby w powołaniu się na wskazaną regulację prawną, pracownik od razu wystąpił z wnioskiem o udzielenie mu urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, jeżeli termin wykorzystania pierwszego tygodnia urlopu ojcowskiego przypadał będzie na przełomie lat 2011-2012.

Pisemny wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego pracownik powinien złożyć na 7 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z niego, co obliguje pracodawcę do udzielenia tego urlopu. Krótszy 3-dniowy termin tego wniosku ustawodawca przewiduje w sytuacji udzielania tzw. uzupełniającego urlopu ojcowskiego realizowanego na przełomie lat 2011-2012.

Do urlopu ojcowskiego stosuje się odpowiednio przepisy wymienione w § 3 komentowanego artykułu. Oznacza to, że sytuacja prawna pracownika korzystającego z urlopu ojcowskiego jest tożsama z sytuacją korzystania z urlopu macierzyńskiego – tak podstawowego jak i dodatkowego, czy też urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.