Wymagania stawiane kandydatom na operatorów suwnic
Suwnice i cięgniki to szczególnego rodzaju dźwignice, wspomagające całą masę procesów technologicznych związanych z transportowaniem ładunków w zakładach pracy.
Dźwignice, jako urządzenia techniczne mogą stwarzać całą gamę zagrożeń dla otoczenia (ludzi i mienia) w jakim są wykorzystywane.
Wynika to z faktu, że przemieszczanie ładunków zarówno jednostkowych, jak i masowych wyzwalać będzie energię kinetyczną, która niekontrolowana może wywołać znaczne straty ludzkie bądź materialne. Dlatego też pracownicy sterujący tymi urządzeniami muszą z jednej strony cechować się określonymi predyspozycjami zdrowotnymi, z drugiej natomiast winni dysponować odpowiednimi kwalifikacjami w tym zakresie.
Zgodnie z obowiązującym w naszym kraju prawem pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do wykonywania której nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności (art. 2373 § 1 Kodeksu pracy).
Takie uregulowanie przez prawodawcę wynika z dwóch aspektów, które należy rozważyć z punktu widzenia obsługi suwnic i cięgników.
Pierwszy aspekt związany jest z predyspozycjami zdrowotnymi kandydata na operatora omawianych urządzeń.
Zgodnie z przepisami, posiadającymi uzasadnienie medyczne, prace przy obsłudze suwnic sterowanych z kabiny oraz sterowanych zdalnie zostały zakwalifikowane jako prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej (pkt 1 Załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej).
Oznacza to, że aby móc wykonywać obowiązki operatora pracownik winien w ramach profilaktycznych badań lekarskich przejść obok badań ogólnych także specjalistyczne badania psychotechniczne (związane ze sprawnością psychoruchową).
Obowiązek ten, potwierdzony odpowiednim zaświadczeniem lekarskim warunkuje legalne dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy w zakresie obsługi urządzeń podnośnikowych z mechanizmem podnoszącym towary(wg terminologii Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera w Łodzi).
Drugi aspekt dotyczy już bezpośrednio kwalifikacji jakimi powinien dysponować operator (tj. zasobem wiedzy teoretycznej wraz z umiejętnością praktycznego jej wykorzystania, potwierdzonej stosownym świadectwem, dyplomem lub zaświadczeniem wydanymi przez uprawnione do tego podmioty).
Szczegółowo tę kwestię reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzenia kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz.U. 2001 nr 79 poz. 849), zgodnie z którym operatorzy, jak i konserwatorzy suwnic i cięgników z napędem mechanicznym powinni posiadać stosowne kwalifikacje potwierdzone zaświadczeniem kwalifikacyjnym, wydanym przez jednostkę dozoru technicznego (UDT lub TDT w zależności od właściwości rzeczowej).
Zanim jednak operator uzyska zaświadczenie kwalifikacyjne musi w jakiś sposób zdobyć wiedzę i umiejętności w zakresie obsługi suwnic i cięgników.
Możliwości w tym zakresie są dwie. Pierwsza z nich to co najmniej jednomiesięczna praktyka w zakładzie pracy pod nadzorem doświadczonego pracownika-operatora UTB. Druga natomiast to specjalistyczny kurs zawodowy prowadzony przez uprawnione do tego ośrodki szkoleniowe, dysponujące programami szkolenia zatwierdzonymi przez właściwy organ dozoru technicznego.
Podsumowując zatem, kandydaci na operatorów suwnic i cięgników powinni spełniać następujące wymagania:
- Ukończone 18 lat;
- Stan zdrowia, który umożliwia wykonywanie danej pracy, potwierdzony stosownym orzeczeniem lekarza medycyny pracy;
- Co najmniej jednomiesięczna praktyka w zakresie obsługi odpowiedniego typu suwnicy lub cięgnika odbyta w zakładzie pracy pod nadzorem doświadczonego pracownika-operatora UTB;
- Dysponować wiedzą w zakresie obowiązujących przepisów, zasady działania poszczególnych mechanizmów i urządzeń zabezpieczających, a także umiejętnością praktycznej obsługi określonych typów suwnic lub cięgników.
Warunkiem uzyskania zaświadczenia kwalifikacyjnego jest złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu przed komisją egzaminacyjną, powołaną przez właściwy organ dozoru technicznego.
Kategorie uprawnień do obsługi suwnic i cięgników
Klasyfikacja wg Urzędu Dozoru Technicznego:
| Grupa | Kategoria | Zakres uprawnienia do obsługi określony poprzez rodzaj (przeznaczenie) urządzeń. | Szczegółowy zakres – możliwe ograniczenia |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| Cięgniki | II W | Wciągniki i wciągarki sterowane z poziomu roboczego oraz żurawie stacjonarne warsztatowe. | Przeznaczenie urządzeń: – hakowe ogólnego przeznaczenia, – specjalne:
inne. |
| I W | Wciągniki i wciągarki sterowane z poziomu roboczego lub z kabiny oraz żurawie stacjonarne warsztatowe.
| Przeznaczenie urządzeń: – hakowe ogólnego przeznaczenia, – specjalne:
inne. | |
| Suwnice
| II S | Suwnice, wciągniki i wciągarki sterowane z poziomu roboczego oraz żurawie stacjonarne warsztatowe.
| Przeznaczenie urządzeń: – hakowe ogólnego przeznaczenia, – specjalne:
inne. |
| I S | Suwnice, wciągniki i wciągarki sterowane z poziomu roboczego lub z kabiny oraz żurawie stacjonarne warsztatowe.
| Przeznaczenie urządzeń: – hakowe ogólnego przeznaczenia, – specjalne:
inne. |
Kategorie uprawnień do obsługi suwnic i cięgników wg Urzędu Dozoru Technicznego
Klasyfikacja wg Transportowego Dozoru Technicznego:
| Kategoria kwalifikacyjna | Wyszczególnienie rodzajów urządzeń |
| 1 | 2 |
| III | Obsługa wciągników i wciągarek sterowanych z poziomu roboczego |
| II | Obsługa dźwignic wg kategorii III, obsługa wciągników i wciągarek sterowanych z kabiny. |
Obsługa suwnic hakowych sterowanych z poziomu roboczego. Obsługa suwnic sterowanych z kabiny do 32 tonIObsługa dźwignic według kategorii II oraz suwnic o specjalnym przeznaczeniu oraz dźwignic linowych
Tryb sprawdzenia kwalifikacji operatorów suwnic i cięgników
Zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Gospodarki z 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzenia kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz.U. 2001 nr 79 poz. 849), sprawdzenie kwalifikacji jest czynnością odpłatną, przeprowadzaną na wniosek osoby zainteresowanej lub na wniosek pracodawcy zatrudniającego tę osobę.
Wniosek o sprawdzenie kwalifikacji powinien zawierać:
1) rodzaj i zakres kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana (wg zestawienia przedstawionego w pkt 2.2. niniejszego rozdziału),
2) imię i nazwisko,
3) datę i miejsce urodzenia,
4) numer PESEL,
5) adres stałego miejsca zamieszkania,
6) wykształcenie,
7) przebieg praktyki zawodowej,
8) miejsce pracy i adres pracodawcy,
9) zawód wykonywany,
10) posiadane zaświadczenia kwalifikacyjne,
11) zakład, w którym będzie możliwe przeprowadzenie egzaminu.
Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie dokonania opłaty za sprawdzenie kwalifikacji w wysokości 152 zł.
Właściwy organ dozoru technicznego, po stwierdzeniu kompletności wniosku wyznacza termin egzaminu sprawdzającego kwalifikacje, powiadamiając o nim niezwłocznie wnioskodawcę.
Egzamin składa się z dwóch części tj. z egzaminu ustnego z wiedzy teoretycznej oraz z egzaminu praktycznego polegającego na sprawdzeniu umiejętności w zakresie obsługi i konserwacji urządzeń technicznych.
Szczegółową tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna w zależności od rodzaju i zakresu kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana, i podaje ją do wiadomości tej osobie, na 14 dni przed terminem egzaminu.
Skomentuj