Bezpieczeństwo ucznia w szkole

Przy okazji powrotu uczniów do szkół warto poruszyć temat ich bezpieczeństwa. Większość niebezpiecznych wydarzeń wiąże się z nieprzestrzeganiem regulaminów oraz nieodpowiednim zachowaniem. Jakie są wytyczne dla bezpieczeństwa zdrowotnego uczniów? Jakie czynniki szczególnie wpływają na zagrożenie uczniów?  W jakich miejscach najczęściej dochodzi do wypadków?

Wytyczne zachowania bezpieczeństwa zdrowotnego

Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym Inspektoratem Sanitarnym przedstawiało wytyczne dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego w szkołach.  Pracownikom szkół oraz uczniom zarekomendowano szczepienie (zgodnie z Programem Szczepień ochronnych na dany rok), przestrzeganie odpowiednich zasad higieny (tj. częste mycie rąk, ochrona podczas kaszlu i kichania, unikanie dotykania oczu, nosa i ust), a także wietrzenie sal lekcyjnych. 

W piśmie podkreślono, że przedstawiając ogólne wytyczne nie jest możliwe uwzględnienie specyfiki każdej ze szkół. Szczególnie istotne jest zachowanie dbałości o bezpieczeństwo zdrowotne, ale i o zdrowie psychiczne. Możliwość zastosowania optymalnych, a czasem nietypowych, a jednocześnie skutecznych rozwiązań może być następstwem pozostawienia decyzyjności i autonomii dyrektorom, którzy najlepiej znają i rozumieją wszystkie uwarunkowania swojej szkoły.

Mając na uwadze powyższe dyrektor kierujący szkołą lub placówką posiada kompetencje do podejmowania rozstrzygnięć w zakresie szczegółowych zasad bezpieczeństwa zdrowotnego na terenie szkoły lub placówki, w tym zorganizowanie higienicznych i bezpiecznych warunków na jej terenie.

Dalszą część pisma podzielono na cztery segmenty:

  1. Zasady organizacji zajęć:
    • Do szkoły może uczęszczać uczeń bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
    • Codzienna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka.
    • Uczniowie mogą być przyprowadzani do szkoły i z niej odbierani przez opiekunów bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej.
    • Zaleca się, aby uczniowie po przyjściu do szkoły w pierwszej kolejności myli ręce wodą z mydłem.
    • Dyrektor szkoły w uzgodnieniu z radą rodziców i samorządem uczniowskim może określić szczegółowe zasady bezpieczeństwa zdrowotnego w regulaminie szkoły i upowszechnia je wśród całej społeczności szkolnej.
    • Należy ograniczać przebywanie w szkole osób z zewnątrz.
    • Jeżeli pracownik szkoły zaobserwuje u ucznia objawy mogące wskazywać na infekcję bądź chorobę zakaźną, należy odizolować ucznia w odrębnym pomieszczeniu lub wyznaczonym miejscu i niezwłocznie powiadomić rodziców/opiekunów o konieczności pilnego odebrania ucznia ze szkoły.
    • Proponuje się korzystanie przez uczniów z boiska szkolnego oraz pobyt na świeżym powietrzu na terenie szkoły.
  2. Zasady dotyczące higieny, czyszczenia lub dezynfekcja pomieszczeń i powierzchni:
  • zaleca się, aby wszystkie osoby trzecie, które wchodzą do szkoły zachowały higienę rąk, a jeżeli jest to możliwe, myły ręce.
  • Należy monitorować codzienne prace porządkowe, ze szczególnym uwzględnieniem utrzymywania w czystości sal zajęć, pomieszczeń sanitarnohigienicznych, ciągów komunikacyjnych, mycie powierzchni dotykowych – poręczy, klamek i powierzchni płaskich, w tym blatów w salach i w pomieszczeniach spożywania posiłków, klawiatur, włączników.
  • Jeżeli w szkole stosuje się środki do dezynfekcji powierzchni, należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta znajdujących się na opakowaniu środka do dezynfekcji.
  • Należy na bieżąco dbać o czystość urządzeń sanitarnohigienicznych, w tym o ich czyszczenie z użyciem detergentu lub dezynfekcję.
  • Sale lekcyjne należy wietrzyć nie rzadziej niż co godzinę w trakcie przebywania dzieci w sali, w tym również przed rozpoczęciem zajęć.
  • Dyrektor szkoły ustala z podmiotem zewnętrznym zasady korzystania z udostępnianej infrastruktury szkoły.
  1. Zasady dotyczące gastronomii:
  • Przy organizacji żywienia w szkole należy zapewnić warunki higieniczne wymagane przepisami prawa.
  • Korzystanie z posiłków musi być bezpieczne i odbywać się w miejscach do tego przeznaczonych.
  1. Zasady postępowania w przypadku wystąpienia objawów infekcji lub podejrzenia choroby zakaźnej u pracowników:
  • Wszyscy pracownicy powinni zostać poinstruowani o zasadach wynikających z Wytycznych oraz wprowadzonych w szkole szczegółowych rozwiązań.
  • Zaleca się wyznaczenie i przygotowanie pomieszczenie lub wydzielić miejsce, w którym będzie można odizolować osobę w przypadku zaobserwowania objawów choroby infekcyjnej.
  • W przypadku wystąpienia u pracownika będącego na stanowisku pracy objawów choroby zakaźnej dyrektor szkoły odsuwa go od wykonywanych czynności.
  • Zaleca się bieżące śledzenie obowiązujących przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego oraz informacji Ministra Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego.

Bezpieczeństwo w szkole

Zadaniem dyrektora szkoły lub placówki jest m.in. zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole lub placówce, a także bezpiecznych i higienicznych warunków uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.

Pracownik szkoły lub placówki, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy.

O każdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie:

  • rodziców (opiekunów) poszkodowanego;
  • pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy;
  • społecznego inspektora pracy;
  • organ prowadzący szkołę lub placówkę;
  • radę rodziców.

Kontrola NIK

W skontrolowanych przez NIK szkołach w latach 2018/2019 i 2019/2020 doszło do 198 incydentów związanych z zagrożeniem fizycznym bezpieczeństwa. Najczęstszymi zagrożeniami wewnętrznymi były bójki oraz posiadanie niebezpiecznych narzędzi. Alarmy dotyczące podłożenia ładunku wybuchowego, groźby ataku chemicznego oraz groźby dokonania czynu karalnego wobec uczniów – stanowiły zagrożenia fizyczne zewnętrzne.

Podczas prowadzenia czynności kontrolnych NIK miała zastrzeżenia względem stanu zabezpieczeń przed zagrożeniami, które najczęściej dotyczyły:

  • przebiegu i oznakowania dróg ewakuacyjnych;
  • planów ewakuacyjnych;
  • umiejscowienia i wyposażenia apteczek;
  • zabezpieczenia terenu wokół szkoły.

Czynniki stwarzające niebezpieczeństwo w szkołach

Ministerstwo Edukacji i Nauki informuje, że najczęściej do niebezpiecznych zajść dochodzi:

  • 50% w salach gimnastycznych;
  • 30% poza salami lekcyjnymi (przyszkolne boiska, schody, korytarze);
  • 20% na drogach prowadzących do szkoły.

Do największej liczby wypadków dochodzi podczas przerw między lekcjami.

Według Państwowej Inspekcji Pracy czynnikami tworzącymi zagrożenia w szkole są m.in.:

  • ciasne korytarze;
  • ostre krawędzie elementów wyposażenia szkoły (meble, tablice, szklane gabloty);
  • nawierzchnia podłogi (nierówna i śliska);
  • brak zabezpieczenia chroniącego przed upadkiem ze schodów.
  • wystające progi pomiędzy pomieszczeniami;
  • niezabezpieczone przerwane przewody elektryczne;
  • sprzęt sportowy w złym stanie (wyeksploatowany, niesprawny).

Powyższe czynniki w połączeniu z nieodpowiednim zachowaniem mogą prowadzić do niebezpiecznych wydarzeń. Przykładami takich zachowań są:

  • zderzenia z ruchomym obiektem (piłka, inny uczeń);
  • celowe uderzenia (bójka);
  • zdarzenia losowe (m.in. podczas wycieczek, w drodze do szkoły);
  • oparzenia,
  • kontakty groźnymi substancjami chemicznymi (np. podczas zajęć w pracowni chemicznej);
  • uderzenia w przeszkodę (np. w meble, grzejniki);
  • porażenia prądem elektrycznym.

Według MEiN do głównych przyczyn wypadków wśród uczniów należą:

  • nieuwaga, przyczyniająca się do 65% wypadków;
  • niezamierzone uderzenie, przyczyniające się do 15% wypadków;
  • zamierzone uderzenie, przyczyniające się do 1,5% wypadków;
  • pozostałe, przyczyniające się do 18% wypadków. Są to m.in. nieprzestrzeganie zasad BHP, zły stan zdrowia ucznia, niewłaściwe zabezpieczenie klatek schodowych i korytarzy, niedostateczny nadzór nad uczniami, zły stan techniczny sprzętu, maszyn, obiektów.

Przedstawione powyżej dane wskazują, że główną przyczyną wypadków, do których dochodzi w szkole jest nieodpowiednie i nieuważne zachowanie człowieka.

W wyniku wypadków wśród uczniów najczęściej dochodzi do uszkodzeń kończyn, urazów głowy, uszkodzeń tułowia i oczu.

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1604)

Źródło pomocnicze:

https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka

https://www.nik.gov.pl/

Skomentuj