
Eksploatacja urządzeń i instalacji gazowych
Przez urządzenie energetyczne należy rozumieć urządzenie techniczne stosowane w procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania i dystrybucji, magazynowania, a także użytkowania paliw i energii.
Urządzenia energetyczne z układami połączeń między nimi stanowią instalację energetyczną.
Instalację gazową stanowią urządzenia gazowe z układami połączeń między nimi, zasilane z sieci gazowej znajdującej się na terenie i w obiekcie odbiorcy. Przy eksploatacji urządzeń i instalacji gazowych mogą być zatrudnione osoby upoważnione – wykonujące prace w ramach swoich obowiązków służbowych na podstawie poleceń. Urządzenia i instalacje gazowe powinny być oznakowane w sposób zgodny z Polskimi Normami. Pomieszczenia, w których eksploatowane są urządzenia gazowe, powinny być dostępne tylko dla osób upoważnionych.
Urządzenia, instalacje gazowe lub ich elementy, przy których planuje się prowadzenie prac konserwacyjnych, remontowych lub modernizacyjnych, powinny być:
- wyłączone z ruchu,
- pozbawione czynników stwarzających zagrożenie,
- odpowiednio oznakowane i zabezpieczone przed ich przypadkowym uruchomieniem i dostępem osób nieupoważnionych.
W przypadku wykonywania prac, dla których opracowano specjalną technologię, nieprzewidującą wyłączeń urządzeń i instalacji z ruchu, nie stosuje się powyższych wymagań, a jedynie wymogi, które narzuca zastosowana technologia.
Przed przystąpieniem do robót ziemnych związanych z wszelkiego typu pracami przy urządzeniach i instalacjach gazowych należy szczegółowo rozpoznać i oznaczyć uzbrojenia podziemne, ze szczególnym uwzględnieniem:
- sieci energetycznych,
- sieci telekomunikacyjnych,
- sieci cieplnych,
- sieci gazowych,
- sieci wodnych i innych.
Przy eksploatacji urządzeń i instalacji gazowych bezwzględnie zabronione jest:
- dokonywanie zmian zabezpieczeń przez osoby nieupoważnione,
- umieszczanie butli spawalniczych wewnątrz urządzeń i instalacji gazowych podczas wykonywania tam prac spawalniczych,
- eksploatowanie urządzeń i instalacji gazowych bez przewidzianych dla nich środków ochrony i zabezpieczeń lub gdy środki te nie są w pełni sprawne.
Zagrożenia i wytyczne
Bezpieczeństwo w użytkowaniu instalacji gazowych zależy od prawidłowego ich zaprojektowania, wykonania, a przede wszystkim od ich prawidłowej eksploatacji. Zagrożenie bezpieczeństwa wystąpić może również, gdy inne instalacje w budynku, np. wodociągowa, ciepłownicza lub elektryczna, wykonane są w sposób mogący wpływać na stan techniczny przewodów gazowych. Duży wpływ na ten stan mogą mieć także funkcjonalno-przestrzenne cechy pomieszczeń, przez które przewody gazowe są prowadzone (wilgotne pomieszczenia, z oparami związków chemicznych powodujących korozję itp.) oraz usytuowanie przewodów w sposób powodujący, że naprężenia w konstrukcji budynku mają wpływ na powstawanie nieszczelności połączeń przewodów.
Tak więc nieprawidłowości w instalacjach gazowych mogą powstawać na etapie:
- projektowania, np.: przyjęto zbyt skomplikowaną instalację rozprowadzającą w budynku, przyjęto niewłaściwe prowadzenie przewodów gazowych, zbyt małe średnice tych przewodów, zaproponowano zastosowanie niewłaściwych materiałów itp.,
- wykonywania, np.: nie przestrzegano rozwiązań technicznych wynikających z przyjętego projektu, zastosowano inne materiały niż przewidziano w dokumentacji, wykonano w sposób nieprawidłowy połączenia poszczególnych elementów instalacji itp.,
- eksploatacji, np.: jeżeli dopuszczono się samowolnej przebudowy instalacji lub też nie wykonuje się, wynikających z przepisów prawa, okresowych kontroli i nie wprowadza wynikających z nich zaleceń.
Wszelkie nieprawidłowości występujące w instalacjach gazowych powinny zostać wykryte już w trakcie dokonywania odbioru prac, przeglądu lub kontroli poszczególnych elementów instalacji gazowej w budynku. Należy przy tym zwracać szczególną uwagę na możliwość wystąpienia następujących nieprawidłowości dotyczących:
- przyłączy, np.: wadliwe wykonanie połączeń spawanych, wadliwe wykonanie połączeń rur PE/stal, zły stan techniczny kurków głównych, niewłaściwe zlokalizowanie kurków głównych itp.,
- reduktorów ciśnienia gazu, np.: nieprawidłowo dobrana liczba i rodzaj reduktorów, niedrożność filtrów reduktora, niesprawność zaworów dolotowych, pęknięcia korpusów reduktorów itp.,
- przewodów doprowadzających gaz do mieszkań, np.: zbyt duża liczba zastosowanych kształtek i kurków, zbyt małe średnice przewodów, wadliwe wykonanie połączeń gwintowych itp.,
- gazomierzy, np.: wady techniczne gazomierzy, nieszczelności w obrębie gazomierzy, nieprawidłowe usytuowanie gazomierzy w pomieszczeniach itp.,
- przewodów instalacyjnych w budynkach, np.: niewłaściwe prowadzenie przewodów gazowych w stosunku do innych instalacji, niewłaściwa lokalizacja urządzeń gazowych, korozja przewodów i innych elementów instalacji itp.,
- przewodów spalinowych i kanałów wentylacyjnych, np.: zbyt małe przekroje przewodów i kanałów, korozja przewodów spalinowych, nieszczelności połączeń przewodów spalinowych z kanałami spalinowymi itp.
Oprócz zagrożeń bezpieczeństwa wynikających ze stanu instalacji gazowych należy również wymienić uszkodzenia przyłączy oraz sieci gazowych. Gaz wydobywający się z nieszczelności ma tendencję do migracji szczelinami wzdłuż przewodów innych instalacji lub też podziemnymi kanałami piwnic budynków.
Urządzenia gazowe klasyfikuje się ze względu na kryteria umożliwiające jednoznaczną identyfikację urządzenia, tzn.:
- rodzaj urządzenia (konstrukcja urządzenia, funkcje, jakie spełnia),
- wielkość urządzenia (liczba palników, pojemność, moc),
- kategoria urządzenia (rodzaj spalanego paliwa gazowego),
- typ urządzenia (sposób doprowadzenia powietrza i odprowadzania spalin),
- postać i odmiana.
Urządzenia zasilane gazem muszą posiadać znak bezpieczeństwa „B”, aprobatę techniczną lub znak „DT”, a w przypadku urządzenia powszechnego użytku także atest energetyczny „E”. Wszystkie urządzenia gazowe powinny być zainstalowane wyłącznie w pomieszczeniach spełniających wymogi dotyczące ich kubatury, wysokości, wentylacji i odprowadzania spalin. Tak więc:
- urządzenie gazowe powinno być połączone na stałe ze stalowymi lub miedzianymi przewodami instalacji gazowej za pomocą króćca zakończonego gwintem rurowostożkowym lub rurowo-walcowym,
- dopuszcza się zastosowanie przewodów elastycznych do połączenia kuchni i kuchenek gazowych, pod warunkiem że przewody te wykonane są z materiału odpornego na działanie węglowodorów oraz posiadają stosowne oznaczenia i certyfikaty,
- kurek odcinający dopływ gazu do urządzenia powinien być umieszczony w miejscu łatwo dostępnym, na przewodzie gazowym w odległości nie większej niż 0,5 m od króćca łączącego urządzenie z instalacją,
- kuchenki i kuchnie gazowe użytku domowego powinny być zainstalowane w odległości co najmniej 0,5 m od okien do boku urządzenia, licząc w rzucie poziomym,
- szafki wiszące lub inne wyposażenie wrażliwe na temperatury nie należy instalować w odległości mniejszej niż 1,0 m nad kuchniami i kuchenkami gazowymi oraz innymi urządzeniami gazowymi z palnikami o otwartym płomieniu,
- urządzenia gazowe służące do ogrzewania pomieszczeń, w przypadku gdy temperatura ich osłon może przekroczyć 60°C, należy instalować w odległości nie mniejszej niż 0,3 m od ścian z materiałów łatwo palnych, nieosłoniętych tynkiem,
- grzejniki gazowe wody przepływowej należy instalować na ścianach z materiałów niepalnych lub też odizolować je od ściany z materiałów palnych płytą z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 10 cm większej, z każdej strony, od szerokości urządzenia,
- w łazienkach i saunach z piecykami i termami gazowymi dopuszcza się stosowanie okładzin ściennych z materiałów palnych, przy czym odległość urządzenia od wykładziny nie może być mniejsza niż 0,3 m.
Pomieszczenia, w których planuje się zainstalowanie urządzenia gazowego, powinny mieć wysokość co najmniej 2,2 m. Dopuszcza się instalowanie gazowych kotłów grzewczych w pomieszczeniach technicznych o wysokości co najmniej 1,9 m w istniejących budynkach mieszkalnych i zagrodowych. Pomieszczenia te powinny posiadać przewód nawiewny z wylotem 0,3 m nad poziomem podłogi i wywiewny przewód wentylacyjny, wyprowadzony ponad dach lub przez ścianę zewnętrzną na wysokość co najmniej 2,5 m ponad poziom terenu, z wylotem w odległości nie mniejszej niż 0,5 m od bocznych krawędzi okien i drzwi.
Skomentuj