Zachowajmy bezpieczeństwo przy porządkach świątecznych

Okres przedświątecznym jest czasem wzmożonej aktywności. Między sprzątaniem, gotowaniem, pieczeniem czy kupowaniem, nie zapomnijmy o zachowaniu bezpieczeństwa, zwłaszcza jeśli chodzi o prace porządkowe.

Wypadki w domu to zagrożenie, które dotyczy praktycznie każdego. Nasze zacisze domowe, w niektórych przypadkach może okazać się miejscem  niebezpiecznym dla nas, w dużej mierze zależy to od nas samych. Przede wszystkim należy zapobiegać i przewidywać. Źródłem wypadków w czterech ścianach jest zwykle nieuwaga. Czasami drobne elementy takie jak niezabezpieczone odpowiednio gniazdka, przewody elektryczne, niewłaściwie dobrana (zbyt śliska) posadzka czy chociażby kanty mebli mogą wpływać na nasze bezpieczeństwo. Powiedzenie, że „pośpiech jest złym doradcą” w tym temacie jest zdecydowanie adekwatne.

Do najczęstszych prac domowych możemy zaliczyć:

• prace na drabinach np. wymiana firman, mycie okien, ścieranie kurzy z wyższych konstrukcji;
• prace ze sprzętem potencjalnie niebezpiecznym np. z nożem;
• prace ze sprzętem elektrycznym;
• prace z substancjami chemicznymi;
• prace w wymuszonych pozycjach.

Zagrożeniami, które mogą nam się przydarzyć podczas prac domowych to:

1.      Potknięcie i upadek na tym samym poziomie.

Przyczyną zagrożenia mogą być przede wszystkim śliskie i nierówne powierzchnie, znajdujące się na podłodze ciecze, wystające progi pomiędzy pomieszczeniami oraz w drzwiach wejściowych.

Poślizgnięcia i potknięcia są definiowane przez odmienny sposób, w jaki powodują obrażenia:

Poślizgnięcia – występują, gdy nie ma wystarczającej siły tarcia. Oznacza to brak przyczepności pomiędzy spodem obuwia a nawierzchnią dla ruchu pieszego, najczęściej powodowaną przez wodę, olej, inne ciecze, a czasami przez nieodpowiednie obuwie.

Potknięcia – są spowodowane, gdy stopa nagle uderza w obiekt na swojej drodze i nie może się poruszyć do przodu.  Zachwianie się lub upadek wynika z potknięcia się o przeszkodę.

W skutek poślizgnięcia czy potknięcia może dojść do złamania lub zwichnięcia kończyn, a niekiedy może się skończyć tylko na drobnym potłuczeniu czy siniaku. Niemniej jednak pamiętajmy, że środki używane do mycia i konserwacji podłóg oraz posadzek nie powinny zmniejszać przyczepności nawierzchni. Niewłaściwie zastosowany detergent może  spowodować zwiększenie zagrożenia. Aby sprzątanie było skuteczne detergent musi być zastosowany w odpowiednim stężeniu i być pozostawiony na posadzce przez czas określony przez jego producenta.

2.      Upadek na niższy poziom

Zagrożenie upadku na niższy poziom związane jest przede wszystkim z pracą z przenośną drabiną czy podestem (czyszczenie wysokich mebli, regałów, mycie okien). Zagrożenie pochodzi  ze strony niewłaściwie wykorzystywanego sprzętu do pracy domowej na wysokości do 1 m lub użytkowania sprzętu nieprzystosowanego do prac tego typu (stosowanie przypadkowego wyposażenia pomieszczeń – np. krzeseł). Ponadto do upadków może dojść także przy nieostrożnym schodzeniu ze schodów, czy przy wykonywaniu prac w pośpiechu.

Możliwymi skutkami upadków na niższym poziomie mogą być złamania, zwichnięcia, stłuczenia.

Odpowiednio dobrana drabina może być pomocna podczas domowych prac. Nie warto ryzykować upadku wspinając się na wszystko co akurat mamy „pod ręką”, najczęściej stołki i krzesła. W domu najlepiej sprawdzi się drabina aluminiowa, ponieważ jej konstrukcja jest mocna i lekka zarazem.

3.  Uderzenie o nieruchome przedmioty

Podczas prac domowy zdarza nam się przesuwać meble, czy sprzęt, co może doprowadzić do uderzeń o nieruchome przedmioty. Nasza czujność powinna być wzmożona zwłaszcza, gdy jesteśmy w pobliżu ostrych krawędzi. Nie powinniśmy przede wszystkim ograniczać przestrzeni. Należy pracę zaplanować tak, aby nie ograniczać sobie przestrzeni pracy oraz zastosować odpowiednią szerokość przejść pomiędzy meblami, jeśli jest to konieczne.

Skutkami niezachowania warunków powyżej mogą być potłuczenia, siniaki, guzy.

4.  Uderzenie, przygniecenie przez spadające przedmioty

 Przyczyną zagrożenia są wszystkie przedmioty ułożone na półkach lub szafkach, ale również brak porządku w pomieszczeniu. Przez brak porządku można rozumieć zaleganie niepotrzebnych przedmiotów na wyższych konstrukcjach mebli, czy szafek.

5.  Porażenie prądem

Do porażenia prądem elektrycznym dochodzi najczęściej wskutek niewłaściwego posługiwania się elektrycznym sprzętem gospodarstwa domowego, np. dotykania mokrymi rękoma podłączonego do sieci sprzętu. Porażenie prądem może być również wynikiem wad konstrukcyjnych domowych urządzeń elektrycznych (np. uszkodzenia sznura sieciowego albo niesprawnej wtyczki).                       

Skutkami porażenia prądu mogą być utrata przytomności i skurcze mięśni, w wyniku których osoba porażona jest niezdolna do samodzielnego uwolnienia się od źródła prądu. Skurcz ten ustępuje dopiero w chwili wyłączenia prądu i może być przyczyną zwichnięć, a także złamań kości. W wyniku porażenia prądem może również dojść do oparzenia w miejscu wejścia prądu do organizmu i jego ujścia na zewnątrz. W skrajnych przypadkach może dojść do martwicy i zwęgleń tkanki.

Niewłaściwe użytkowanie urządzeń elektrycznych może spowodować:

• porażenie i oparzenie prądem elektrycznym;
• pożar;
• wybuch.

Podczas porządków domowych z użyciem prądu elektrycznego zachowaj zasady bezpieczeństwa takie jak:

• wycieraj mokre ręce zanim skorzystasz z urządzenia zasilanego energią elektryczną;
• uważaj, by woda nie dostała się do wnętrza urządzenia elektrycznego – mogłoby to doprowadzić do zwarcia. W tym celu warto unikać stawiania otwartych naczyń z wodą w pobliżu urządzeń na prąd;
• nie należy korzystać z gniazdek elektrycznych, które są wyrwane ze ściany;
• wyciągając wtyczkę z gniazdka należy trzymać jej koniec jedną ręką, a obudowę kontaktu przytrzymywać drugą;
• urządzenia elektryczne należy użytkować zgodnie z ich przeznaczeniem. Nie powinno się korzystać z urządzeń na prąd, jeśli mają ślady jakiegokolwiek uszkodzenia.

6.  Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo-szkieletowego)

Przyczyną dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego mogą być prace wykonywane w domu takie jak – pranie, prasowanie, odkurzanie, zmywanie naczyń. Są to prace o charakterze monotypowym, jednostajnie angażującym te same mięśnie. Dodatkowo wykonywane są one zwykle w wymuszonej pozycji ciała. Zginanie tułowia z jednoczesnym pochylaniem głowy (np.: zmywanie, prasowanie, pranie) powoduje duże obciążenia kręgosłupa oraz mięśni pleców i szyi. Dodatkowym problemem jest to, że ze względu na brak urozmaicenia i powtarzanie tych samych czynności zwykle obciążane są te same mięśnie lub grupy mięśniowe. 

Aby nie doprowadzić do przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego podczas prac domowych, zastosuj się do poniższych zaleceń:

• odpowiednio rozplanuj czynności;
• wykonuj czynności różnorodne, tym samym unikasz pracy statycznej i powtarzalnej;
• wykonuj czynności odpowiednie do swoich możliwości np. unikaj dźwigania zbyt ciężkich przedmiotów.

7.  Kontakt z substancjami chemicznymi 

Chemia gospodarcza znajduje się obecnie w niemal każdym domu. Środki czyszczące powszechnie dostępne na rynku, takie jak detergenty, płyny do mycia podłóg i polerowania mebli oraz wiele innych środków czyszczących do szkła, drewna, metali, kuchenek, toalet i udrażniania rur, mogą zawierać niebezpieczne dla zdrowia związki chemiczne między innymi: amoniak, fosforany, ług, chlor, formaldehyd i fenole.

Niebezpieczne substancje chemiczne – jak stężone kwasy (np. kwas siarkowy, kwas azotowy), zasady (np. amoniak, soda) lub alkohole mają postać płynną lub stałą. W warunkach domowych sprawcą oparzeń mogą być żrące środki czystości do usuwania osadów, zatłuszczeń czy udrażniania rur.

Do niebezpiecznych substancji zaliczamy: silne wybielacze do tkanin z chlorem, płyny bakteriobójcze do toalety, silne koncentraty do czyszczenia tłuszczu i przypalenizny z kominków oraz płyny do czyszczenia biżuterii. Zagrożenie stanowią stosowane w ogrodach substancje do zwalczania szkodników czy ochrony roślin.

Rodzaj detergentu, stężenie substancji i czas kontaktu ze skórą decyduje o ciężkości oparzenia.

Aby zmniejszyć ryzyko kontaktu z substancjami chemicznymi:

• stosuj odpowiednie środki ochrony indywidualnej (rękawice gumowe);
• czytaj etykiety, ulotki, oznakowania środków, których używasz;
• przed użyciem produktu zapoznaj się z instrukcją stosowania;
• pamiętaj, że produkty zawierające substancje chemiczne sklasyfikowane są jako niebezpieczne, dlatego należy je przechowywać zawsze w oryginalnych opakowaniach, a jeśli nie jest to możliwe powinny być odpowiednio oznakowane.

8.  Kontakt z wirusami i bakteriami

Roztocza kurzu to jeden z najbardziej rozpowszechnionych, wszechobecnych pasożytów występujący w naszych domach. Miejsca, gdzie najczęściej i najliczniej bytują roztocze kurzu domowego to materace, dywany, narzuty, kotary i zasłony, a także meble tapicerskie, w mniejszych ilościach występują w kurzu na podłodze czy meblach drewnianych.

Roztocza kurzu domowego to często spotykany alergen w pomieszczeniach. U osób borykających się z alergią na kurz domowy może występować astma, wysypka czy podrażnienia skóry i błon śluzowych. Głównym objawem alergii na kurz jest występowanie tak zwanego kataru alergicznego oraz inne objawy kojarzone często z przeziębieniem jak: kichanie (występujące głównie rano oraz podczas sprzątania) łzawienie oczu , uczucie swędzenia nosa, gardła i kącików oczu, duszność, uczucie zmęczenia, senność, częstsze bóle głowy, a także zaburzenia koncentracji uwagi.

Zachowanie bezpieczeństwa nie obowiązuje tylko w zakładach pracy. Podczas wykonywania prac typowo domowych również należy zachować czujność oraz przestrzegać zasad, które zagwarantują nam bezpieczeństwo.