Work-life balance

W dzisiejszych czasach równowaga pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym jest trudnym zadaniem przed którym stają miliony osób. Jak znaleźć złoty środek pomiędzy dwoma ważnymi sferami życia jakimi są rodzina i praca?

Czym jest właściwie work-life balance?

Work-life balance to nic innego jak równowaga pomiędzy życiem zawodowym a życiem prywatnym. Jest koncepcją zgodnie z którą warunkiem szczęścia i zdrowia człowieka jest brak konfliktu pomiędzy pracą (karierą, ambicjami zawodowymi) a innymi strefami życia, takimi jak relacje rodzinne i towarzyskie, zainteresowania, hobby czy rozrywka. Idea ta narodziła się w latach 70-tych ubiegłego wieku, jako odpowiedź na wyzwania społeczne, takie jak wypalenie zawodowe i pracoholizm.

Początkowo kwestie dotyczące równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym sprowadzane były głównie do ilości godzin spędzanych w pracy i w domu. W obecnych czasach za pomocą  nowoczesnych technologii komunikacyjnych można utrzymywać kontakt z firmą 7 dni w tygodniu przez 24 h na dobę. Dzieje się tak przez to, że odpowiadamy na maile służbowe czy telefony, sprawdzamy raporty lub inne dokumenty, siedząc przy stole z rodziną lub oglądając film w telewizji.

W ciągu ostatnich dwudziestu lat czas pracy zdecydowanie wydłużył się. Spowodowane jest to:

  • oczekiwaniem od pracowników ciągłego, pełnego zaangażowania w sprawy firmy,
  • silnym naciskiem na karierę i sukces zawodowy,
  • lękiem przed utratą pracy,
  • niezdrową ambicją – chęć dorównania inny osobom lub pragnienie bycia od nich lepszym.

Napięcie spowodowane tymi czynnikami sprawia, że także w czasie wolnym, nie jesteśmy w stanie przestać myśleć o sprawach zawodowych. Prowadzi to w efekcie do konfliktów z bliskimi, zmniejsza możliwości odpoczynku i realizowania pasji. Podporządkowanie całego życia pracy także nie przekłada się pozytywnie na naszą karierę zawodową. Początkowo praca która była dla na źródłem satysfakcji i wartością nadającą sens naszemu życiu, staje się naszą zmorą. Pracowanie na pełnych obrotach w końcu prowadzi do przepracowania, w wyniku którego spada efektywność i jakość naszej pracy oraz przyczynia się do konfliktów ze współpracownikami i klientami. W naszym zachowaniu będzie można odczuć apatię, zniechęcenie, rozdrażnienie, pojawi się poczucie frustracji. Wszystko to skutkuje spadkiem poczucia własnej wartości  i sprawia, że praca staje się dla nas źródłem dyskomfortu.

Problem braku równowagi może dotyczyć nas wszystkich. Przechodzimy przez różne etapy w życiu, pełniąc przy tym różne role życiowe i społeczne. Osoby, które dopiero zaczynają karierę zawodową muszą często godzić pracę z edukacją, z opieką nad małymi dziećmi. Natomiast osoby w średnim wieku bywa, że są obciążone dodatkowymi obowiązkami opiekuńczymi nad starzejącymi się rodzicami, chorymi lub niepełnosprawnymi członkami rodziny. 

Jak brak równowagi wpływa na nasze zdrowie?

Długotrwałe poczucie braku równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym nie jest obojętne dla psychicznej i fizycznej kondycji człowieka. Może przyczynić się do nadmiernego stresu, wyczerpania emocjonalnego i pracoholizmu.

Zaburzona równowaga pomiędzy pracą a życiem prywatnym powiązana jest ze stresem. Długotrwały i silny stres może zwiększać naszą podatność na wirusy i bakterie, wrzody żołądka i dwunastnicy, nadciśnienie, chorobę wieńcową, zawał serca i depresję. Stres może prowadzić również do rozwoju chorób psychosomatycznych lub zaostrzyć objawy zaistniałej choroby. Odpowiedzią organizmu na długotrwały stres, którego źródłem jest praca bywa także wypalenie zawodowe. Zagrożeni wystąpieniem tego zjawiska są zwłaszcza pracownicy, którzy stawiają sobie ambitne cele zawodowe.

Brak pogodzenia życia zawodowego z prywatnym prowadzi także do zaburzeń łaknienia i sprawia, że z chęcią sięgamy po używki takie jaka alkohol, papierosy czy narkotyki.

Jak wdrożyć w nasze życie work-life balance?

Na wstępie powinniśmy odpowiednio zorganizować nasz czas. Możemy zacząć od sporządzenia listy spraw, które musimy zrealizować w ciągu dnia. Sporządzenie takiej listy pozwoli na kontrolowanie równowagi pomiędzy pracą a pozostałymi strefami życia. Po wypisaniu czynności, które mamy wykonać, warto odpowiednio je sklasyfikować i ocenić pod względem pilności i ważności. Np. literą A możemy oznaczyć zadania pilne i ważne; literą B zadania, które są albo pilne, albo ważne; literą C zadania, które nie są pilne, ani ważne.

Nie jesteś perfekcyjny

Wiele osób w swoim życiu stawia na perfekcję. Perfekcyjna praca, dom, rodzina, samochód itp. Dorosły człowiek posiadający rodzinę i pracę, ma bardzo dużo obowiązków. Sprostanie wszystkim zadaniom w sposób perfekcyjny nie zawsze jest możliwe, a dążenie do perfekcji może przyczynić się do silnego stresu i wypalenia zawodowego. Nastawienie na skuteczność wykonania zadań jest znacznie bardziej użyteczne niż doskonałość.

Wyłącz telefon i Internet

W czasie przeznaczonym na wypoczynek czy kontakt z rodziną staraj się nie korzystać z telefonu służbowego. Stałe „podłączenie” do Internetu może okazać się źródłem stresu, ponieważ rodzi potrzebę ciągłego sprawdzenia, czy przypadkiem nie otrzymałeś informacji dotyczącej Twojej pracy.

To tylko praca

Nawet jeśli wykonujemy niezwykle pasjonujący zawód, praca nie powinna nam przysłaniać wszystkiego co nas otacza. Musimy znaleźć czas na życie rodzinne, budowanie relacji społecznych, wypoczynek i rozrywkę. Tylko pod warunkiem właściwego rozłożenia sił i zaangażowania pomiędzy różne strefy życia mamy szanse na osiągnięci dobrostanu, czyli poczucia zadowolenia z fizycznego, psychicznego i społecznego stanu własnego życia.

A co na to pracodawca?

Spora część firm dąży do ograniczenia liczby etatów i realizacji jak największej liczby zadań przy zaangażowaniu jak najmniejszej liczby ludzi. Jednak rośnie także świadomość pracodawców, którzy zaczynają dostrzegać, że pozostawianie dłużej w pracy nie zawsze oznacza pracowitość, lecz brak efektywności – pracownik nie potrafi zarządzać pracą w przewidzianym na nią czasie. 

Pracodawcy zaczynają uświadamiać sobie, że dobre samopoczucie pracowników i równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym mają wpływ na efektywność pracy i zaangażowanie. Dlatego też część firm podejmuje działania rozwojowe w zakresie godzenia ról i uczy pracowników, jak skutecznie zadbać o siebie, swoją kondycje i równowagę między różnymi strefami życia. Wśród szkoleń adresowanych do pracowników najbardziej popularne są te dotyczące dobrej organizacji pracy, przeciwdziałania stresowi, czy nawet technik relaksacyjnych.

Jeżeli chcesz sprawdzić swoją równowagę pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym możesz wykonać test znajdujący się tutaj.

Źródła pomocnicze:

  1. www.rodzinaipraca.gov.pl
  2. www.pip.gov.plSposoby na stres. Poradnik dla pracownika.

Skomentuj