
Rządowy program poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano informacje dotyczące projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. Rządowy Program Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy – VI etap, okres realizacji: lata 2023-2025. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2022 r.
Potrzeba wprowadzenia nowych rozwiązań
Postęp naukowo-techniczny oraz zmiany demograficzne wpływają na pojawianie się nowych czynników zagrożeń dla BHP. Istotne jest dostosowanie działań zapobiegawczych do tempa tych zmian, aby zapewnić odpowiednie – bezpieczne, warunki wykonywania pracy. Mimo malejącej liczby wypadków przy pracy, warto dążyć do ciągłego ich ograniczania zapewniając pracownikom warunki porównywalne do stanu osiąganego przez najbardziej rozwinięte państwa świata.
Ograniczanie liczby wypadków
W 2020 r. liczba wypadków przy pracy ze skutkiem śmiertelnym w stosunku do 2008 r. zmniejszyła się blisko o 64%, a liczba ciężkich wypadków o 58%.
Najczęstszymi przyczynami wypadków przy pracy są: nieprawidłowe zachowanie pracownika, niewłaściwy stan czynnika materialnego oraz brak czynnika materialnego lub niewłaściwe posługiwanie się nim.
Blisko pół miliona pracowników pracuje w warunkach przekraczających dopuszczalne wartości narażenia na czynniki szkodliwe i niebezpieczne.
Najliczniejszą grupą osób pracujących w warunkach zagrożenia czynnikami środowiska pracy stanowią osoby pracujące w warunkach zagrożenia hałasem.
Rzadziej zatrudnionych dotyczą prace w warunkach zagrożenia takimi czynnikami jak pyły przemysłowe, mikroklimat gorący, substancje chemiczne czy wibracje.
Choroby zawodowe
W ostatnich latach również obserwujemy spadek liczby stwierdzanych chorób zawodowych – w 2019 r. rozpoznano ich 2065, czyli blisko o 42% mniej niż w 2008 r.
Wśród jednostek chorobowych najczęściej stwierdzano choroby zakaźne lub pasożytnicze, pylice płuc, choroby narządu głosu, choroby obwodowego układu nerwowego, przewlekłe choroby układu ruchu oraz ubytek słuchu.
Większość chorób zawodowych powstaje w wyniku długotrwałej ekspozycji na szkodliwe czynniki fizyczne i chemiczne oraz uciążliwości, które wynikają z niespełniania wymagań ergonomii i higieny pracy.
Nieodpowiednie warunki pracy = straty
Według danych przedstawionych przez ZUS wydatki związane z wypadkami i chorobami zawodowymi (renty, zasiłki, odszkodowania itd.) w 2020 r. wyniosły 4,921 mld zł. – jednak w tej kwocie nie uwzględniono wszystkich kosztów bezpośrednich i pośrednich, związanych z wypadkami i chorobami zawodowymi, które ponoszą zarówno poszkodowani jak i pracodawcy.
Koszty pośrednie nieodpowiednich warunków pracy są 3-4 razy wyższe niż koszty odszkodowań i rent – wg danych Międzynarodowej Organizacji Pracy, a poprawa stanu BHP może wpłynąć na zmniejszenie tych kosztów.
Działania prewencyjne
Podejmowanie działań ograniczających zagrożenia w środowisku pracy powinno wpłynąć na poprawę ogólnego stanu bezpieczeństwa i warunków pracy. Pomocny może okazać się wieloletni program – „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, który od 2008 r. spełnia funkcję wymaganej przez UE Krajowej Strategii w zakresie tworzenia odpowiednich warunków sprzyjających ochronie zdrowia i życia pracowników.
Poszczególne etapy tego programu zostały uchwalone:
-
- I Etap – uchwałą nr 117/2007 Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2007 r. do realizacji w latach 2008-2010,
- II etap – uchwałą nr 154/2010 Rady Ministrów z dnia 21 września 2010 r. do realizacji w latach 2011-2013,
- III etap – uchwałą nr 126/2013 Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2013 r. do realizacji w latach 2014-2016,
- IV etap – uchwałą nr 203/2015 Rady Ministrów z dnia 26 października 2015 r. do realizacji w latach 2017-2019,
- V etap – uchwałą nr 80/2019 Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2019 r. do realizacji w latach 2020-2022.
Rozwiązania przedstawione w projekcie
Projekt uchwały Rady Ministrów przedstawia założenia VI etapu programu „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”. Zakłada on opracowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych, ukierunkowanych na rozwój zasobów ludzkich oraz nowych wyrobów, technologii, metod i systemów zarządzania, co ma przyczynić się do ciągłego ograniczania narażenia pracowników na czynniki niebezpieczne.
Realizacja programu ma pozwolić m.in. na:
-
- poprawę jakości zarządzania BHP,
- nowoczesne ujęcie tematyki BHP i ergonomii w programach nauczania,
- zwiększenie skuteczności prewencji zagrożeń zawodowych.
Celami szczegółowymi programu są m.in.:
-
- opracowanie systemów monitorujących warunki pracy,
- opracowanie innowacyjnych wyrobów i materiałów w zakresie środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
- opracowanie metod, kryteriów, stanowisk badawczych i urządzeń do badań i oceny narażenia pracowników na szkodliwe i niebezpieczne czynniki,
- opracowanie rozwiązań organizacyjnych i technicznych zapobiegających wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, kobiet i młodych pracowników.
W VI etapie programu szczególnie istotne będzie podjęcie działań wynikających ze zmiany technologii i procesów pracy oraz form pracy.
Należy również zauważyć, wynikającą ze zmian demograficznych, konieczność utrzymania starszych pracowników na rynku pracy, a także aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami stwarzając nowe wyzwania w zakresie organizacji pracy i poprawy jej warunków.
Źródło:
- https://www.gov.pl/web/premier/wplip-rm
Źródło danych:
- Główny Urząd Statystyczny – GUS.
- Międzynarodowa Organizacja Pracy – MOP.
Skomentuj