Uwaga na tlenek węgla. Ruszyła akcja „Czujka na straży twojego bezpieczeństwa!”
Czad, jak potocznie nazywany jest tlenek węgla to silnie toksyczny, bezwonny i bezbarwny gaz. Wraz z rozpoczęciem się okresu grzewczego wzrasta zagrożenie zatrucia tlenkiem węgla. Każdego roku z powodu zatrucia tlenkiem węgla ginie kilkadziesiąt osób. Często jest to następstwem niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących się w nich urządzeń i instalacji grzewczych.
„Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa!”, taką nazwę nosi ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna dotycząca zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych oraz zatruciem tlenkiem węgla.
Sezon grzewczy 2022/2023 już ruszył
Sezon grzewczy trwa od 1 października 2022 do 31 marca 2023 r. W tym czasie znacznie wzrasta ryzyko powstania pożarów, których przyczynami mogą być wady, lub niewłaściwa eksploatacja urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. W tym czasie odnotowuje się również wzrost liczby zatruć tlenkiem węgla.
Celami szczegółowymi kampanii są podniesienie poziomu wiedzy na temat: zagrożeń związanych z pożarem, zagrożeń związanych z emisją tlenku węgla, a także zapewnienia właściwej ewakuacji oraz sposobów powiadamiania służb ratowniczych, co ma przełożyć się na zmniejszenie liczby ofiar pożarów i zatruć tlenkiem węgla.
Szczególnie ważne jest uświadomienie odbiorcom kampanii, jak istotne może być zamontowanie (i właściwe eksploatowanie) czujki dymu i tlenku węgla. Bardzo ważnym elementem kampanii jest również zwrócenie uwagi właścicielom i zarządcom budynków na temat obowiązku okresowego dokonywania przeglądów i czyszczenia przewodów kominowych oraz sprawdzenie instalacji wentylacyjnej.
Statystyka
Już w pierwszych dziesięciu dniach października odnotowano 49 zdarzeń związanych z tlenkiem węgla, wskutek których 24 osoby zostały poszkodowane, a jedna zmarła.
W ostatnich latach odnotowuje się jednak tendencje spadkową zdarzeń związanych z tlenkiem węgla.
| Sezon grzewczy | Liczba zdarzeń związanych z tlenkiem węgla | Liczba poszkodowanych | Liczba ofiar śmiertelnych |
| 2010/2011 | 5653 | 2177 | 111 |
| 2011/2012 | 3690 | 1774 | 106 |
| 2012/2013 | 3817 | 2216 | 91 |
| 2013/2014 | 3824 | 2290 | 61 |
| 2014/2015 | 3559 | 2007 | 58 |
| 2015/2016 | 3878 | 2229 | 50 |
| 2016/2017 | 4525 | 2849 | 61 |
| 2017/2018 | 4343 | 2659 | 71 |
| 2018/2019 | 3842 | 2024 | 52 |
| 2019/2020 | 3074 | 1147 | 37 |
| 2020/2021 | 2756 | 1187 | 43 |
| 2021/2022 | 2435 | 988 | 43 |
Charakterystyka tlenku węgla
Tlenek węgla powstaje podczas procesu spalania węgla lub substancji, które w składzie mają węgiel przy niedostatecznej ilości tlenu. Przez to, że nie ma barwy, zapachu i smaku nazywany jest cichym zabójcą. Jest lżejszy od powietrza, dzięki czemu może przenikać przez stropy, warstwy ziemi i ściany. Już piecyk gazowy, umieszczony w łazience z niedrożnym przewodem kominowym lub wentylacyjnym może wytworzyć śmiertelną dawkę – 29 dm3 tlenku węgla w ciągu jednej minuty.
Najczęstszymi przyczynami zatruć czadem są:
- niedrożność, uszkodzenia kominów;
- cofanie się dymu do pomieszczenia (tzw. ujemny ciąg);
- brak wystarczającej wentylacji w pomieszczaniach z urządzeniami grzewczymi;
- spaliny silników samochodowych w pomieszczeniach z niewłaściwą wentylacją;
- niewystarczająca ilość tlenu w pomieszczeniu (spowodowana np. niedrożnymi otworami w drzwiach do łazienki, kuchni lub szczelnością okien).
Jak tlenek węgla dostaje się do organizmu?
Czad dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, następnie wchłaniany jest do krwiobiegu, gdzie łączy się z hemoglobiną, przez co niemożliwe jest prawidłowe rozprowadzenie tlenu w organizmie. Dzieje się tak, ponieważ tlenek węgla łączy się z hemoglobiną 256 razy szybciej, niż tlen. Tlenek węgla po przedostaniu się do organizmu człowieka może spowodować m.in. uszkodzenia mózgu i zawał serca, czego konsekwencją może być nawet śmierć.
Zatrucie czadem
Stopień zatrucia zależy od stężenia tlenku węgla we wdychanym przez nas powietrzu, czasu trwania narażenia i aktywności ruchowej poszkodowanego. Uważa się, że wdychany czad w niżej podanych stężeniach (wartości orientacyjne) powoduje następujące reakcje:
- stężenie ok.60-240 mg/m3 po kilku godzinach – ból głowy;
- stężenie ok.450 mg/m3 po 1-2 godzinach – ból głowy, wymioty, apatie, osłabienie mięśni;
- stężenie ok.900–1000 mg/m3 po 2 godzinach – utratę przytomności, zapaść;
- stężenie ok 1800–2000 mg/m3 po 20 minutach – zapaść a po 2 godzinach ryzyko zgonu;
- stężenie ok.4000 mg/m3 po 5-10 minutach – zapaść, a po 30 minutach ryzyko zgonu;
- stężenie ok.8000 mg/m3 po 1–2 minutach – zapaść, a po 10-15 minutach ryzyko zgonu;
- stężenie ok.15000 mg/m3 po 1–3 minutach – zgon.
Pierwsza pomoc
Przy udzielaniu pierwszej pomocy należy zadbać o swoje bezpieczeństwo, a także pamiętać, że tlenek węgla gromadzi się głównie pod sufitem. Dlatego podczas czynności powinniśmy mieć głowę jak najniżej. Wystarczy tylko kilka wdechów, aby doszło do utraty przytomności. W pierwszej kolejności należy otworzyć okna i drzwi, by zapewnić dopływ świeżego powietrza i usunąć czad z pomieszczenia. Następnie jak najszybciej należy wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i wezwać służby ratunkowe. Jeśli poszkodowany nie oddycha powinniśmy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. W przypadku, kiedy poszkodowany oddycha, ale jest nieprzytomny należy go ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej i kontrolując oddech poszkodowanego czekać na przybycie służb ratunkowych.
Jak zapobiegać?
Chcąc zapobiegać zatruciu czadem należy upewnić się, że urządzenia mogące wydzielać tlenek węgla są zainstalowane poprawnie i działają sprawnie i ponadto m.in.:
- zapewnić stały dopływ świeżego powietrza do paleniska;
- zapewnić swobodny odpływ spalin (drożne kratki wentylacyjne, sprawne kominy, mikrowentylacja w oknach);
- dokonywać okresowych przeglądów instalacji wentylacyjnej;
- systematycznie sprawdzać ciąg powietrza;
- wyposażyć dom w detektor dymu i tlenku węgla.
Źródło:
Skomentuj