Zarządzanie stresem w przedsiębiorstwie

Istotą zarządzania stresem w zakładzie pracy jest dopasowanie wzajemnych wymagań i potrzeb przedsiębiorstwa oraz możliwości intelektualnych, emocjonalnych i fizycznych pracowników tego przedsiębiorstwa.

Około 30% pracowników w Europie twierdzi, że doświadcza stresu związanego z pracą. Blisko połowa zatrudnionych, uważa że w ich zakładzie pracy stres jest codziennym problemem. Jeśli potraktujemy stres jako problem organizacyjny, a nie wadę personalną, będziemy mogli sobie z nim poradzić, tak jak z każdym innym zagrożeniem związanym z BHP. Stres może przyczynić się do zmniejszenia wydajności i efektywności pracowników, a to może się przełożyć na straty finansowe pracodawcy.

Działania, które są podejmowane na płaszczyźnie zarządzania stresem mogą dotyczyć zarówno pracowników jak i przedsiębiorstwa lub obu tych aspektów jednocześnie. Zarządzanie stresem jest ciągłym, rozplanowanym procesem, który składa się z kilku etapów.

Etap I

• Wszczęcie debaty z pracownikami lub przedstawicielami pracowników, pracownikami służby medycyny pracy, pracownikami służby BHP, społecznym inspektorem pracy.

• Rozpoczęcie debaty na temat przyczyn powstawania stresu oraz podkreślenie istoty redukcji stresu w zakładzie pracy. Należy zapewnić możliwość wyrażenia opinii każdemu zatrudnionemu. W razie potrzeby, zwrócenie się do obiektywnej, postronnej, budzącej zaufanie osoby wszystkich zainteresowanych. Zasięgnięcie oceny na temat warunków pracy, satysfakcji z pracy oraz stresogenności od osób zarządzających, osób zatrudnionych, służby BHP, społecznego inspektora pracy i lekarzy zakładowych. Zaznajomienie się z potrzebami oraz oczekiwaniami w zakresie redukcji stresu przez te osoby.

• Zebranie pozostałych informacji, które mogłyby wskazywać na wysokość poziomu stresu np. liczba zwolnień lekarskich, liczby wypadków przy pracy, wskaźników produkcji, wydajności oraz efektywności pracy

Etap II

Sporządzenie obiektywnej oceny psychospołecznych warunków pracy na podstawie list kontrolnych lub/i ankiet. W tym celu można również skorzystać z usług inspektorów pracy, którzy dysponują narzędziem pomiarowym do oceny psychospołecznych warunków pracy.

Etap III

Podjęcie odpowiednich działań, ukierunkowanych na pracowników, zakład pracy lub na pracowników i zakład pracy jednocześnie. W zależności od uzyskanych wyników, mogą to być:

Niski poziom stresu	Średni poziom stresu	Wysoki poziom stresu
Przeciwdziałanie nagłym zagrożeniom dla życia i zdrowia pracowników.  Troska o właściwe psychospołeczne warunki pracy, tak jak do tej pory.  Troska o odpowiednie biologiczne, fizyczne i chemiczne warunki pracy, tak jak do tej pory.  Monitorowanie stresu i obciążenia psychicznego.  Promowanie wiedzy o profilaktyce stresu zawodowego.  Dobór pracowników z adekwatnymi umiejętnościami i kwalifikacjami na dane stanowiska pracy.  Kierowanie pracowników na szkolenia BHP oraz na szkolenie przygotowujące do pracy na danym stanowisku.  Informowanie pracowników o ryzyku zawodowym oraz możliwym obciążeniu psychicznym związanym ze stanowiskiem pracy.	Wprowadzenia działań z kolumny „niski poziom stresu”. Poprawienie fizycznych warunków pracy (jeśli są one przyczyną stresu). Poprawienie psychospołecznych warunków pracy (jeśli są one przyczyną stresu). Dopasowanie obszaru profilaktycznej opieki zdrowotnej nad zatrudnionymi do zagrożeń występujących w miejscu pracy. Organizowanie szkoleń doskonalących dla pracowników. Jeśli jest taka potrzeba, zaproponowanie pracownikom udziału w warsztatach np. radzenia sobie ze stresem, zarządzania czasem, komunikacji interpersonalnej, czy asertywności. Udzielanie indywidualnej pomocy pracownikom zgłaszającym uwagi.	Wprowadzenie działań z kolumn „niski poziom stresu” oraz „średni poziom stresu”. Stworzenie ograniczonych czasowo stanowisk pracy o mniejszych wymaganiach. Na stanowiskach pracy, na których występuje wysoki poziom stresu wprowadzić elastyczny czas pracy.  Za zgodą pracowników doświadczających wysokiego poziomu stresu przeniesienie ich czasowo do mniej obciążającej pracy oraz zapewnianie im opieki psychologicznej i lekarskiej.  Udzielanie urlopów zdrowotnych.  Umożliwienie zatrudnionym powrotu do pracy po okresie rekonwalescencji.

Etap IV

Po upływie określonego czasu ponownie przeprowadzić ocenę psychospołecznych warunków pracy i poziomu stresu w zakładzie pracy (należy porównać ankiety, listy kontrolne, liczbę zwolnień lekarskich, liczbę wypadków przy pracy, wskaźników produkcji, wydajności oraz efektywności pracy). Na tej podstawie należy dokonać oceny, czy program przynosi pożądane efekty, wprowadzić zmiany lub powrót do pierwszego etapu i przeprowadzenie całego procesu od nowa.

Zarządzanie stresem jest obszarem, na który warto zwrócić uwagę nie tylko w sytuacjach kryzysowych. Jest to inwestycja w samopoczucie i dobrostan pracowników, co bezpośrednio wpływa na jakość i efektywność pracy. Bardzo istotne jest zwrócenie uwagi na stan psychiczny pracowników i angażowanie się w tworzenie dobrych relacji między sobą. Warto inwestować w ich rozwój zarówno na poziomie umiejętności zawodowych, ale także zasobów psychologicznych, organizując regularne i profesjonalne wsparcie czy szkolenia rozwijające.

Źródło pomocnicze:

https://www.pip.gov.pl/