Jakich formalności dopełnia pracodawca wobec pracownika, u którego stwierdzono COVID-19?

Pracownik ma koronawirusa lub jest podejrzany o zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Jak powinien postąpić pracodawca w takim przypadku, czy w związku z tym ciążą na nim jakieś obowiązki formalne?

Sytuacja prawna pracownika, u którego stwierdzono zakażenie COVID-19 została uregulowana w przepisach poniższych aktów prawnych (stan na 19.11.2020 r.):

  • ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (Dz. U. 2020 r. poz. 1320),
  • rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 poz. 1758 ze zm.).

Zgodnie z przepisami powyższego rozporządzenia osoba, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2, od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu diagnostycznego, jest poddana obowiązkowej izolacji w warunkach domowych, chyba że została skierowana do izolatorium lub poddana hospitalizacji.

W przypadku objęcia przez organy inspekcji sanitarnej osoby kwarantanną z powodu narażenia na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2, izolacją albo izolacją w warunkach domowych, informację o tym umieszcza się w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP) i nie wydaje się decyzji organu inspekcji sanitarnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozyskuje dane z tego systemu i udostępnia je płatnikom składek na ich profilach na portalu PUE ZUS. Dostęp do informacji o kwarantannie lub izolacji na swoim profilu na PUE ZUS ma również ubezpieczony. Dane są udostępniane na portalu PUE ZUS odpowiednio w panelu płatnika oraz w panelu ubezpieczonego, w zakładce [kwarantanna, izolacja domowa]. Zakładka jest widoczna tylko u osób, które zostały objęte kwarantanną lub izolacją domową oraz u płatników składek, którzy zatrudniają osoby, u których takie zdarzenie wystąpiło.

Każda osoba pracująca, za którą opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe, ma prawo do wypłaty zasiłku chorobowego, po spełnieniu warunków określonych w przepisach. Zasiłek ten wypłacany jest ze środków ZUS. Natomiast pracodawca powinien w pierwszej kolejności (tj. zanim ZUS wypłaci zasiłek chorobowy) wypłacić pracownikowi wynagrodzenie chorobowe za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Zgodnie z art. 92 § 1 Kodeksu pracy − wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane ze środków finansowych pracodawcy.

W odniesieniu do świadczenia wypłacanego przez pracodawcę, podstawą do wypłaty świadczenia chorobowego jest informacja z systemu osoby, która została skierowana na kwarantannę lub jest objęta izolacją domową i która ubiega się o wypłatę świadczenia chorobowego. Pracownik nie musi dostarczać papierowej decyzji sanepidu ani do ZUS ani do pracodawcy. Pracownik nie jest też zobowiązany do posiadania zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej (§ 4 ust. 1 powyższego rozporządzenia). Natomiast pracodawca powinien być poinformowany przez pracownika o przyczynie jego nieobecności w pracy. Informację tę pracownik może przekazać telefonicznie lub mailowo.

Jeśli zdarzy się, że osoba ubezpieczona przebywa na kwarantannie lub w izolacji domowej, a na profilu pracodawcy na PUE ZUS nie będą widoczne odpowiednie dane, wówczas pracownik w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych, składa pracodawcy pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych. Oświadczenie to można złożyć również za pośrednictwem systemów teleinformatycznych.

Niezależnie od powyższego, należy mieć na uwadze, że pracodawca ma obowiązek zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy na podstawie art. 94 pkt 4 Kodeksu pracy. Zachęcamy więc do zapoznania się z artykułami dotyczącymi wytycznych i zasad obowiązujących w zakładach pracy w dobie pandemii: Maseczki i rękawiczki dla pracowników − czy jest to obowiązek pracodawcy? oraz „Nowa normalność” w zakładach pracy.

Czy pracodawca na swój koszt może wymagać od pracownika, który odbywał kwarantannę, wykonania testu na obecność wirusa SARS-CoV-2?

Formalnie pracodawca nie może zmusić pracownika, który skończył kwarantannę, do wykonania testu na COVID-19. Przepisy nie przewidują też takiej sytuacji, w której warunkiem dopuszczenia pracownika do pracy byłoby obowiązkowe wykonanie przez niego badań w tym zakresie. Wykonanie testu byłoby obowiązkowe wyłącznie, jeśli zostałoby zlecone przez lekarza POZ bądź sanepid w związku ze stanem zdrowia pracownika przebywającego na kwarantannie.

Jeśli zaś w czasie  kwarantanny pracownik nie miał żadnych objawów sugerujących zakażenie COVID-19, to po jej zakończeniu uznaje się go za osobę zdrową, która może wrócić do pracy. Należy jednak zrozumieć obawy pracodawcy, a być może i innych pracowników danego zakładu, którzy obawiają się o zdrowie swoje i swoich bliskich, zwłaszcza, że wiele osób przechodzi COVID-19 bezobjawowo. Warto zatem wykonać test, którego koszt pracodawca chce pokryć.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (Dz. U. 2020 r. poz. 1320),
  2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. poz. 1758 ze zm.).

Źródła pomocnicze:

Strona internetowa Rzecznika Praw Obywatelskich – www.rpo.gov.pl

Skomentuj