Zasady stosowania znaków i sygnałów bezpieczeństwa
Znakami i sygnałami bezpieczeństwa są wszystkie sygnały dźwiękowe i świetlne, komunikaty słowne oraz sygnały ręczne. Ich celem jest informowanie pracownika o występujących zagrożeniach podczas pracy.
Znaki i sygnały bezpieczeństwa przekazują istotne informacje, które mają wpływ na zachowania pracowników, w tym przede wszystkim informują o występujących zagrożeniach w danym zakładzie pracy. Stosowane są wszędzie tam, gdzie nie można zlikwidować zagrożenia środkami ochrony zbiorowej lub innymi środkami stosowanymi w organizacji pracy.
Zasady stosowania znaków bezpieczeństwa
Znaki bezpieczeństwa powinny być umieszczone odpowiednio do linii wzroku – w miejscu lub w najbliższym otoczeniu określonego zagrożenia, a w przypadku ogólnego zagrożenia – przy wejściu na teren, na którym występuje zagrożenie.
Miejsce, w którym znajdują się znaki bezpieczeństwa, powinno być dobrze oświetlone, łatwo dostępne i widoczne.
Wyróżniamy stałe znaki takie jak: znaki zakazu, ostrzegawcze, nakazu, ewakuacyjne i informacyjne.
Miejsca w zakładzie pracy, do których pracownicy mają dostęp podczas pracy, a w których istnieje ryzyko kolizji z przeszkodami, upadku lub spadania przedmiotów, powinny być oznakowane skośnymi pasami – na przemian żółtymi i czarnymi lub czerwonymi i białymi.
Natomiast drogi w budynkach powinny być wyraźnie wyznaczone za pomocą ciągłych pasów o dobrze widocznej barwie (z uwzględnieniem barwy podłoża) – najlepiej żółtej albo białej.
Ponadto szczegółowe wymagania dotyczące znaków bezpieczeństwa można odnaleźć w Polski Normach m.in.: .
- PN-N-01256-5:1998 Znaki bezpieczeństwa – Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych;
- PN-N-01256-04:1997 Znaki bezpieczeństwa – Techniczne środki przeciwpożarowe;
- PN-N-01256-4:1997/Az1:2003 Znaki bezpieczeństwa – Techniczne środki przeciwpożarowe.
Należy pamiętać, że znak bezpieczeństwa powinien być usunięty, gdy przestanie istnieć zagrożenie, którego dotyczy.
Zasady stosowania sygnałów bezpieczeństwa
Łącznie mogą być stosowane:
- sygnały świetlne i dźwiękowe,
- sygnały świetlne i komunikaty słowne,
- sygnały ręczne i komunikaty słowne.
Sygnały świetlne – wymagania
- Światło emitowane przez urządzenia sygnalizacyjne powinno kontrastować odpowiednio z otoczeniem i warunkami jego stosowania; nie może być ono zbyt silne, aby nie powodowało olśnienia, ani też zbyt słabe, aby nie powodowało złej widoczności sygnału.
- Powierzchnia świecąca może być tylko w jednym kolorze lub zawierać symbol obrazkowy (piktogram) na określonym tle – zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach.
- W sytuacjach gdy urządzenie może wysyłać sygnał ciągły i przerywany (migający) – sygnał przerywany powinien być używany do informowania o większym niebezpieczeństwie lub o pilniejszej potrzebie interwencji albo podjęcia określonej akcji, niż na to wskazuje sygnał ciągły.
- Jeżeli sygnał świetlny przerywany jest używany zamiast lub razem z sygnałem dźwiękowym, kod tego sygnału powinien być taki sam.
- Urządzenie do wysyłania sygnałów świetlnych, używane w przypadku poważnego niebezpieczeństwa, powinno zapewniać ciągłość wysyłania sygnałów, w szczególności poprzez zainstalowanie dodatkowego źródła światła lub systematyczne kontrole urządzenia.
Sygnały dźwiękowe – wymagania
Sygnał dźwiękowy powinien:
- być dobrze słyszalny – o poziomie dźwięku odpowiednio wyższym niż poziom hałasu tła (otoczenia), a jednocześnie nie może być nadmiernie głośny lub przykry;
- być łatwo rozpoznawalny; zwłaszcza jeśli chodzi o czas trwania impulsów oraz przerw między impulsami i grupą impulsów;
- łatwo odróżniać się od innych sygnałów dźwiękowych oraz hałasu tła (otoczenia).
Sygnał dźwiękowy wzywający do ewakuacji powinien być ciągły.
Komunikaty słowne – wymagania
Komunikat słowny wysyłany przez nadawcę lub urządzenie emitujące do jednego lub wielu odbiorców powinien mieć formę krótkich tekstów, zwrotów, słów pojedynczych lub grupy słów.
Komunikaty słowne powinny być możliwie jak najkrótsze, najprostsze i przejrzyste. Komunikaty te mogą być przekazywane w sposób bezpośredni – wypowiadane przez człowieka, jak i pośrednio – emitowane za pomocą odpowiedniego urządzenia.
Słowa używane przy stosowaniu komunikatów słownych razem z sygnałami ręcznymi | |
start | rozpoczęcie kierowania |
zatrzymać | przerwa lub zakończenie jakiegoś ruchu |
koniec | zatrzymanie działania |
szybko | konieczność przyspieszenia ruchu ze względów bezpieczeństwa |
wolno | konieczność powolnego wykonywania ruchu |
do góry | ponieść ładunek do góry |
do dołu | opuścić ładunek w dół |
do przodu | kierunek ruchu (skoordynowany z sygnałem ręcznym) |
do tyłu | kierunek ruchu (skoordynowany z sygnałem ręcznym) |
w prawo | kierunek ruchu (skoordynowany z sygnałem ręcznym) |
w lewo | kierunek ruchu (skoordynowany z sygnałem ręcznym) |
stop | konieczność zatrzymania w nagłym przypadku. |
Sygnały ręczne – wymagania
Sygnał ręczny powinien być precyzyjny, łatwy do wykonania i zrozumienia, a także odróżniać się od innych sygnałów. Osoba przekazująca sygnały ręczne – sygnalista lub hakowy – zwana dalej sygnalistą, wykonuje za pomocą rąk lub dłoni określone w poniższej tabeli gesty, przekazując w ten sposób instrukcje dotyczące określonych manewrów osobie odbierającej sygnały.
Znaczenie sygnału | Opis sygnału | Ilustracja |
| ||
START Uwaga! Początek kierowania | Obie ręce wyciągnięte poziomo, dłonie zwrócone wewnętrzną stroną do przodu |
|
ZATRZYMAĆ Przerwa – koniec ruchu | Prawa ręka skierowana do góry, z wewnętrzną stroną dłoni skierowaną do przodu |
|
KONIEC Zatrzymanie działania | Obie ręce połączone na wysokości klatki piersiowej |
|
RUCH SZYBKI | Zakodowane gesty sterujące ruchem, przedstawione w tabeli, wykonywane są w szybkim tempie |
|
RUCH POWOLNY | Zakodowane gesty sterujące ruchem, przedstawione w tabeli, wykonywane są bardzo powoli |
|
| ||
PODNIEŚĆ DO GÓRY | Prawa ręka skierowana do góry z dłonią skierowaną wewnętrzną stroną do przodu – wykonuje wolno ruch okrężny |
|
OPUŚCIĆ DO DOŁU | Prawa ręka skierowana do dołu z dłonią skierowaną wewnętrzną strona do przodu – wykonuje wolno ruch okrężny |
|
ODLEGŁOŚĆ PIONOWA | Dłonie pokazują odpowiednią odległość |
|
| ||
RUCH DO PRZODU | Obie ręce zgięte, dłonie skierowane wewnętrzną stroną do góry, przedramiona wykonują powolne ruchy w kierunku ciała |
|
RUCH DO TYŁU | Obie ręce zgięte, dłonie skierowane wewnętrzna stroną na zewnątrz, przedramiona wykonują powolne ruchy od siebie |
|
RUCH W PRAWO OD SYGNALISTY | Prawa ręka wyciągnięta poziomo z dłonią zwróconą wewnętrzną stroną do dołu, wykonuje małe powolne ruchy w prawo |
|
RUCH W LEWO OD SYGNALISTY | Lewa ręka wyciągnięta poziomo z dłonią zwróconą wewnętrzną stroną do dołu, wykonuje małe powolne ruchy w lewo |
|
ODLEGŁOŚĆ POZIOMA | Dłonie pokazują odpowiednią odległość |
|
| ||
STOP Zatrzymanie w nagłym przypadku | Obie ręce wyciągnięte do g&oacut |
Skomentuj