Ocena ryzyka zawodowego – hałas i drgania

Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy jest istotnym elementem zarządzania bezpieczeństwem. Jak zatem ocenić ryzyko zawodowe w narażeniu na hałas i drgania mechaniczne?

Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na hałas, wynikające z cech miejsca pracy oraz ze stosowanych w konkretnych warunkach środków lub procesów pracy, ze uwzględnieniem:

• poziomu i rodzaju narażenia, włącznie z narażeniem na hałas impulsowy;
• czasu trwania narażenia, w tym czasu pracy w godzinach nadliczbowych;
• wartości NDN oraz wartości progów działania dla hałasu;
• skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym należących do grup szczególnego ryzyka;
• skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i drganiami mechanicznymi;
• informacji dotyczących poziomu emisji hałasu, dostarczanych przez producenta środków pracy;
• istnienia alternatywnych środków pracy ograniczających emisję hałasu;
• informacji uzyskanych w wyniku profilaktycznych badań lekarskich pracowników;
• pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i sygnałami bezpieczeństwa lub innymi dźwiękami, które pracownik powinien obserwować w celu ograniczenia ryzyka wypadku przy pracy;
• skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i substancjami chemicznymi o działaniu szkodliwym na narząd słuchu (substancjami ototoksycznymi), jeżeli umożliwia to stan wiedzy technicznej i medycznej;
• dostępności środków ochrony indywidualnej przed hałasem o odpowiedniej charakterystyce tłumienia;

Ocena ryzyka zawodowego, powinna być udokumentowana w sposób przyjęty u danego pracodawcy oraz dokonywana każdorazowo, gdy nastąpiły zmiany warunków wykonywania pracy lub jeśli konieczność weryfikacji wykażą wyniki profilaktycznych badań lekarskich pracowników.

Pracodawca eliminuje u źródła ryzyko zawodowe związane z narażeniem na hałas albo ogranicza je do możliwie najniższego poziomu, uwzględniając dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo-techniczny.

Po osiągnięciu lub przekroczeniu w środowisku pracy wartości progów działania hałasu pracodawca:

sporządza i wprowadza w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas oraz dostosowuje te działania do potrzeb pracowników należących do grup szczególnego ryzyka.

Program działań organizacyjno-technicznych powinien uwzględniać:

• unikanie procesów lub metod pracy powodujących narażenie na hałas i zastępowaniu ich innymi, stwarzającymi mniejsze narażenia;
• dobieranie środków pracy przeznaczonych do wykonywania określonej pracy o możliwie najniższym poziomie emisji hałasu;
• ograniczanie narażenia na hałas środkami technicznymi przez stosowanie obudów dźwiękoizolacyjnych, kabin dźwiękoszczelnych, tłumików, ekranów, materiałów dźwiękochłonnych oraz układów izolujących i tłumiących dźwięki materiałowe,
• projektowanie miejsc pracy i rozmieszczanie stanowisk pracy w sposób umożliwiający izolację od źródeł hałasu oraz ograniczający jednoczesne oddziaływanie wielu źródeł na pracownika;
• konserwowanie środków pracy, obiektów budowlanych, urządzeń i układów izolujących i tłumiących hałas oraz innych środków ochrony zbiorowej;
• informowanie i szkolenie pracowników w zakresie poprawnego i bezpiecznego posługiwania się środkami pracy;
• ograniczaniu czasu i poziomu narażenia oraz liczby osób narażonych na hałas przez właściwą organizację pracy, w szczególności stosowanie skróconego czasu lub przerw w pracy i rotacji na stanowiskach pracy.

Drgania — ocena ryzyka zawodowego

Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na drgania mechaniczne uwzględniając:

• poziom i rodzaj narażenia, włącznie z narażeniem na drgania mechaniczne przerywane i powtarzające się wstrząsy;
• czas trwania narażenia, w tym czasu pracy w godzinach nadliczbowych;
• wartości NDN oraz wartości progów działania;
• skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym należących do grup szczególnego ryzyka;
• skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynikające z interakcji pomiędzy hałasem i drganiami mechanicznymi;
• informacje dotyczące poziomu emisji drgań mechanicznych, dostarczanych przez producenta środków pracy;
• istnienie alternatywnych środków pracy do ograniczenia emisji drgań mechanicznych;
• informacje uzyskanych w wyniku profilaktycznych badań lekarskich pracowników;
• dostępność środków ochrony indywidualnej przed drganiami mechanicznymi o odpowiedniej charakterystyce tłumienia;
• pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z oddziaływań drgań mechanicznych na środki pracy lub miejsce pracy, takich jak zakłócenia stabilności konstrukcji lub złączy, utrudnione operowanie elementami sterowniczymi, nieprawidłowości w odczytach wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej;
• wpływ niskich temperatur i zwiększonej wilgotności na pracowników narażonych na działanie drgań mechanicznych, a szczególnie drgań miejscowych.

Ocena ryzyka zawodowego powinna być udokumentowana w sposób przyjęty u danego pracodawcy i dokonywana każdorazowo, gdy nastąpiły zmiany warunków wykonywania pracy lub jeśli konieczność weryfikacji wykażą wyniki profilaktycznych badań lekarskich pracowników.

Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na drgania mechaniczne uwzględniając:

• poziom i rodzaj narażenia, włącznie z narażeniem na drgania mechaniczne przerywane i powtarzające się wstrząsy;
• czas trwania narażenia, w tym czasu pracy w godzinach nadliczbowych;
• wartości NDN oraz wartości progów działania;
• skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym należących do grup szczególnego ryzyka;
• skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynikające z interakcji pomiędzy hałasem i drganiami mechanicznymi;
• informacje dotyczące poziomu emisji drgań mechanicznych, dostarczanych przez producenta środków pracy;
• istnienie alternatywnych środków pracy do ograniczenia emisji drgań mechanicznych;
• informacje uzyskanych w wyniku profilaktycznych badań lekarskich pracowników;
• dostępność środków ochrony indywidualnej przed drganiami mechanicznymi o odpowiedniej charakterystyce tłumienia;
• pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z oddziaływań drgań mechanicznych na środki pracy lub miejsce pracy, takich jak zakłócenia stabilności konstrukcji lub złączy, utrudnione operowanie elementami sterowniczymi, nieprawidłowości w odczytach wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej;
• wpływ niskich temperatur i zwiększonej wilgotności na pracowników narażonych na działanie drgań mechanicznych, a szczególnie drgań miejscowych.

Ocena ryzyka zawodowego powinna być udokumentowana w sposób przyjęty u danego pracodawcy dokonywana każdorazowo, gdy nastąpiły zmiany warunków wykonywania pracy lub jeśli konieczność weryfikacji wykażą wyniki profilaktycznych badań lekarskich pracowników.

Pracodawca eliminuje u źródła ryzyko zawodowe związane z narażeniem na drgania mechaniczne albo ogranicza je do możliwie najniższego poziomu, uwzględniając dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo-techniczny.

Po osiągnięciu lub przekroczeniu w środowisku pracy wartości progów działania drgań mechanicznych pracodawca sporządza i wprowadza w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na drgania mechaniczne oraz dostosowuje te działania do potrzeb pracowników należących do grup szczególnego ryzyka.

Program działań organizacyjno-technicznych powinien uwzględniać:

• unikanie procesów lub metod pracy powodujących narażenie na drgania mechaniczne i zastępowaniu ich innymi, stwarzającymi mniejsze narażenia;
• dobieranie środków pracy przeznaczonych do wykonywania określonej pracy o możliwie najniższym poziomie emisji drgań mechanicznych;
• ograniczanie narażenia na drgania mechaniczne przez stosowanie materiałów, elementów i układów izolujących i tłumiących drgania, w tym amortyzowanych siedzisk, uchwytów i rękawic antywibracyjnych;

Za: dr inż. Iwona Romanowska-Słomka, dr inż. Adam Słomka

Ocena ryzyka zawodowego