Urządzenia podlegające dozorowi technicznemu

Jedną z najważniejszych kwestii w eksploatacji urządzeń technicznych jest zapewnienie bezpiecznego ich użytkowania. Eksploatacja ta podlega dozorowi technicznemu.

W Polsce dozór techniczny wykonywany jest przez Urząd Dozoru Technicznego oraz Transportowy Dozór Techniczny i Wojskowy Dozór Techniczny. W artykule zostały przedstawione urządzenia podlegające wyłącznie dozorowi technicznemu wykonywanemu przez Urząd Dozoru Technicznego.

Bezpieczeństwo większości urządzeń technicznych na etapie projektowania i produkcji regulują odpowiednie przepisy UE. Nawet jeżeli urządzenia spełniają wszystkie normy i posiadają wymagane atesty, to i tak ich użytkowanie podlega dozorowi technicznemu.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku korzystania z urządzeń podlegających dozorowi należy je zarejestrować, aby uzyskać zgodę na ich używanie. Dodatkowo powinny one podlegać okresowym badaniom technicznym. Należy także zgłaszać naprawy i awarie urządzeń technicznych.

Lista urządzeń podlegających dozorowi technicznemu

Dozorowi technicznemu podlegają urządzenia określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. poz. 1468) wydanego na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym (J.t.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1040, z późn. zm.).

Przepisom o dozorze technicznym podlegają m.in.: urządzenia ciśnieniowe (kotły, rurociągi, zbiorniki w kompresorach), zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrących, zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych, urządzenia transportu bliskiego (m.in.: wózki widłowe, dźwigi (windy), suwnice, schody ruchome, karuzele, żurawie), dźwigniki, przenośniki kabinowe i krzesełkowe w parkach rozrywki i wesołych miasteczkach, a także urządzenia do odzyskiwania par paliwa oraz urządzenia w elektrowniach jądrowych.

Poszczególne urządzenia podlegające dozorowi technicznemu znajdują się w różnych aktach wykonawczych np.:

  • urządzenia ciśnieniowerozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych,
  • zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrącychrozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrących,
  • zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych – rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych,
  • urządzenia transportu bliskiegorozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego,
  • dźwignikirozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać dźwigniki,
  • przenośniki kabinowe i krzesełkowerozporządzenie Ministra Gospodarki z 10 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać przenośniki kabinowe i krzesełkowe.
  • urządzenia do odzyskiwania par paliwa rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 października 2017 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać urządzenia do odzyskiwania par paliwa (Dz. U. poz. 1946).

Zgłoszenie urządzenia technicznego

Przed eksploatacją urządzenia podlagającemu dozorowi technicznemu należy je zgłosić.

W celu zarejestrowania urządzenia technicznego należy złożyć do Oddziału UDT – wniosek o przeprowadzenie badania/zmianę danych urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu. Do wniosku dołącza się dwa komplety dokumentacji w języku polskim dla każdego zgłaszanego urządzenia.

Po złożeniu wniosku następuje weryfikacja. Właściwy Oddział UDT ma obowiązek rozpatrzyć dany wniosek bez zbędnej zwłoki. Po uzupełnieniu ewentualnych braków, inspektor UDT przystąpi do badania odbiorczego. W celu przeprowadzenia tego badania, inspektor UDT uzgadnia ze zgłaszającym urządzenie termin i miejsce badania.

Celem badania jest potwierdzenie, że urządzenie może być przekazane do bezpiecznej eksploatacji. Badanie odbiorcze jest wykonywane przez inspektora UDT w obecności przedsiębiorcy eksploatującego urządzenie techniczne.

Pozytywny wynik badania skutkuje wydaniem przez inspektora UDT decyzji zezwalającej na eksploatacje urządzenia. Na podstawie tej decyzji zostaje założona księga rewizyjna urządzenia, która służy do przechowywania zbioru protokołów danego urządzenia.

Po przeprowadzeniu badania z pozytywnym wynikiem – urządzenie zostaje zarejestrowane w ewidencji.

Rejestracja urządzenia oraz badania odbiorcze i kontrolne odbywają się w miejscu eksploatacji urządzenia.

Badanie jest płatne, a tabelę opłat za poszczególne czynności dozoru mogą Państwo odnaleźć w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego (J. t.: Dz. U. z 2016 r. poz. 696).

Ważne!

Urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym, nie mogą być eksploatowane bez decyzji zezwalającej na eksploatację.

Po przeprowadzonym badaniu na urządzeniu naklejana jest zielona naklejka Urzędu Dozoru Technicznego. Naklejka świadczy o pozytywnym wyniku przeprowadzonego badania i zawiera termin następnego badania technicznego.

Formy dozoru technicznego i terminy badań

W zależności od rodzaju urządzenia, dozór techniczny może mieć różne formy, a także różne obowiązkowe terminy badań.

Wymogi dotyczące poszczególnych rodzajów urządzeń dotyczące form dozoru i terminów badań technicznych wykonywanych przez inspektorów UDT można odnaleźć w załącznikach ww. aktów wykonawczych.

W przepisach znajdują się także wymogi dotyczące rodzajów dokumentacji, jakie powinien dostarczyć producent danego sprzętu do jego prawidłowej eksploatacji oraz dokumentów, które powinien przechowywać użytkownik.

Ważne!

Należy na bieżąco dokonywać aktualizacji stanu posiadanych urządzeń objętych dozorem technicznym (sprzedaż, likwidacja, utrata urządzenia wskutek zdarzeń losowych i inne). W momencie zbycia lub wycofania z eksploatacji posiadanego urządzenia należy niezwłocznie zgłosić ten fakt do Oddziału UDT, w którym dane urządzenie zostało zarejestrowane.

Źródła:

  1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. poz. 1468),
  2. Ustawa o dozorze technicznym (J.t.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1040, z późn. zm.),
  3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych (Dz. U. poz. 1269),
  4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrących (Dz. U. poz. 572),
  5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych (Dz. U. poz. 1211, z późn. zm),
  6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. poz. 1890),
  7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać dźwigniki (Dz. U. z 2002 r. poz. 43),
  8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 10 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać przenośniki kabinowe i krzesełkowe (Dz. U. poz. 827),
  9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego (J. t.: Dz. U. z 2016 r. poz. 696),
  10. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 października 2017 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać urządzenia do odzyskiwania par paliwa (Dz. U. poz. 1946),
  11. www.udt.gov.pl

Skomentuj