Szkolenia dla pracowników adm.- biurowych są potrzebne

Od 1 stycznia br. obowiązują zmiany w kodeksie pracy, które ograniczyły liczbę pracowników podlegających obowiązkowym szkoleniom bhp.

Nie znaczy to oczywiście, że pracownicy administracyjno-biurowi, pracujący w zakładach zaliczonych do kategorii ryzyka nie wyższej niż trzecia, nie mogą być szkoleni – to zależy od pracodawcy. Częste będą przypadki, że nadal będą szkoleni obowiązkowo – na podstawie zaleceń wynikających z oceny ryzyka zawodowego – tu dużo zależy od służby bhp. Poniżej publikujemy materiał, który otrzymaliśmy od Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP – jako swoistą podpowiedź i zachętę do aktywnego działania na rzecz zapewnienia „biurowym” dostępu do wiedzy o bhp.

Wejście w życie ustawy z 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorstw w prawie podatkowym i gospodarczym – a zwłaszcza jej zapisów dotyczących zwolnienia z obowiązku szkoleń okresowych pracowników administracyjno-biurowych w zakładach pracy zakwalifikowanych do nie wyższej niż trzecia kategorii ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków i chorób zawodowych – spowodowało, że pracownicy służby bhp oraz przedstawiciele wielu środowisk związanych z propagowaniem i promowaniem działań profilaktycznych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy są zdezorientowani i zaniepokojeni. W popularnych mediach wyliczane są branże, w których nie ma potrzeby przeprowadzania okresowych szkoleń w dziedzinie bhp dla pracowników administracyjno-biurowych. Ale czy na pewno tak jest?

Z zestawienia grup działalności i kategorii ryzyka im przypisanych wynika, że zmianą zostały objęte zakłady produkcyjne, handlowe oraz sektory administracji publicznej i edukacji. W praktyce często stanowiska administracyjno-biurowe kojarzone są z pracą umysłową bez większych zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika. Jednak w wielu branżach na stanowiskach administracyjno-biurowych nie tylko wykonuje się „prace umysłowe” czy też „prace biurowe”, ale często inne, stwarzające więcej zagrożeń niż „typowe” prace na stanowiskach robotniczych. Przykładem może być pracownik administracyjno-biurowy z branży handlowej, który nie tylko wykonuje „prace umysłowe” i pracuje „przy biurku”, ale też często prowadzi samochód w celach służbowych, transportuje i przenosi przesyłki oraz ma kontakt z klientami, ponosi odpowiedzialność finansową za ewentualne szkody wyrządzone pracodawcy. Kolejny przykład to pracownik administracyjno-biurowy – administrator budynków, który np. wprowadza firmy budowlano-remontowe i w ramach administrowania porusza się po terenie robót, wchodzi na dachy budynków (praca na wysokości), prowadzi samochód w celach służbowych. Wystarczy porównać powyższe przykłady czynności wykonywanych przez pracownika administracyjno-biurowego do czynności pracownika, który ma za zadanie przeglądanie monitoringu oraz drobne prace porządkowe i jest zakwalifikowany do kategorii pracowników na stanowisku robotniczym, na którym zgodnie z przepisami szkolenie okresowe w dziedzinie bhp jest przeprowadzane co trzy lata, żeby zyskać kolejny argument za szkoleniem pracowników administracyjno-biurowych.

W większości zakładów pracy pracownicy na stanowiskach administracyjno-biurowych są kierowani do różnych dodatkowych zadań. Niejednokrotnie to pracownik administracyjno-biurowy jest odpowiedzialny za: zapewnienie pierwszej pomocy przedmedycznej w wypadkach przy pracy, kierowanie akcją ratowniczo-gaśniczą w razie pożaru bądź innych zagrożeń na terenie zakładu pracy. Pracownicy na stanowiskach administracyjno-biurowych są narażeni na szereg schorzeń związanych z układem szkieletowo-mięśniowym, stresem. To również tę grupę pracowników coraz częściej dotyka mobbing, poniżanie, przemoc seksualna, które są przyczynami problemów psychicznych.

Ustawodawca – zmieniając Kodeks pracy przywołaną ustawą z 9 listopada 2018 r. – uznał wprawdzie, że szkolenie okresowe bhp nie jest wymagane „w przypadku pracownika na stanowisku administracyjno-biurowym, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych”, ale dodał też ważne zastrzeżenie: chyba że z oceny ryzyka wynika, że jest to konieczne.

Przystępując do oceny ryzyka zawodowego należy dokonać szczegółowej analizy czynności wykonywanych przez pracownika administracyjno-biurowego oraz zidentyfikować zagrożenia związane z występowaniem czynników biologicznych, chemicznych, fizycznych i psychospołecznych (tak jak na pozostałych stanowiskach pracy). Dobrze wykonana ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach administracyjno-biurowych obejmuje również analizę takich czynników jak absencja chorobowa pracowników, wypadki przy pracy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe i może stanowić podstawę do wprowadzenia w ramach środków profilaktycznych konieczności przeprowadzania szkoleń okresowych.

Zgodnie z art. 23711 § 1 k.p. służba bhp pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. To służba bhp jako doradca pracodawcy ma największą możliwość budowania jego świadomości w zakresie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Służba bhp bierze udział w opracowaniu dokumentacji oceny ryzyka zawodowego, a więc i w redagowaniu wniosków profilaktycznych, które kierowane są do akceptacji pracodawcy. Wpływ na działania pracodawcy (w tym i organizację szkoleń) służba bhp ma również przez realizację zadań wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Warto przypomnieć w tym kontekście, że służba bhp odpowiedzialna jest m.in. za bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach, sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz, przedstawianie pracodawcy wniosków dotyczących ergonomii, doradztwo w organizacji i doborze metod pracy na stanowiskach.

Podsumowując, szkolenia okresowe w dziedzinie bezpieczeństwa pracy dla pracowników administracyjno-biurowych są potrzebne. Dzięki szkoleniom pracownik nabywa aktualną wiedzę na temat zagrożeń na stanowisku pracy, metod ich ograniczania lub likwidacji, właściwych sposobów reagowania w sytuacjach awaryjnych itp. Szkolenia dla tej grupy pracowników na podstawie rozporządzenie Ministra Gospodarki z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy można prowadzić metodą samokształcenia kierowanego, co może być ułatwieniem dla pracodawcy (i dla służby bhp, zabiegającej o organizację takich szkoleń). Jednakże należy zwrócić uwagę na rzetelność prowadzenia szkoleń, której brak był między innymi przesłanką do wprowadzenia wyżej cytowanych zmian. Mając na uwadze rzetelność w pracy służby bhp i chcąc promować wysokie standardy zawodowe Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHP wprowadziło do obowiązkowego przestrzegania przez swoich członków zasady etyki zawodowej, które udostępnione są na stronie www.ospsbhp.pl. W odniesieniu do szkoleń bhp jedna z tych zasad ma szczególne znacznie: „Służba bhp powinna wykonywać swoje zadania według najlepszej woli i wiedzy, uczciwie, rzetelnie, wykazując się odpowiedzialnością, wiedzą i kompetencjami”.

Artykuł z miesięcznika ATEST – Ochrona Pracy nr 2/2019

www.atest.com.pl

Skomentuj