Działalność Państwowej Inspekcji Pracy w budownictwie

Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej przyjęła informację od Państwowej Inspekcji Pracy na temat działalności kontrolnej i prewencyjnej w sektorze budowlanym. Podczas posiedzenia przedstawiono wyniki działań PIP w sektorze budownictwa, a także informacje nt. strategii zaplanowanej przez na lata 2022-24.

Posiedzenie Sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej

6 kwietnia odbyło posiedzenie nr 87 Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, podczas którego przedstawiono informacje Państwowej Inspekcji Pracy na temat działalności kontrolnej i prewencyjnej w sektorze budowlanym. Posłom przedstawiono także informacje dotyczące „Strategii kontroli i prewencji w budownictwie”, zaplanowanej przez PIP na lata 2022-24.

Podczas posiedzenia zwrócono uwagę, że branża budownicza obok przemysłu przetwórczego, jest tą, w której zdarza się najwięcej wypadków przy pracy. Ogólna liczba poszkodowanych wyższa jest sektorze przetwórstwa przemysłowego, jednak liczba poszkodowanych śmiertelnie najwyższa jest w budownictwie. Inspektorzy prowadzący kontrole przy pracach budowalnych stwierdzają wysoki poziom nieprawidłowości w zakresie BHP i prawidłowej organizacji pracy.

Wiele nieprawidłowości wynika przez nieprzywiązywanie należytej uwagi do pracy na wysokościach oraz w wykopach, a także przez chęć oszczędności czasu lub finansów.

Najbardziej sprzyjające wypadkom uchybienia dotyczą braku zabezpieczenie pracowników przed konsekwencjami upadku z wysokości, niebezpiecznej organizacji pracy na placu budowy oraz pracy bez nadzoru odpowiedzialnych osób.

PIP podczas swoich kontroli sprawdza również uprawnienia niektórych grup zawodowych do pracy nieprzekraczającej 8 godzin dziennie m.in. operatorów żurawi, których przemęczenie może spowodować zagrożenie dla wszystkich pracujących na budowie.

Podczas posiedzenia szefowa PIP podkreśliła, że prowadzone są również działania prewencyjno-promocyjne mające na celu oddziaływanie na pracodawców, średni szczebel kadry kierowniczej oraz pracowników, a sięgając po rozwiązania pozakontrolne PIP chce wpłynąć na poprawę kulturę pracy w sektorze budowlanym.

Kontrole PIP

W latach 2016-2020 w wypadkach w branży budowalnej poszkodowanych zostało 24,700 osób, 240 straciło życie, a 354 zostało ciężko rannych.  W tym okresie przeprowadzono 65,7 tys. kontroli, przy ponad 90% z nich stwierdzając nieprawidłowości w zakresie bezpiecznego wykonywania robót budowlanych.

Inspektorzy wydali prawie 300 tys. decyzji, z czego 19,9 tys. dotyczyło wstrzymania prac budowalnych, 15,2 tys. dotyczyło wstrzymania eksploatacji maszyn, a 9,4 tys. skierowań pracowników do innych prac. Podczas kontroli ujawniono 74,7 tys. wykroczeń i nałożono 22,3 tys. mandatów karnych. Prawie 2 tys. wniosków skierowano do sądów o ukaranie pracodawców, którzy łamali przepisy prawa i bezpieczeństwa pracy. Inspektorzy złożyli również 646 powiadomień do prokuratury o popełnieniu przestępstwa.

Ujawnione nieprawidłowości

Przy 77% kontroli stwierdzono nieprawidłowości dotyczące wykonywania pracy na wysokości bez zabezpieczeń pracowników przed możliwością upadku.

Najczęściej spotykano się z:

• • brakiem lub nieprawidłowym stosowaniem środków ochrony zbiorowej chroniących przed upadkiem z wysokości,
  • niewyposażeniem pracowników w środki ochrony indywidualnej,
  • niezabezpieczeniem otworów w stropach i ścianach zewnętrznych,
  • niezapewnieniem bezpiecznych przejść i dojść do stanowisk pracy.

Przy 46% kontroli zaobserwowano naruszanie przepisów przy wykonywaniu prac z wykorzystywaniem rusztowań. Najczęściej dotyczyły one montowania rusztowań, a także braków w zabezpieczeniu pomostów roboczych balustradami. 

Również podczas 46% kontroli inspektorzy odnotowali nieprawidłowe zabezpieczenie lub ich brak w strefach pracy maszyn budowlanych oraz miejscach wykonywania prac ziemnych.

Przy 29% kontroli zaobserwowano narażenie na porażenie prądem ze względu na pozostawiane na ciągach komunikacyjnych niezabezpieczone przewody elektryczne przed uszkodzeniem mechanicznym.

Na co dziesiątej kontroli stwierdzono braki pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej podstawowej i przy uszkodzeniu.

Natomiast na co piątej kontroli odnotowano nieprzestrzeganie podstawowych przepisów BHP dotyczących przygotowania pracujących do pracy. Najczęściej dotyczyło to niewłaściwie przeprowadzanych szkoleń w dziedzinie bhp lub jego braku, co przekłada się na brak wiedzy pracowników nt. zagrożeń związanych z wykonywaną pracą.

Akcja PIP – kontrole na małych budowach

Od 1 czerwca do 30 czerwca 2021 r. PIP przeprowadziła akcję, podczas której skontrolowano budowy na, których prace wykonywało w tym samym czasie do 20 osób. Podczas tej akcji przeprowadzono 648 kontroli na 438 budowach. Stwierdzone nieprawidłowości najczęściej dotyczyły (przy 61% kontroli) prac na wysokości bez zabezpieczeń przed możliwością upadku z wysokości oraz (przy 57% kontroli) eksploatacji niekompletnych i zmontowanych niezgodnie z instrukcją producenta rusztowań roboczych.  

Podobna akcja planowana jest na 2022 r. w jej ramach kontrole mają się odbyć w czerwcu i wrześniu. Ich celem ma być zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków pracy.

Ciągle wysoka liczba wypadków i nieprawidłowości wpłynęła podjęcie decyzji o przeprowadzeniu kampanii promującej poprawę bezpieczeństwa pracy w budownictwie. Kampania ma trwać trzy lata, a działania będą skoncentrowane przede wszystkim na zagadnieniach związanych z:

• • upadkami z wysokości,
  • przygotowaniem pracowników do pracy oraz uprawnieniami kwalifikacyjnymi,
  • bezpieczeństwem pracy w wykopach,
  • bezpieczeństwem pracy przy obsłudze żurawi dźwigowych.

Budowa. STOP wypadkom!

W bieżącym roku realizowana jest kampania – Budowa. STOP wypadkom! – podczas której skontrolowanych ma zostać 1000 placów budów.

10% kontroli ma być przeprowadzonych na budowach obiektów o szczególnym znaczeniu ze względu na ich specyfikację, technologię czy wielkość. Uwaga inspektorów PIP ma być skierowana na kompleksowej ocenie stanu przestrzegania prawa pracy.

Pozostałe kontrole dotyczyć mają budów, na których najczęściej dochodzi do wypadków albo gdzie ujawniono już nieprawidłowości dotyczące legalności zatrudnienia i nieprzestrzegania prawa pracy.

Kontrole sprawdzające

Podczas tych kontroli szczególna uwaga będzie zwrócona na likwidację zagrożeń dla życia lub zdrowia pracujących, a także na pozostałe nieprawidłowości skutkujące od lat największą liczbą wypadków przy pracy. Również zostaną przeprowadzone kontrole obejmujące kwestie prawne tj. legalność zatrudnienia, ochrona pracy, a na placach budowy o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa będzie prowadzony nasilony nadzór nad warunkami pracy.

Źródło:

1. pip.gov.pl
2. bhpnatak.pl
3. sejm.gov.pl