Wstępne badania profilaktyczne po zawarciu umowy o pracę

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie pracownikom dostępu do profilaktycznej opieki lekarskiej, w tym wysłanie ich na badania lekarskie do lekarza medycyny pracy. Obowiązek ten wynika z artykułu 229 Kodeksu pracy, który nakłada na pracodawcę konieczność organizacji i finansowania badań medycznych na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku.

Pytanie czytelnika: 

Chciałem zweryfikować sprzeczne informacje jakie można odnaleźć w różnych źródłach. Czy rzeczywiście istnieje zakaz skierowania na wstępne badania profilaktyczne po zawarciu umowy o pracę? Z jakiego przepisu on wynika? 

Zgodnie z art. 26 kodeksu pracy (dalej: KP), stosunek pracy nawiązuje się w dniu określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy. Z nadejściem wskazanej w ten sposób daty strony wykreowanego na tej podstawie stosunku pracy uzyskują status pracodawcy i pracownika.

Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 KP). Pojęcie pracownika, a ściślej jego użycie bądź nieużycie przez ustawodawcę w treści danego przepisu jest kluczowe w kontekście nadesłanego.

Artykuł 229 § 1 KP wyznacza zakres podmiotowy osób podlegających wstępnym badaniom lekarskim, są to:

1. osoby przyjmowane do pracy,
2. pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Na tle analizowanego przypadku, a zatem w sytuacji nowopowstającego stosunku pracy znaczenie posiada pkt 1. Podkreślenia wymaga fakt, iż ustawodawca nie posługuje się w jego treści pojęciem pracownika, lecz „osoby przyjmowanej do pracy”, czyli kandydata na pracownika. Stąd też wniosek, że przepis art. 229 § 1 pkt 1 KP odnosi się do osoby, która jeszcze nie pozostaje w stosunku pracy z kierującym ją na badania podmiotem (potencjalnym/przyszłym pracodawcą).