Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy: Kultura bezpieczeństwa – wspólna sprawa

28 kwietnia obchodzimy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, który w 2003 r. ustalił Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Celem obchodów tego dnia jest uczczenie pamięci osób, którzy stracili życie w rezultacie wypadków przy pracy i chorób zawodowych, a także zwrócenie uwagi na potrzebę stałego i kompleksowego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracujących.

W 2003 roku Międzynarodowa Organizacja Pracy we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia oraz Międzynarodową Konfederacją Związków Zawodowych proklamowała Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.  Ten dzień jest czasem promocji informacji o kulturze bezpieczeństwa, o potrzebie ochrony człowieka w środowisku pracy oraz ograniczaniu i eliminowaniu zagrożeń zdrowotnych.

Równolegle z Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych, koordynowany przez Międzynarodową Konfederacją Związków Zawodowych.

Uchwała Sejmu

9 lipca 2003 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Celem tego działania jest zwrócenie uwagi na konieczność stałego, kompleksowego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracujących, a także, aby w ten sposób uczcić pamięć współobywateli tracących życie w rezultacie wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Uchwalą tą Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wpisuje się w światową akcję na rzecz poprawy warunków pracy znajdująca swój symboliczny wyraz w ogłoszonych przez Międzynarodową Organizację Pracy obchodach Światowego Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy.

Tegoroczne obchody

Tegoroczne hasło Światowego Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy brzmi Kultura bezpieczeństwa – wspólna sprawa.  Jest to dzień szczególnie dedykowany szeroko pojętej branży BHP, tj.: związkom i organizacjom zawodowym, pracownikom, pracodawcom, praktykom i teoretykom bhp.

Kwestie poruszane tego dnia przede wszystkim będą dotyczyć sfery dialogu społecznego i współuczestnictwa w kreowaniu pozytywnej kultury bezpieczeństwa i zdrowia.

W tym roku nacisk istotnym działaniem będzie zwrócenie szczególnej uwagi na niezbędność dialogu społecznego osób związanych z zapewnieniem odpowiedniego poziomu BHP na stanowiskach pracy. Ważnym elementem BHP jest budowanie poczucia odpowiedzialności i zaangażowania osób na każdym etapie procesu pracy.  

Aby poprawić warunki BHP w procesie pracy konieczna jest otwarta komunikacja oraz wzajemne pozytywne nastawień stron względem siebie. Kultura bezpieczeństwa i zdrowia, nierozerwalnie łączy się z dialogiem. Wyrazem tego powinna być dbałość pracodawcy o bezpieczne i zdrowe środowisko pracy, a także umożliwienie sposobności swobodnego zgłaszania uwag dotyczących kwestii BHP przez pracowników.

Tematy przewodnie

Każdego roku Światowemu Dniu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy nadawany jest inny temat przewodni. W ten sposób organizatorzy, chcąc zwrócić uwagę na aktualne problemy dotyczące bezpieczeństwa pracy.

Tematy przewodnie w ciągu ostatnich lat:

    • w 2015 roku: „Budujmy Kulturę Bezpieczeństwa i Higieny Pracy”;
    • w 2016 roku: „Stres w miejscu pracy – wspólne wyzwanie”;
    • w 2017 roku: „Lepsze gromadzenie i wykorzystanie danych dotyczących bezpieczeństwa pracy”;
    • w 2018 roku: „Młodzi Bezpieczni w Pracy”;
    • w 2019 roku: „Bezpieczeństwo i zdrowie w pracy jutra”;
    • w 2020 roku: „Stop pandemii. Bezpieczeństwo i higiena pracy chroni i ratuje”.
    • W 2021 roku: „Przewiduj, przygotuj się i reaguj na kryzysy. POSTAW NA BHP”.

Statystyka wypadkowa

Przed pandemią w Polsce co roku ginęło ok. 300 osób na skutek wypadków przy pracy, a 600 odnosiło poważne uszkodzenia ciała.

W minionym roku zgłoszono 68777 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Wynik ten był wyższy o 9,6% w porównaniu do roku 2020.

Udział osób poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych wyniósł 0,3% (analogicznie, jak w 2020 r.), w wypadkach ciężkich – 0,5% (spadek o 0,1%).

Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć osoby poszkodowanej na miejscu wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku.

Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, a mianowicie: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Najwyższy procent wypadków przy pracy zaobserwowano w województwach: podlaskim (6,53), opolskim (6,32) oraz warmińsko-mazurskim (6,13), a najniższy w województwach: mazowieckim (3,67) i małopolskim (3,91).

Najniższy wskaźnik wypadkowości w stosunku do rodzaju działalności zaobserwowano w sekcjach:

    • informacja i komunikacja (0,74),
    • działalność finansowa i ubezpieczeniowa (1,17),
    • pozostała działalność usługowa (1,22).

Najwyższy wskaźnik wypadkowości w stosunku do rodzaju działalności zaobserwowano w sekcjach:

    • górnictwo i wydobywanie (14,17),
    • dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (13,23),
    • przetwórstwo przemysłowe (8,27).

Przyczyny wypadków

Chcąc zwiększyć bezpieczeństwo pracowników i uniknąć podobnych incydentów wypadkowych w przyszłości istotne jest rozpoznanie ich przyczyn. Wyciągając wnioski z przeprowadzonej analizy zdarzeń wypadkowych można przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, wpływając na organizację pracy i kulturę bezpieczeństwa. Najczęstszymi przyczynami wypadków są: nieprawidłowe zachowanie się pracownika, niewłaściwy stan czynnika materialnego, brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym przez pracownika, niewłaściwe samowolne zachowanie się pracownika, niewłaściwa organizacja stanowiska pracy oraz niewłaściwa organizacja pracy.

Kto najczęściej ulegał wypadkom?

Statystycznym poszkodowanym w wypadku przy pracy w 2020 roku był mężczyzna z krótkim stażem pracy (rok lub mniej) w wieku 40-49 lat, który pracował w sektorze prywatnym jako operator maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych w zakładzie zajmującym się przetwórstwem przemysłowym o liczbie pracujących 50-249 osób. Najczęściej doznawał on urazu kończyn górnych i był niezdolny do pracy przez 4 – 13 dni.

Konieczność upowszechniania wiedzy

Powyższe statystyki, a także ciągły rozwój przemysłu i usług, które niosą ze sobą nowe zagrożenia zawodowe pokazują, że potrzebne jest stałe upowszechnianie wiedzy na temat bhp w jak najszerszym środowisku.

Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy obchodzony jest na całym świecie, na płaszczyźnie krajowej i lokalnej. W ramach tego dnia prowadzone są m.in. kampanie informacyjno-promocyjne, akcje edukacyjne, marsze, a także msze w intencji osób, które zginęły w wypadku przy pracy.

Podstawa prawna:

  1. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie ustanowienia 28 kwietnia Dniem Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy

Źródło pomocnicze:

  1. https://www.gov.pl/web/psse-sepolno-krajenskie
  2. https://wagrowiec.praca.gov.pl/
  3. https://poznan.pip.gov.pl/

Źródło danych: GUS

Skomentuj