OIP w Katowicach: 394 osoby poszkodowane w wypadkach przy pracy

394 osoby zostały w ub. roku poszkodowane w wypadkach przy pracy w woj. śląskim – wynika z informacji przekazanych w środę przez Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach Piotra Kalbrona. 53 zginęło podczas pracy.

Podczas środowej konferencji prasowej nt. działalności Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach w 2022 r. Kalbron podsumował czynności nadzorczo-kontrolne i działania prewencyjno-promocyjne podejmowane na terenie woj. śląskiego. OIP Katowice jest największym okręgiem inspekcji pracy w Polsce, zatrudnia prawie 300 osób, ma pięć oddziałów: w Gliwicach, Bielsku-Białej, Częstochowie, Zawierciu i Rybniku.

Jak podał, w 2022 OIP w Katowicach przyjął 661 zgłoszeń dotyczących wypadków przy pracy, z czego zbadano 297 wypadków, w tym 31 zbiorowych (inspektorzy pracy badają wypadki śmiertelne, ciężkie i zbiorowe, a część wpływających zgłoszeń dotyczy np. wypadków komunikacyjnych bądź lekkich).

Łączna liczba poszkodowanych w wypadkach w regionie w ub. roku to 394 osoby: ze skutkiem śmiertelnym – 53, z ciężkim uszkodzeniem ciała – 93, a z obrażeniami lekkimi lub powodującymi czasową niezdolność – 248 osób.

Dla porównania, w 2021 r. przyjęto 671 zgłoszeń, zbadano 318, w tym 35 zbiorowych. „Czyli w 2022 r. zbadaliśmy mniej wypadków – niestety wzrosła liczba wypadków ze skutkiem śmiertelnym, bo w 2021 r. mieliśmy ich 45. Głównie ma to związek z dwoma tragicznymi zdarzeniami, jakie miały miejsce w kopalniach węgla kamiennego Pniówek oraz Zofiówka” – zaznaczył Kalbron.

Jak przypomniał, w kwietniu ub. roku seria wybuchów metanu w kopalni Pniówek zabiła 16 górników; ciała 7 z nich wciąż znajdują się za tamą, którą odizolowano rejon katastrofy od pozostałych wyrobisk. Kilka dni później w wyniku wstrząsu i wypływu metanu w kopalni Zofiówka zginęło 10 kolejnych górników. Kalbron wskazał, że główną przyczyną obu katastrof były warunki geologiczno-górnicze.

Wcześniej, tragiczny okazał się wypadek w Krupskm Młynie, gdzie 14 lutego ub. roku w zakładzie Nitro-Erg podczas produkcji dynamitu w obiekcie mieszalnika wskutek wybuchu zginęło dwóch pracowników, a kompletnie zniszczone zostały wyposażenie produkcyjne i sam budynek (dzięki obwałowaniom ziemnym otoczenie nie ucierpiało). Katowicki OIP kierował badaniem tej katastrofy, które już zakończyło się.

Trwają natomiast jeszcze prace po katastrofie na terenie koksowni Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej, gdzie wskutek wybuchu pyłu węglowego we wrześniu 2022 r. jeden pracownik zmarł, a cztery inne osoby odniosły poważne obrażenia. Konstrukcja budynku została naruszona, a część urządzeń uległa zniszczeniu. Po tym wypadku nadal trwają badania laboratoryjne w celu identyfikacji źródła zapłonu.

Ogółem w całym 2022 r. inspektorzy katowickiego OIP przeprowadzili 8243 czynności kontrolne, w wyniku których wydano ponad 35 tys. decyzji: ponad 20 tys. ustnych i ponad 15 tys. pisemnych, w tym 1070 decyzji płatniczych na łączną kwotę ponad 9,5 mln zł.

W zakresie technicznego bezpieczeństwa pracy wydano 764 decyzje wstrzymania prac, 774 wstrzymania eksploatacji maszyn i 410 skierowania do innych prac, które łącznie dotyczyły ponad 1 tys. pracowników (wszystkie te decyzje inspektorzy wydają, w celu zlikwidowania bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia pracowników).

Ponadto inspektorzy wydali ponad 38 tys. wystąpień, w przeważającej części dotyczących prawnej ochrony pracy (wobec głównych nieprawidłowości, jak nieterminowe wypłaty wynagrodzenia, brak wynagradzania nadgodzin, nieprzekazywanie pracownikom informacji o warunkach ich zatrudnienia, brak ewidencji czasu pracy czy nieprzedstawienie pracownikom obowiązujących godzin pracy).

W sprawach dot. wykroczeń w 2022 r. katowicka OIP zastosowała 1942 postępowania mandatowe na łączną kwotę ponad 2,7 mln zł w związku głównie z naruszeniami technicznego bezpieczeństwa pracy, nieterminowym wypłacaniem wynagrodzeń czy nieprawidłowościami w związku z rozliczaniem czasu pracy.

W podobnych sprawach skierowano też 157 wniosków o ukaranie do sądu (także w zakresie legalności zatrudnienia i ograniczenia handlu w niedziele i święta). Złożono 47 zawiadomień do prokuratury – 24 dotyczyły utrudniania kontroli, 17 – podrobienia i przerobienia dokumentów i 6 – niezgłoszenia lub zgłoszenia nieprawdziwych danych do ubezpieczenia społecznego.

Katowiccy inspektorzy złożyli też dziewięć wniosków do ZUS o podniesienie składki wypadkowej w podmiotach nieprzestrzegających przepisów.

Kalbron zauważył, że jedną z najbardziej wypadkowych branż pozostają małe budowy. „Na małych budowach dzieje się najgorzej. Jest to sektor objęty bardzo dużym poziomem wypadkowości z bardzo wysokim procentem wypadków ciężkich i śmiertelnych” – mówił. Stąd m.in. intensywne działania kontrolne na takich budowach: w czerwcu i wrześniu przeprowadzono na nich 256 kontroli, w ramach których wydano 1797 decyzji.

Główne nieprawidłowości na małych budowach to: braki w wyposażeniu rusztowań, niestosowanie środków ochrony indywidualnej, niezabezpieczenie przewodów elektrycznych i rozdzielnic budowlanych, niewydzielanie stref niebezpiecznych wokół wykopów i prac na wysokości. W czasie ubiegłorocznych kontroli na małych budowach nałożono 133 mandaty na ponad 191 tys. zł. W jednym przypadku inspektor skierował wniosek o ukaranie do sądu.

Ponadto m.in. katowicki OIP prowadzi kontrole legalności zatrudnienia obcokrajowców – w ub. roku było ich 978, dotyczyły 4229 cudzoziemców. Okazało się, że co piąty z nich pracował z naruszeniem przepisów (842 przypadki). Stwierdzono 223 wykroczenia, m.in. nałożono 169 mandatów na łączną kwotę 251 tys. zł.

Katowicki OIP zapewnia też wsparcie pracownikom i pracodawcom, m.in. udziela bezpłatnych porad prawnych – telefonicznie i stacjonarnie w godzinach pracy (w ub. roku ponad 11,2 tys. takich porad), uruchamia infolinie dla poszczególnych branż, prowadzi akcje terenowe, w tym skierowane do młodzieży.