Bezpieczeństwo ucznia w szkole
Przy okazji powrotu uczniów do szkół warto poruszyć temat ich bezpieczeństwa. Większość niebezpiecznych wydarzeń wiąże się z nieprzestrzeganiem regulaminów oraz nieodpowiednim zachowaniem. Jakie są wytyczne dla bezpieczeństwa zdrowotnego uczniów? Jakie czynniki szczególnie wpływają na zagrożenie uczniów? W jakich miejscach najczęściej dochodzi do wypadków?
Wytyczne zachowania bezpieczeństwa zdrowotnego
Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym Inspektoratem Sanitarnym przedstawiało wytyczne dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego w szkołach. Pracownikom szkół oraz uczniom zarekomendowano szczepienie (zgodnie z Programem Szczepień ochronnych na dany rok), przestrzeganie odpowiednich zasad higieny (tj. częste mycie rąk, ochrona podczas kaszlu i kichania, unikanie dotykania oczu, nosa i ust), a także wietrzenie sal lekcyjnych.
W piśmie podkreślono, że przedstawiając ogólne wytyczne nie jest możliwe uwzględnienie specyfiki każdej ze szkół. Szczególnie istotne jest zachowanie dbałości o bezpieczeństwo zdrowotne, ale i o zdrowie psychiczne. Możliwość zastosowania optymalnych, a czasem nietypowych, a jednocześnie skutecznych rozwiązań może być następstwem pozostawienia decyzyjności i autonomii dyrektorom, którzy najlepiej znają i rozumieją wszystkie uwarunkowania swojej szkoły.
Mając na uwadze powyższe dyrektor kierujący szkołą lub placówką posiada kompetencje do podejmowania rozstrzygnięć w zakresie szczegółowych zasad bezpieczeństwa zdrowotnego na terenie szkoły lub placówki, w tym zorganizowanie higienicznych i bezpiecznych warunków na jej terenie.
Dalszą część pisma podzielono na cztery segmenty:
- Zasady organizacji zajęć:
- Do szkoły może uczęszczać uczeń bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
- Codzienna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka.
- Uczniowie mogą być przyprowadzani do szkoły i z niej odbierani przez opiekunów bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
- Zaleca się, aby uczniowie po przyjściu do szkoły w pierwszej kolejności myli ręce wodą z mydłem.
- Dyrektor szkoły w uzgodnieniu z radą rodziców i samorządem uczniowskim może określić szczegółowe zasady bezpieczeństwa zdrowotnego w regulaminie szkoły i upowszechnia je wśród całej społeczności szkolnej.
- Należy ograniczać przebywanie w szkole osób z zewnątrz.
- Jeżeli pracownik szkoły zaobserwuje u ucznia objawy mogące wskazywać na infekcję bądź chorobę zakaźną, należy odizolować ucznia w odrębnym pomieszczeniu lub wyznaczonym miejscu i niezwłocznie powiadomić rodziców/opiekunów o konieczności pilnego odebrania ucznia ze szkoły.
- Proponuje się korzystanie przez uczniów z boiska szkolnego oraz pobyt na świeżym powietrzu na terenie szkoły.
- Zasady dotyczące higieny, czyszczenia lub dezynfekcja pomieszczeń i powierzchni:
- zaleca się, aby wszystkie osoby trzecie, które wchodzą do szkoły zachowały higienę rąk, a jeżeli jest to możliwe, myły ręce.
- Należy monitorować codzienne prace porządkowe, ze szczególnym uwzględnieniem utrzymywania w czystości sal zajęć, pomieszczeń sanitarnohigienicznych, ciągów komunikacyjnych, mycie powierzchni dotykowych – poręczy, klamek i powierzchni płaskich, w tym blatów w salach i w pomieszczeniach spożywania posiłków, klawiatur, włączników.
- Jeżeli w szkole stosuje się środki do dezynfekcji powierzchni, należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta znajdujących się na opakowaniu środka do dezynfekcji.
- Należy na bieżąco dbać o czystość urządzeń sanitarnohigienicznych, w tym o ich czyszczenie z użyciem detergentu lub dezynfekcję.
- Sale lekcyjne należy wietrzyć nie rzadziej niż co godzinę w trakcie przebywania dzieci w sali, w tym również przed rozpoczęciem zajęć.
- Dyrektor szkoły ustala z podmiotem zewnętrznym zasady korzystania z udostępnianej infrastruktury szkoły.
- Zasady dotyczące gastronomii:
- Przy organizacji żywienia w szkole należy zapewnić warunki higieniczne wymagane przepisami prawa.
- Korzystanie z posiłków musi być bezpieczne i odbywać się w miejscach do tego przeznaczonych.
- Zasady postępowania w przypadku wystąpienia objawów infekcji lub podejrzenia choroby zakaźnej u pracowników:
- Wszyscy pracownicy powinni zostać poinstruowani o zasadach wynikających z Wytycznych oraz wprowadzonych w szkole szczegółowych rozwiązań.
- Zaleca się wyznaczenie i przygotowanie pomieszczenie lub wydzielić miejsce, w którym będzie można odizolować osobę w przypadku zaobserwowania objawów choroby infekcyjnej.
- W przypadku wystąpienia u pracownika będącego na stanowisku pracy objawów choroby zakaźnej dyrektor szkoły odsuwa go od wykonywanych czynności.
- Zaleca się bieżące śledzenie obowiązujących przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego oraz informacji Ministra Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego.
Bezpieczeństwo w szkole
Zadaniem dyrektora szkoły lub placówki jest m.in. zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole lub placówce, a także bezpiecznych i higienicznych warunków uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.
Pracownik szkoły lub placówki, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy.
O każdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie:
- rodziców (opiekunów) poszkodowanego;
- pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy;
- społecznego inspektora pracy;
- organ prowadzący szkołę lub placówkę;
- radę rodziców.
Kontrola NIK
W skontrolowanych przez NIK szkołach w latach 2018/2019 i 2019/2020 doszło do 198 incydentów związanych z zagrożeniem fizycznym bezpieczeństwa. Najczęstszymi zagrożeniami wewnętrznymi były bójki oraz posiadanie niebezpiecznych narzędzi. Alarmy dotyczące podłożenia ładunku wybuchowego, groźby ataku chemicznego oraz groźby dokonania czynu karalnego wobec uczniów – stanowiły zagrożenia fizyczne zewnętrzne.
Podczas prowadzenia czynności kontrolnych NIK miała zastrzeżenia względem stanu zabezpieczeń przed zagrożeniami, które najczęściej dotyczyły:
- przebiegu i oznakowania dróg ewakuacyjnych;
- planów ewakuacyjnych;
- umiejscowienia i wyposażenia apteczek;
- zabezpieczenia terenu wokół szkoły.
Czynniki stwarzające niebezpieczeństwo w szkołach
Ministerstwo Edukacji i Nauki informuje, że najczęściej do niebezpiecznych zajść dochodzi:
- 50% w salach gimnastycznych;
- 30% poza salami lekcyjnymi (przyszkolne boiska, schody, korytarze);
- 20% na drogach prowadzących do szkoły.
Do największej liczby wypadków dochodzi podczas przerw między lekcjami.
Według Państwowej Inspekcji Pracy czynnikami tworzącymi zagrożenia w szkole są m.in.:
- ciasne korytarze;
- ostre krawędzie elementów wyposażenia szkoły (meble, tablice, szklane gabloty);
- nawierzchnia podłogi (nierówna i śliska);
- brak zabezpieczenia chroniącego przed upadkiem ze schodów.
- wystające progi pomiędzy pomieszczeniami;
- niezabezpieczone przerwane przewody elektryczne;
- sprzęt sportowy w złym stanie (wyeksploatowany, niesprawny).
Powyższe czynniki w połączeniu z nieodpowiednim zachowaniem mogą prowadzić do niebezpiecznych wydarzeń. Przykładami takich zachowań są:
- zderzenia z ruchomym obiektem (piłka, inny uczeń);
- celowe uderzenia (bójka);
- zdarzenia losowe (m.in. podczas wycieczek, w drodze do szkoły);
- oparzenia,
- kontakty groźnymi substancjami chemicznymi (np. podczas zajęć w pracowni chemicznej);
- uderzenia w przeszkodę (np. w meble, grzejniki);
- porażenia prądem elektrycznym.
Według MEiN do głównych przyczyn wypadków wśród uczniów należą:
- nieuwaga, przyczyniająca się do 65% wypadków;
- niezamierzone uderzenie, przyczyniające się do 15% wypadków;
- zamierzone uderzenie, przyczyniające się do 1,5% wypadków;
- pozostałe, przyczyniające się do 18% wypadków. Są to m.in. nieprzestrzeganie zasad BHP, zły stan zdrowia ucznia, niewłaściwe zabezpieczenie klatek schodowych i korytarzy, niedostateczny nadzór nad uczniami, zły stan techniczny sprzętu, maszyn, obiektów.
Przedstawione powyżej dane wskazują, że główną przyczyną wypadków, do których dochodzi w szkole jest nieodpowiednie i nieuważne zachowanie człowieka.
W wyniku wypadków wśród uczniów najczęściej dochodzi do uszkodzeń kończyn, urazów głowy, uszkodzeń tułowia i oczu.
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1604)
Źródło pomocnicze:
Skomentuj