Czy pracodawca może zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym?

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Przepis ten nie jest stosowany w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Wyróżnia się dwa rodzaje wieku emerytalnego:

• powszechny wiek emerytalny,
• obniżony wiek emerytalny (dotyczy określonych grup zawodowych).

Ochrona przedemerytalna obowiązuje dla obu ww. przypadków, dotyczy wyłącznie rozwiązania umowy za wypowiedzeniem i przewidziana jest dla pracowników zatrudnionych na etacie, bez względu na jego wymiar.

Czy na podstawie art. 53 kodeksu pracy można rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem objętym okresem ochrony przedemerytalnej?

Według art. 53 kodeksu pracy  pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:

a) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

• dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
• dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;

b) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Ochrona przedemerytalna nie chroni pracownika przed rozwiązaniem umowy w ogóle – ochrona ta dotyczy tylko wypowiedzenia, a nie rozwiązania umowy o pracę. Zatem pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie wyżej przytoczonego artykułu.

Art. 39 kodeksu pracy nie zakazuje wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę przed rozpoczęciem okresu ochronnego, choćby rozwiązanie nastąpiło w czasie tego okresu.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r. sygn. III PK 94/05 czytamy:

Ochrona trwałości stosunku pracy pracownika w wieku przedemerytalnym polega bowiem na zakazie złożenia przez pracodawcę wypowiedzenia umowy w oznaczonym okresie, a nie na zakazie wystąpienia w tym okresie skutku wypowiedzenia (czyli rozwiązania stosunku pracy) złożonego przed rozpoczęciem okresu ochronnego. Innymi słowy, art. 39 k.p. nie zakazuje wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę przed rozpoczęciem okresu ochronnego, choćby rozwiązanie nastąpiło w czasie tego okresu.

Pracodawca nie ma również obowiązku przedłużania umowy o pracę zawartej na czas określony z pracownikiem objętym ochroną przedemerytalną.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2014 r. Sygn. akt II PK 50/14 znajdujemy informację, że:

ochrona zatrudnienia z art. 39 k.p. zakazuje wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony zawartej na czas upływający przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Stosowanie tej regulacji (ochrony zatrudnienia) warunkują tylko dwa warunki. Pierwszy to osiągnięcie wieku przedemerytalnego, który jest krótszy od wieku emerytalnego o 4 lata. Drugi to okres zatrudnienia, który umożliwia uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego.

Pracodawca również może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, nie stosuje się przepisów ochrony pracowników w wieku przedemerytalnym, ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę.

Pracodawca może zmienić warunki płacy lub pracy zatrudnionemu w wieku przedemerytalnym w przypadku:

• stwierdzenia orzeczeniem lekarskim utraty zdolności do wykonywania pracy,
• niezawinionej przez pracownika utraty koniecznych uprawnień do wykonywania pracy,
• wprowadzenia nowych zasad wynagradzania dla ogółu zatrudnionych pracowników lub dla grupy pracowników, do której należy chroniony pracownik.

W Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2016 r. Sygn. akt I PK 127/15, czytamy:

Zgodnie z art. 39 k.p., pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Z kolei art. 43 pkt 1 k.p. stanowi, że pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy. Art. 43 pkt 1 k.p. ustanawia wyjątek od zakazu wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Podsumowując, umowa z pracownikiem będącym w wieku przedemerytalnym może zostać rozwiązana w przypadku:

• upływu czasu, na jaki zawarta była umowa,
• rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia,
• porozumienia stron.

Druk – Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Druk – wypowiedzenie warunków umowy o pracę 

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r. Sygn. III PK 94/05 
3. Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2014 r. Sygn. akt II PK 50/14 
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2016 r. Sygn. akt I PK 127/15

Źródło:

www.pip.gov.pl/

www.biznes.gov.pl/